W 2019 r. obchodzona będzie 20. rocznica beatyfikacji pasterzy diecezji płockiej abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego i bpa Leona Wetmańskiego. Obaj zginęli w 1941 r. w niemieckim obozie koncentracyjnym w Działdowie. Beatyfikował ich w czerwcu 1999 r. papież Jan Paweł II.
Pamięć o błogosławionych pasterzach diecezji płockiej, męczennikach, uczci Orszak Trzech Króli, który w Płocku, w uroczystość Objawienia Pańskiego 6 stycznia 2019 r., przejdzie już po raz ósmy ulicami miasta od sanktuarium Bożego Miłosierdzia do kościoła św. Stanisława Kostki, gdzie w 1930 r. parafię erygował abp Nowowiejski.
"Chcemy w ten sposób przypomnieć i uczcić postać naszego błogosławionego Arcybiskupa Męczennika, beatyfikowanego wraz z biskupem Leonem Wetmańskim 20 lat temu, w 1999 r., w Warszawie, przez św. Jana Pawła II" – napisał biskup płocki Piotr Libera w skierowanym do wiernych zaproszeniu na tegoroczny Orszak Trzech Króli.
Jak zaznaczył, nawiązując do przesłania Orszaku Trzech Króli, świętowanie to z kolędami "będzie także okazją do upamiętnienia pierwszej pielgrzymki św. Jana Pawła II do Polski w 1979 r., w myśl tegorocznego hasła: +Duch Święty odnowi oblicze ziemi+".
O jubileuszu beatyfikacji abpa Nowowiejskiego i bpa Wetmańskiego przypomniał również w liście do wiernych rektor płockiego Wyższego Seminarium Duchownego ks. dr Marek Jarosz. Podkreślił m.in., że "diecezja płocka, jako jedyna w Polsce, dała w XX wieku Bogu i Ojczyźnie dwóch swoich Pasterzy Męczenników, a wraz z nimi ponad stu kapłanów męczenników brunatnego – niemieckiego i czerwonego – sowieckiego totalitaryzmu", absolwentów Płockiego Seminarium Duchownego.
Wspomniał jednocześnie o ostatnim liście pasterskim abpa Nowowiejskiego, w którym pisał on: "Kto chce rychlej ujrzeć jutrzenkę lepszych czasów, niechaj postawi sobie pytanie: co mam uczynić, abym ja i moi bliscy żyli naprawdę po Bożemu?" i odpowiadał: "Mamy tak Go poznać, abyśmy mogli powiedzieć za św. Szczepanem, pierwszym męczennikiem, który wołał wobec wszystkich, gdy go kamienowano: +Widzę niebiosa otwarte i Syna Bożego, stojącego po prawicy Ojca+. Poznajmy naukę prawdziwą chrześcijańską naszego Zbawiciela. Wszyscy kapłani niechaj z ambon głoszą wykład Świętej Ewangelii. Wierni niechaj pilnie słuchają, domownikom swoim i wszystkim dalszym i bliższym powtarzają. Tam, w Ewangelii znajdą Chrystusa i Jego naukę".
Antoni Julian Nowowiejski urodził się w 1858 r. w Lubieniach pod Opatowem w diecezji sandomierskiej. W czerwcu 1908 r. papieża Pius XI powołał go na biskupa płockiego. W listopadzie 1930 r. został arcybiskupem ad personam ze stolicą tytularną w Silyum. Był autorem prac historycznych, w tym o dziejach Płocka, a także z komparatystyki kościelnej. Otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego.
W 1920 r. podczas obrony Płocka przed armią bolszewicką, za co miasto zostało odznaczone przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Walecznych, abp Nowowiejski wspierał wiernych, odprawiając mszę świętą w płockiej katedrze. W 1940 r. hitlerowcy aresztowali go wraz z bp. Wetmańskim i wywieźli do obozu w Słupnie, a następnie do Konzentrazion Lager (KL) Soldau w Działdowie, gdzie w 1941 r. zmarł w wieku 83 lat.
W 2008 r. diecezja płocka obchodziła Rok Błogosławionego abpa Antoniego Juliana Nowowiejskiego, ogłoszony z okazji przypadającej wówczas 150. rocznicy urodzin tego kapłana i 100. rocznicy konsekracji biskupiej. Hasłem tych obchodów były słowa z Księgi Psalmów: "Wielkich dzieł Boga nie zapominajcie". Senat RP przyjął wówczas uchwałę w sprawie uczczenia pamięci tego duchownego, "wielkiego Polaka i Pasterza Kościoła Katolickiego".
Biskup Leon Wetmański urodził się w Żurominie 10 kwietnia 1886 r. W 1928 r. został biskupem pomocniczym diecezji płockiej. Był też biskupem tytularnym Camachus. Szczególną aktywność wykazywał w posłudze duchowej i działalności charytatywnej. Powołał i kierował, aż do aresztowania przez Niemców w 1940 r., Caritasem Diecezji Płockiej. Zorganizował w Płocku kuchnię i stołówkę, gdzie każdego dnia wydawano bezpłatne posiłki potrzebującym, ubogim i bezdomnym. Założył również Stowarzyszenie Pań Miłosierdzia. Był m.in. profesorem, wykładowcą i ojcem duchownym Płockiego Wyższego Seminarium Duchownego.
W 1932 r. w swym testamencie bp Wetmański zapisał m.in.: "Jeżelibyś, Boże Miłosierny i Dobry, dał mi łaskę, którą nazywają śmiercią męczeńską, przyjmij ją głównie za grzechy moje i za tych, którzy by mi ją zadawali, aby i oni Ciebie, Boże Dobry i Miłosierny, całym sercem kochali". Zginął w 1941 r. w KL Soldau w Działdowie, towarzysząc do ostatnich chwil abp. Nowowiejskiemu i jednocześnie udzielając posługi duszpasterskiej innym więźniom obozu.
Beatyfikacji abpa Nowowiejskiego i bpa Wetmańskiego dokonał 13 czerwca 1999 r. w Warszawie, w czasie swej pielgrzymki do Polski, papież Jan Paweł II, wynosząc wtedy na ołtarze 108 męczenników z czasów II wojny światowej.
Na początku grudnia tego roku biskup pomocniczy Mirosław Milewski poświęcił w sanktuarium Błogosławionych Męczenników w Działdowie symboliczny grób obu historycznych pasterzy diecezji płockiej arcybiskupa Antoniego Juliana Nowowiejskiego i biskupa Leona Wetmańskiego.
Błogosławieni abp Julian Nowowiejski i bp Leon Wetmański są patroni Działdowa. (PAP)
Autor: Michał Budkiewicz
mb/ joz/
