Przygotowaliśmy pierwszy raz wystawę tramwajów, które jeździły po mieście w momencie wybuchu Powstania Warszawskiego. Prezentujemy trzy historyczne wagony - typu A świeża rekonstrukcja, typu C i techniczny wagon wieżowy, które wyglądają tak, jak wyglądały 79 lat temu - poinformowali stołeczni tramwajarze.
Zabytkowe wagony będą również wyglądały tak jak w dniu wybuchu powstania. Będą miały zrekonstruowane dwujęzyczne tabliczki, numery, pojawi się także przystanek.
Całość uzupełnią rekonstruktorzy ubrani tak, jak warszawiacy podczas okupacji. Przygotowano też muzykę z filmu "Zakazane piosenki".
Wystawa zostanie otwarta 1 sierpnia we wtorek przy bramie historycznej zajezdni "Wola" Będzie czynna w godzinach 11 - 18. Wejście znajduje się przy skrzyżowaniu Wolskiej i Młynarskiej.
Tramwajarze uprzedzili, że w przypadku gwałtownego deszczu ze względu na ochronę drewnianych wagonów może zaistnieć potrzeba skrócenia czasu ekspozycji.
Podczas Powstania Warszawskiego tramwaje były częścią barykad w kilkudziesięciu miejscach stolicy. Pierwsza zapora zbudowana z wykorzystaniem tramwaju pojawiła się już w pierwszym dniu walk.
Wagony ze względu na swoją wytrzymałość były świetną zaporą przeciwko pociskom z broni palnej okupanta i jednocześnie zapewniały powstańcom w miarę dobre stanowiska strzeleckie. Oprócz tego utrudniały ruch pojazdów należących do wojsk niemieckich i dodatkowo stanowiły ochronę dla przemieszczających się po Warszawie zaopatrzeniowców i cywili.
Pierwsza zapora pojawiła się już 1 sierpnia 1944. U zbiegu Bartyckiej z Nowosielecką zepchnięto tramwaj z szyn i użyto go w charakterze barykady. Motorniczy wraz z konduktorem, którzy obsługiwali go, skryli się przy Czerniakowskiej 92 w mieszkaniu stróża kamienicy. 4 sierpnia oddziały niemieckie wtargnęły do mieszkania, oskarżyli tramwajarza o umyślne unieruchomienie tramwaju, resztę mieszkańców o kolaborację i rozstrzelali wszystkich na miejscu.
W ten sposób zablokowana została m.in. ulica Marszałkowska, Grójecka, Czerniakowska, Chłodna i wiele innych. Łącznie było to ponad 45 miejsc, gdzie częścią barykady był tramwaj lub nawet kilka. Powstańcy za pomocą tramwajów bronili się także na placu Zbawiciela czy Trzech Krzyży. Podstawowym zadaniem takich barykad było spowolnienie niemieckich żołnierzy oraz ochrona zarówno powstańców, jak i cywilów ówczesnej Warszawy. Wszystkie barykady, z jednym wyjątkiem, były zbudowane w lewobrzeżnej części miasta. Jedna z nich, mająca utrudniać ruch Armii Czerwonej, została ustawiona przez Niemców na Pradze przy ul.11 listopada. (PAP)
autorka: Marta Stańczyk
mas/ apiech/
