Samorząd Rudy Śląskiej wyremontuje i zaadaptuje do nowych funkcji budynek unikalnej kolonii robotniczej Ficinus z 1867 r. Po modernizacji – przy wsparciu unijnym - ma tam funkcjonować biblioteka, ekspozycja muzealna, punkt informacyjny oraz sala animacyjna.
W piątek przedstawiciele rudzkiego samorządu poinformowali o ogłoszeniu przetargu na prace budowlane w obiekcie przy ul. Kubiny, pod numerem 24. To jedyny zabytkowy dom na osiedlu Ficinus, który obecnie należy do miasta. Pozostałe budynki znajdują się w prywatnych rękach.
Kolonia Ficinus to historyczne osiedle robotnicze w dzielnicy Rudy Śląskiej - Wirku. Powstało dla pracowników kopalni Gottessegen (obecnie Pokój). Kolonia składa się z szesnastu domów i jest jednym z najstarszych zachowanych zespołów budownictwa patronackiego na Górnym Śląsku. Wszystkie budynki, co nietypowe w regionie, zbudowano z piaskowca, a otwory okienne i drzwiowe ozdobiono ceglanym obramieniem.
Cała kolonia jest jedynym zabytkiem z Rudy Śląskiej położonym na utworzonym ponad 10 lat temu przez samorząd regionu Szlaku Zabytków Techniki, który skupia obecnie 42 najciekawsze obiekty dziedzictwa przemysłowego w woj. śląskim. W ub. roku Ficinus trafił na krótką listę obiektów, których obecność na Szlaku jego zarządca, czyli samorząd województwa, uznał za zagrożoną.
Powodem stała się niewystarczająca otwartość na turystów, m.in. brak miejsca z informacją turystyczną i szerszą ofertą na miejscu. Miasto dostarczyło jednak program naprawczy, a także przygotowało unijny projekt modernizacji i renowacji posiadanego przezeń budynku.
Obtekt wymaga dziś gruntownej renowacji. Prace budowlane mają polegać m.in. na odtworzeniu pierwotnych elewacji zewnętrznych i charakterystycznych detali wnętrza.
Na parterze ma powstać sala animacyjna z punktem informacji turystycznej, a na piętrze – stała ekspozycja muzealna w postaci odtworzonego dawnego mieszkania robotniczego oraz wystawy nawiązującej do historii miejsca. W tym budynku mają odbywać się wystawy tematyczne, spotkania i imprezy o charakterze regionalnym.
Zaplanowano też kolejny budynek (w drugiej linii zabudowy) pod kątem filii biblioteki miejskiej - wraz z pomieszczeniem socjalnym i toaletą.
Łączny przewidywany koszt tej renowacji obliczono na ponad 2,8 mln zł, z czego prawie 1,5 mln zł będzie pochodzić z dotacji przyznanej w konkursie Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 dot. dziedzictwa kulturowego.
Na początku marca br. zarząd woj. śląskiego zdecydował o dofinansowaniu 38 projektów na 67 zgłoszonych w tym konkursie RPO. Wśród dofinansowanych projektów znalazły się trzy Rudy Śląskiej - najwięcej spośród wniosków złożonych przez samorządy lokalne.
Po podpisaniu w czerwcu br. umowy ws. dofinansowania odbudowy budynku przy ul. Kubiny 24, w piątek władze miasta poinformowały o ogłoszonym przetarg na prace budowlane; zamierzają dać przyszłemu wykonawcy na roboty jedenaście miesięcy od daty przekazania placu budowy.
Inne środki tego samego unijnego konkursu trafią w Rudzie Śląskiej na projekt Stacja Biblioteka - modernizacja zabytkowego budynku dworca kolejowego za 8,5 mln zł (w tym 6,5 mln zł z RPO i ponad 760 tys. zł z budżetu państwa) oraz na modernizację i renowację zabytkowego budynku Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka za 4,8 mln zł (w tym ponad 3,9 mln zł z RPO).
Konkurs na projekty renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego był jedynym rozdysponowującym fundusze dostępne na ten cel w śląskim RPO. Ogółem 38 wybranych projektów – o łącznej wartości 267,4 mln zł - otrzymało z RPO 190,4 mln zł dotacji (siedem z wybranych do dofinansowania przedsięwzięć zasilają też środki budżetu państwa – dodatkowymi 5,4 mln zł).
Rudzka kolonia Ficinus nosi imię urzędnika górniczego, który był odpowiedzialny za jej budowę. Budynki kolonii nie przypominają typowych ceglanych śląskich familoków. Jej niezwykłość polega na użyciu jako budulca naturalnego piaskowca, pozyskiwanego z okolicznych kamieniołomów.
W każdym budynku znajdowały się cztery mieszkania z przedsionkiem, kuchnią i małym pokojem. Ficinus miał charakter kolonii wiejsko-przemysłowej. Mieszkali w niej górnicy-rolnicy, którzy fedrowali węgiel, a w wolnym czasie uprawiali pola położone za budynkami. Na zachodnim krańcu osiedla zachował się też tzw. dom uchodźców, zbudowany na początku lat 20. ub. wieku dla emigrujących z niemieckiej części regionu powstańców śląskich.
Co roku Ficinus jest jednym z ponad 40 miejsc w całym woj. śląskim, w którym na początku czerwca odbywają się wydarzenia święta Szlaku Zabytków Techniki – Industriady. W tym roku tamtejszym głównym motywem była silna pozycja kobiety w rodzinie górniczej i jej główna rola w budowaniu społeczeństwa kolonii robotniczej.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ skr/
