Tarnowskie Muzeum Okręgowe udostępniło w sieci katalog prezentujący całość tzw. depozytu książąt Sanguszków – jednej z najcenniejszych i najbogatszych kolekcji ceramiki i szkła w naszym kraju. Placówka zakupiła ten zbiór w grudniu zeszłego roku.
Jak poinformował dyrektor tarnowskiego muzeum Kazimierz Kurczab, publikacja dostępna jest do pobrania na stronie internetowej placówki. Prezentuje ona w dwóch tomach cały depozyt, w skład którego wchodzi ceramika – 1369 obiektów i szkło – 568 obiektów.
Każdy tom zawiera noty katalogowe i teksty charakteryzujące dany zbiór, manufakturę i poszczególne eksponaty. Część katalogową poprzedził wstęp dotyczący historii danej kolekcji.
„W publikacji zaprezentowane są wszystkie obiekty, te które znajdują się na stałych ekspozycjach, jak i pozostałe, nie eksponowane muzealia” - wskazał przedstawiciel Muzeum Okręgowego.
Według autorów publikacja stanowi pełny materiał źródłowy i porównawczy dla naukowców, badaczy, kolekcjonerów i amatorów. Większość obiektów nie była do tej pory publikowana.
Zadanie dotyczące stworzenia katalogu on-line depozytu książąt Sanguszków kosztowało blisko 104 tys. zł i zostało w połowie dofinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Umowa, na mocy której Muzeum Okręgowe w Tarnowie stało się właścicielem, przechowywanego w nim przez dziesięciolecia – w formie depozytu – tzw. depozytu książąt Sanguszków została zawarta w grudniu ub.r. Zakup kolekcji kosztował 4,2 mln zł - środki na ten cel pozyskano w całości z budżetu województwa małopolskiego.
Dyrektor Kurczab zapowiedział wcześniej w rozmowie z PAP, że w związku z przejęciem na własność kolekcji Sanguszków zostanie przygotowana specjalna okolicznościowa wystawa tych nabytków. Wstępnie jej otwarcie planowane jest na początek lutego br.
Jak przypomniała tarnowska placówka, historia tego konkretnego zbioru, głównie szkła i porcelany, związana jest z zamkiem w Podhorcach (obecnie Ukraina), który w 1865 roku, wraz z całym wyposażeniem zakupił książę Władysław Roman Sanguszko od Leona Rzewuskiego. Z czasem, kolekcja była wzbogacana przez zakupy, dary i przekazy tak samych Sanguszków jak i przedstawicieli innych rodów magnackich i szlacheckich, bezpośrednio z nimi spokrewnionych i skoligaconych (m.in. Radziwiłłów, Lubomirskich, Potockich, Denhoffowów i innych).
„Jest to jeden z niewielu zachowanych, szkoda, że jedynie w części, przykład polskiego kolekcjonerstwa. Zbiór gromadzony przez pokolenia zawiera wyjątkowe okazy pochodzące z najwybitniejszych i najważniejszych wytwórni porcelany i szkła w Polsce i w Europie od XVIII do XX wieku” - wskazuje Muzeum Okręgowe.
Jak przekazała placówka, na szczególną uwagę zasługują osiemnastowieczne szkła herbowe z hut polskich, m.in. z Lubaczowa, Naliboków, Urzecza i Cudnowa. Reprezentują one mistrzowski poziom rzemiosła artystycznego na terenie dawnych ziem Rzeczypospolitej. Wśród eksponatów wyróżnia się kielich z wyobrażeniem dwunastu miesięcy, pochodzący z manufaktury w Dreźnie. Jest jedynym w Polsce i jednym z trzech tego typu na świecie. Innym wyjątkowym eksponatem jest flet lubaczowski, najwyższy kielich w Polsce, zdobiony karpią łuską. Należał do Pawła Karola Sanguszki i jego żony Anny z Lubomirskich, datowany przed 1725 rokiem.
Także zbiory porcelany mają bogatą reprezentację zabytków z manufaktur polskich – Korca, Baranówki i Horodnicy, bardzo cenionych na rynku sztuki. Przedstawiciele muzeum wymieniają tu zespoły porcelany obiadowej i śniadaniowej: talerze, wazy, półmiski, filiżanki, często opatrzone herbem Sanguszków „Pogoń”.
Uwagę zwracają też cenne eksponaty z pierwszych wytwórni porcelany w Europie – Miśni, Wiednia i Berlina. Wśród nich znajduje się patera na cytryny z ok. 1735-1740 roku oraz dzbanek z 1745 roku z malaturą przedstawiającą sceny portowe. Ozdobą kolekcji są wazy z podobiznami europejskich władców, wśród których na jednej znajduje się wizerunek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z 1774-1790 roku.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ dki/
