W katedrze w Płocku, jednej z najstarszych w Polsce, trwa renowacja i konserwacja elewacji w części transeptu i prezbiterium oraz części polichromii wewnątrz świątyni. Całkowity koszt prac to ponad 3,5 mln zł. Większość środków pochodzi z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków – podała płocka kuria.
Informując w środę o rozpoczętych właśnie w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny pracach związanych z renowacją i konserwacją, Płocka Kuria Diecezjalna podała, że potrwają one do końca października. W katedrze wykonywane są obecnie "prace konserwatorskie elewacji budynku w części transeptu i prezbiterium oraz części polichromii wewnątrz katedry". Jak wyjaśniono w informacji kurii, chodzi m.in. o czyszczenie, uzupełnianie ubytków i wymianę części fug oraz dezynfekcję. Dodatkowo, część elementów architektonicznych wykonanych z piaskowca poddana zostanie zabiegowi hydrofobizacji, co sprawi, że ich powierzchnia stanie się odporna na wnikanie w wody i zanieczyszczeń.
"Opisane działania odsłonią oryginalną malaturę i przywrócą piękno pierwotnych założeń kolorystycznych i ikonograficznych. Całość zostanie scalona kolorystycznie" - podkreśliła Płocka Kuria Diecezjalna. Zaznaczono, że dzięki prowadzonym obecnie pracom związanym z konserwacją i renowacją części katedry "wyeksponowane zostaną walory jednego z najcenniejszych zabytków Mazowsza".
Położona na wysokiej skarpie nad Wisłą, zwanej Wzgórzem Tumskim, katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku została wybudowana przez biskupa Aleksandra z Malonne w latach 1130 - 1144 i jest jedną z pięciu najstarszych w kraju, a zarazem największą nekropolią Piastów. W bazylice tej spoczywają średniowieczni władcy Polski m.in. książęta Władysław I Herman oraz jego syn Bolesław III Krzywousty, za których panowania Płock był stolicą Polski. Wśród pochowanych w płockiej katedrze 14. książąt mazowieckich są też Bolesław IV Kędzierzawy i Konrad I Mazowiecki, a także księżniczka Gaudemunda-Zofia, córka Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żona Bolesława II Mazowieckiego.
Wzniesiona w stylu romańskim płocka katedra była przez wieki wielokrotnie przebudowywana, np. na przełomie XIII i XIV wieku dobudowano gotyckie wieże, a w XVI wieku - renesansową kopułę na skrzyżowaniu naw. Ostatnia przebudowa świątyni, dokonana według projektu architekta Stefana Szyllera, miała miejsce w latach 1903 - 1915. Z granitowych kamieni odbudowano wtedy m.in. dolne partie murów, górne części zrekonstruowano z nowej cegły, a w miejscu drewnianego chóru wzniesiono nowy, murowany.
W 1910 r. papież Pius X wyróżnił płocką katedrę tytułem Bazyliki Mniejszej - jest to godność nadawana kościołom, które w szczególny sposób wyróżniają się wartością zabytkową, liturgiczną i duszpasterską oraz są celem licznych pielgrzymek.
Rozpoczęty właśnie remont jest współfinansowany z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, wnioskodawcą była gmina - miasto Płock. Zadanie zostało również dofinansowane ze środków tej gminy, w oparciu o uchwałę rady miasta, dotyczącą przyznania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków" - wyjaśniono w komunikacie.
Jak podkreśliła Płocka Kuria Diecezjalna, całkowita wartość przedsięwzięcia to ponad 3 mln 554 tys. zł, przy czym wartość dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków wynosi ponad 3 mln 483 tys. zł, natomiast ponad 71 tys. zł to środki własne miasta Płocka. Główne prace realizuje firma Monument Service.
Od wielu lat w płockiej katedrze prowadzone są sukcesywnie prace remontowe i konserwatorskie, np. w latach 2016 - 2017 została gruntownie odrestaurowana Kaplica Królewska, gdzie spoczywają Władysław I Herman i Bolesław III Krzywousty - prace te polegały m.in. na odnowieniu polichromii oraz książęcego sarkofagu wraz z insygniami władców. Wcześniej odnowiono fronton bazyliki, w tym elewację i dachy dwóch wież. W 2020 r. wykonano remont części dachu nawy głównej wraz z wymianą więźby, od wież w kierunku kopuły. Z kolei w 2021 r. odnowiono dach samej kopuły raz z jej latarnią.
W 2018 r. katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wraz z innymi zabytkami tamtejszego Wzgórza Tumskiego została wpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę na listę Pomników Historii.
Jak poinformowała w środę Płocka Kuria Diecezjalna, w związku z prowadzonymi pracami renowacyjnymi i konserwatorskimi, które obejmują prezbiterium, msza święta w płockiej katedrze jest obecnie sprawowana przy ołtarzu tymczasowym. (PAP)
Autor: Michał Budkiewicz
mb/ aszw/
