Rozpoczęło się przenoszenie zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie do nowej siedziby tej instytucji. Ze względu na swoją wyjątkową wartość, jako jedne z pierwszych wytypowane zostały do transportu dokumenty i zabytki zgromadzone w oddziale na Wawelu.
Mariusz Kluczewski, koordynujący prace kierownik Oddziału II Archiwum Narodowego w Krakowie poinformował w czwartek, że dotychczas, dzięki sprzyjającej pogodzie oraz wcześniejszemu przygotowaniu akt, przewieziono prawie połowę zasobu oddziału wawelskiego.
Bezpiecznie do nowej siedziby dotarły z zamku na Wawelu m.in. zespoły ksiąg ziemskich i grodzkich krakowskich, zatorskich, pilzneńskich, bieckich, oświęcimskich, sądeckich i akta sądów. Obecnie trwa przewóz akt rodowych. Niebawem w eskorcie policji wyruszą cenne pergaminy.
Zasób Oddziału I na Wawelu liczy prawie 1,2 km półek magazynowych, na których zgromadzono ponad 36 tys. jednostek archiwalnych. Ze względu na swoją wyjątkową wartość, został on wytypowany jako jeden z pierwszych kandydatów do przenosin.
Według archiwistów najstarsza i najcenniejsza część zasobu obejmuje ponad 3,5 tysiąca ksiąg ziemskich i grodzkich dawnego województwa krakowskiego. To najbardziej kompletny zbiór tego typu w Polsce, który zawiera najstarszą zachowaną księgę sądu ziemskiego dawnej Rzeczypospolitej z wpisami od 1374 roku. Bogato reprezentowaną grupę stanowią archiwa prywatne, w tym archiwa rodowe, w których przechowywane są materiały archiwalne wytworzone od czasów średniowiecza.
W zasobie archiwów rodzinno-majątkowych – wskazał koordynator - można odnaleźć również nietypowe materiały takie jak szarfy i fartuszki masońskie, pióro znalezione przez pracowników Archiwum w księdze gospodarczej z pierwszej połowy XIX wieku, portfel generała Józefa Chłopickiego oraz zachowane jako pamiątki – pukle włosów znanych Polaków.
Jak podkreślił Kluczewski, charakter przechowywanych na Wawelu cennych zbiorów wymusza prowadzenie prac z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Podczas transportu archiwalia są pakowane do plastikowych skrzyń i uzupełniane wypełniaczami, tak by wyeliminować jakikolwiek ruch obiektu w skrzyni i zapewnić maksymalne zabezpieczenie przed jego uszkodzeniem.
„Deszcz, a co za nim idzie wilgoć, istotnie ogranicza możliwości przeprowadzki. Gdy pogoda jest niesprzyjająca, w pudłach bądź skrzyniach są umieszczane mierniki temperatury i wilgotności, z których na bieżąco są sczytywane parametry. Na podstawie tych odczytów jest podejmowana decyzja, co do tego, czy wozimy akta, czy czekamy” - wyjaśnił koordynator.
Zakończenie przeprowadzki akt Oddziału na Wawelu zostało zaplanowane na 23 października. W poniedziałek rozpoczęły się również przenosiny kolejnego oddziału przy ul. Lubicz, gdzie przechowywane są obiekty wielkoformatowe (mapy, plany itp.), których gabaryty wymagają szczególnego podejścia. W kolejnych tygodniach planowana jest przeprowadzka zasobów z oddziałów przy ul. Grodzkiej i Orzeszkowej.
Archiwum Narodowe w Krakowie to instytucja przechowująca akta - od dwunastowiecznych, aż po współczesne - w tym dokumenty królewskie, archiwalia miejskie, zbiory z prywatnych kolekcji oraz bogaty zasób kartograficzny, fotograficzny i ikonograficzny. Placówka, która do tej pory prowadziła rozsiane po mieście oddziały, zyskała z końcem września nowoczesną siedzibę, w której wszystkie cenne dokumenty przechowywane będą w odpowiednich dla nich warunkach.
Nowy budynek zlokalizowany jest przy ul. Rakowickiej 22E; jego gmach składa się z dwóch segmentów: magazynowego i biurowego, a powierzchnia użytkowa liczy ok. 14 tys. m kwadratowych.
Magazyny archiwalne na ośmiu kondygnacjach mogą pomieścić ok. 70 tys. metrów bieżących akt. Segment biurowy liczy z kolei sześć kondygnacji - z biurami, nowoczesnymi pracowniami konserwacji i digitalizacji, introligatornią, wielomodułową czytelnią na materiały archiwalne oraz salą audiowizualną na 180 osób, a także trzema serwerowniami, w tym serwerownią ogólnokrajowego Zapasowego Repozytorium Cyfrowego Archiwów Państwowych.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ dki/
