Czarny chleb z kminkiem, cepeliny i serduszka kaziukowe to niektóre z wileńskich specjałów, jakich można będzie skosztować w niedzielę podczas tradycyjnego Kaziuka. Trzydniowe obchody święta patrona Polski i Litwy św. Kazimierza odbędą się w Poznaniu po raz 23.
Uroczystości rozpoczną się w niedzielę tradycyjną mszą św. w poznańskim kościele farnym. Jak powiedział we wtorek na konferencji prasowej prezes poznańskiego oddziału Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej (TMWiZW) Ryszard Liminowicz, w tym roku podczas Kaziuka w szczególny sposób zostanie upamiętniona także 1050. rocznica Chrztu Polski.
„Poza jubileuszem początków polskiego chrześcijaństwa chcemy też przypominać o przypadającej w tym roku 630. rocznicy zawarcia małżeństwa królowej Jadwigi z Władysławem Jagiełłą. Było to również bardzo ważne wydarzenie, które zapoczątkowało przecież chrzest Litwy i stworzyło podstawy unii polsko-litewskiej oraz potęgi Rzeczpospolitej Obojga Narodów” – zaznaczył Liminowicz.
Po mszy św. pod poznańskim ratuszem mieszkańców stolicy Wielkopolski przywita grupa ubrana w historyczne stroje z dworu Jagiellonów. W samo południe, z ratuszowej wieży odegrane zostaną hejnały: wileński i poznański. W trakcie obchodów odbywać się będą również prelekcje, podczas których zebrani usłyszą m.in. o księciu Mieszku I oraz królowej Polski, Jadwidze Andegaweńskiej.
Świętu towarzyszył będzie kiermasz oraz koncerty i występy artystyczne w wykonaniu zespołów z Polski i Litwy. Na poznańskim Starym Rynku pojawią się także stragany z kresowymi specjałami, jak cepeliny czy czarny chleb z kminkiem oraz stoiska z rękodziełem, w tym z tradycyjnymi palemkami.
Podczas obchodów wręczona zostanie także nagroda Żurawina 2016, przyznawana za zasługi dla krzewienia kultury kresowej. W tym roku laureatem wyróżnienia jest Zdzisław Palewicz, wieloletni Prezes Solecznickiego Rejonowego Oddziału Związku Polaków na Litwie.
Wśród laureatów poprzednich edycji nagród są m.in. Tadeusz Konwicki, Stefan Stuligrosz, Barbara Wachowicz i Andrzej Stelmachowski.
Kaziuki to religijno-świecka tradycja związana z kościelnymi uroczystościami ku czci św. Kazimierza. Przed wojną na dzień św. Kazimierza Królewicza, 4 marca do Wilna na tradycyjny odpust przybywali mieszkańcy okolicznych miejscowości oraz pielgrzymi z dalszych stron. Na straganach sprzedawano wtedy obwarzanki, pierniki, zioła lecznicze i palmy.
„Kiedyś to były inne czasy, warunki, i ludzie byli inni. Teraz mam 91 lat i jak wspominam wileńskie Kaziuki, to pamiętam, że chłopi przyjeżdżali furmankami, a na tym placu, gdzie odbywał się kiermasz stały i wozy, i konie. Okoliczni chłopi mieli wtedy jedyną szansę, żeby pokazać swoje wyroby. To były nie tylko stosy tradycyjnych obwarzanek, ale chłopi przywozili swoje wyroby gliniane, drewniane, czy tekstylne” – powiedziała PAP pochodząca z Wilna wiceprezes TMWiZW Halina Chmielewska.
„Wileńszczyzna słynęła przecież z uprawy lnu, dużo było też pięknych, ręcznie tkanych narzut, czy kolorowych ręczników i prześcieradeł farbowanych naturalnymi barwnikami. Były też przepiękne palmy, które charakteryzowały się tym, że były stworzone z takich maleńkich kwiatków. Były długie, wysokie i raczej cienkie – niezwykle delikatne. Te tradycyjne wileńskie palmy nie przypominają tych okazałych, ogromnych, jakie dziś można spotkać na podobnych kiermaszach” – dodała.
Tegorocznym obchodom towarzyszyć będzie również wystawa z cyklu „Kresy w fotografii Wielkopolan”, tym razem poświęcona Henrykowi Sienkiewiczowi. Ekspozycję zatytułowaną „Z Henrykiem Sienkiewiczem na Laudzie, Wileńszczyźnie, Podolu i w Wielkopolsce” można będzie oglądać od piątku do 18 marca 2016 r. w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu.
Organizatorem tzw. Kaziuka Wileńskiego jest poznański oddział Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Patronat nad wydarzeniem objął metropolita poznański abp. Stanisław Gądecki, wojewoda Wielkopolski Zbigniew Hoffmann, marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak oraz prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
Święty Kazimierz, polski królewicz, był drugim z sześciu synów Kazimierza Jagiellończyka. Zmarł 4 marca 1484 roku w wieku 26 lat. Uroczystości kanonizacyjne odbyły się w 1604 r. (PAP)
ajw/
