Przetarg na realizację miejsca upamiętnienia dawnego cmentarza ewangelickiego na Siennym Rynku w Białymstoku ogłosiły w poniedziałek władze miasta. Koncepcja zakłada, że powstanie tam zielony skwer i artystyczna instalacja - sarkofag z płaskorzeźbami.
Prace związane z upamiętnieniem XVIII-wiecznego cmentarza ewangelicko-augsburskiego trwają od kilku lat, gotowa jest już dokumentacja projektowa, zdobyte potrzebne pozwolenia. Kolejnym krokiem jest przetarg na kompleksowe prace budowlane, oferty można składać do 14 marca - poinformował w poniedziałek na konferencji prasowej prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.
Dodał, że będzie to nowe miejsce pamięci, które było przez lata zapomniane. "Dlatego uważamy, że takie miejsca powinny być chronione" - powiedział Truskolaski.
Przetarg dotyczy kompleksowych prac. Na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego powstanie zielony skwer z alejkami spacerowymi na planie krzyża. Stanie tam artystyczna instalacja z płaskorzeźbami, która będzie pełnić funkcję sarkofagu, krypty szczątków (planowana jest ich ekshumacja). Pojawi się też tablica informacyjna. Autorem koncepcji jest Jarosław Perszko.
Jak wyjaśnił Perszko, ostateczna wersja upamiętnienia powstała po konsultacjach z władzami miasta i gminą ewangelicko-augsburską. Dodał, że nie będzie to skwer rekreacyjny, nie przewidział tam żadnych ławek, bo ma być to miejsce upamiętnienia i refleksji. Teren dawnego cmentarza zostanie wyodrębniony niewysokim murem.
Wybranym w przetargu wykonawca, będzie miał dziewięć miesięcy na realizację inwestycji od momentu podpisania umowy. W budżecie miasta zarezerwowano na ten cel ok. 2 mln zł.
Cmentarz ewangelicki na Siennym Rynku powstał w XVIII w. (najprawdopodobniej w 1794 roku). Odkryto go podczas robót drogowych w 2010 roku, wtedy na Rynku Siennym i ul. Młynowej natrafiono na pierwsze fragmenty ludzkich kości. W trakcie prac archeologicznych odkryto blisko 400 grobów, a szczątki pochowano na cmentarzu ewangelickim, położonym w innej części miasta.
Jak powiedziała wcześniej PAP historyczka Lucyna Lesisz, kierowniczka Muzeum Historycznego w Białymstoku, cmentarz powstał, kiedy Jan Klemens Branicki sprowadził do Białegostoku kilkuset Niemców. Druga fala napływu ewangelików do miasta to okres po powstaniu listopadowym. Szacuje się, że na początku XX wieku żyło ich w Białymstoku ok. 5 tys. W latach 80. XIX wieku okazało się, iż cmentarz na Rynku Siennym jest za mały. Wtedy go zlikwidowano, a na odzyskanym terenie otwarto targowisko. W 2015 r. zlikwidowano funkcjonujący na Siennym Rynku parking i podjęto decyzje o upamiętnieniu cmentarza.(PAP)
autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ pat/
