Wojewódzki konserwator zabytków Jakub Lewicki. Fot. PAP/L. Szymański
Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków prof. Jakub Lewicki wpisał w tym roku ponad 150 różnych obiektów do rejestru zabytków. Wśród nich są modernistyczne mozaiki, obiekty kolejowe, ale też tablice Tchorka czy kandelabry spod Pałacu Kultury.
Prof. Jakub Lewicki podsumował mijający 2023 r. W rozmowie z PAP powiedział też, z jakich wpisów jest najbardziej zadowolony.
"W tym roku udało się nie tylko zakonserwować bardzo wiele zabytków Mazowsza, ale też wpisałem wiele nowych obiektów do rejestru zabytków. Oznacza to, że one przetrwają, że będą poddawane pracom konserwatorskim i jednocześnie otaczane opieką. Będą też mogli je podziwiać mieszkańcy Warszawy i Mazowsza" – powiedział konserwator.
Podkreślił, że pierwszą ważną grupą wpisaną w tym roku są bardzo drogie jego sercu zabytki modernistyczne. Przekazał, że chodzi o mozaiki modernistyczne w Warszawie i na Mazowszu. Wymienił, że są to m.in. mozaiki Wojciech Fangora na terenie dworca Warszawa-Śródmieście, mozaika na trafostacji w Konstancinie-Jeziornej czy mozaiki w słynnym barze Złota Kurka na MDM-ie.
"Ten bar to jedno z moich ulubionych miejsc i jeden z wpisów, którego dokonałem z największą sympatią. Pamiętam to wnętrze, wielokrotnie miałem okazję jeść tam pyszne dania. To wnętrze bezwzględnie powinno pozostać i cieszyć warszawiaków" – zaznaczył.
Przekazał, że ciekawym wpisem są też dekoracje na kamienicy na rogu Nowego Światu i Alei Jerozolimskich – cały naród buduje swoją stolicę. "To też jest bardzo wartościowy wpis" – dodał.
Prof. Lewicki podkreślił, że drugą ważną grupą wpisaną do rejestru są budynki kolejowe m.in. wpisy nastawni na dworcach Warszawa Wschodnia i Zachodnia.
"Jestem bardzo dumny z tych wpisów. Kolejną grupą są budynki wiążące się ważnymi postaciami, np. dom rodziny znanego piosenkarza Mieczysława Fogga w Leśnej Polanie" – wyjaśnił.
"Ważną grupą są zabytki z czasów socrealizmu. Przede wszystkim niezwykłe kandelabry wokół Pałacu Kultury. Każdy z nas kojarzy te wielkie latarnie stojące wokół niego. Należy je bezwzględnie chronić wraz z inną małą architekturą" – powiedział mazowiecki konserwator. "Ta architektura jest też świadectwem naszych czasów i powinna przetrwać, powinna świadczyć o tamtej epoce" – dodał.
Przypomniał, że do rejestru wpisane zostały jeszcze m.in. budynki na MDM-ie czy np. mozaiki w podcieniach placu Konstytucji.
"Chyba najbardziej nietypowym wpisem jaki dokonałem w ciągu tego roku jest bardzo duży zespół tzw. tablic Tchorka, będących miejscem upamiętnienia bardzo ważnych dla narodu polskiego okrutnych wydarzeń ostatniej wojny. To szczególnie drogi mojemu sercu wpis, gdyż pamiętam jeszcze pokolenie, które przeżyło drugą wojnę światową. Pamiętam starsze osoby jeżdżące autobusami i tramwajami, mające obozowe tatuaże na rękach. Dla mnie jako dziecka było to bardzo znamienne. Wpis tablic Tchorka umożliwi przetrwanie temu ważnemu elementowi upamiętniającemu II wojnę światową" – przekazał.
W 2023 r. do rejestru wpisane zostały także inne ciekawe obiekty np. zespół mebli stanowiących wyposażenie biblioteki przy ul. Świętojańskiej 5 czy neony na Starówce, a ostatnio cztery powozy.
Sukcesem zakończyła się też sześcioletnia batalia o powrót neogotyckich mebli do apteki w oficynie pałacu Branickich. W grudniu 2023 r. przeszły na własność mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
"Mazowsze za mojej kadencji stało się drugim województwem w Polsce pod względem liczby zabytków. Wkrótce, mam nadzieję, znajdzie się na pierwszym, przeganiając Dolny Śląsk, region znany z bardzo cennych i ciekawych obiektów zabytkowych" – ocenił prof. Lewicki.
Materiał wideo dostępny na https://wideo.pap.pl/videos/71055/ i na PAP.pl https://www.pap.pl/aktualnosci/mozaiki-fangora-tablice-tchorka-nowe-obiekty-wpisane-do-rejestru-zabytkow-w-tym-roku. (PAP)
Autorka: Marta Stańczyk
mas/ joz/
