„Balladyna” Juliusza Słowackiego – pocztówka z początku XX w. Źródło: CBN Polona
W blisko 3 tys. miejsc, w tym w 150 za granicą, odbędzie się w sobotę głośna lektura „Balladyny” – informuje sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski. Narodowe Czytanie dramatu Juliusza Słowackiego odbywa się pod patronatem prezydenta RP, który zainauguruje akcję w południe w warszawskim Ogrodzie Saskim.
"Wierzę, że w tym szczególnym dla nas wszystkich czasie, kiedy razem pokonujemy epidemię, wspólna lektura klasyki polskiej literatury jeszcze silniej nas zjednoczy, przynosząc wiele czytelniczej satysfakcji i ponownie łącząc w przekonaniu o doniosłości dzieł naszych największych pisarzy" – napisał prezydent Andrzej Duda w liście zachęcającym do współtworzenia akcji.
"Bardzo zależy mi na tym, aby tegoroczne Narodowe Czytanie było realizowane w jak najbezpieczniejszej formie i z zachowaniem wszelkich środków ostrożności. Zachęcam Państwa do zorganizowania lektury +Balladyny+ według Państwa własnej inwencji i pomysłowości, również z wykorzystaniem tradycyjnych, a zwłaszcza nowoczesnych narzędzi komunikacji" – dodał w liście prezydent.
„Balladyna” – lektura narodowa
"Jestem przekonany, że ten wyjątkowy utwór, którego inscenizacje trwale zapisały się w historii polskiego teatru, my także przeczytamy na wiele różnych i oryginalnych sposobów, które są stałym walorem Narodowego Czytania i poprzez które tę akcję współtworzą Polacy w różnym wieku w tak licznych miejscach w Polsce i na całym świecie. Ufam, że – wzorem lat ubiegłych – i tym razem podczas Narodowego Czytania każdy z Państwa odkryje swoją +Balladynę+, oddając się refleksji nad uniwersalnym przesłaniem tego utworu, który obnaża ludzkie słabości i wady, a zarazem opowiada się po stronie zgody, porozumienia i ukazuje zwycięstwo dobra nad złem. Mam głęboką nadzieję, że wspólne Narodowe Czytanie po raz kolejny dostarczy nam dużo radości w obcowaniu z wybitną polską literaturą" - napisał prezydent Duda.
Wojciech Kolarski pytany w sobotę rano w Programie Pierwszym Polskiego Radia o rolę Narodowego Czytania w popularyzowaniu czytelnictwa w Polsce i za granicą, zaznaczył, że w ten sposób "obchodzimy święto polskiej literatury". "To zawsze jest pierwsza sobota września, czyli dzień Narodowego Czytania, największej kampanii społecznej na rzecz czytelnictwa i największej akcji, której celem jest promocja klasyki polskiej literatury" – powiedział.
Na uwagę, że czyta cała Polska, ale też Polacy za granicą, w tym w Wilnie, minister odparł, że to przede wszystkim "wielka akcja, która ma wspólnotowy, obywatelski charakter". Zwrócił uwagę na jej dwa wymiary. Pierwszy w Ogrodzie Saskim w Warszawie, gdzie w sobotę w południe rozpocznie się czytanie "Balladyny", czemu jak zawsze patronuje para prezydencka, rozpoczynając wspólną lekturę.
"Ale o sile narodowego czytania i skali tego przedsięwzięcia świadczy liczba miejsc w Polsce i za granicą, gdzie Polacy spotykają się, aby razem czytać. Tych miejsc w tym roku jest już blisko 3 tys. Ponad 150 miejsc z tej liczby, to miejsca poza granicami kraju. Cały czas spływają kolejne zgłoszenia. Będziemy czytać dosłownie w całej Polsce, w dużych miastach, w małych miasteczkach, we wszystkich regionach Polski, w 32 krajach, głównie tam, gdzie znajdują się duże skupiska Polaków i Polonii, ale też w polskich instytucjach kultury, w polskich misjach dyplomatycznych" – poinformował.
Wystawa „Balladyna w teatrze” w stołecznej Kordegardzie
Pytany, dlaczego w tym roku czytana jest "Balladyna", minister wyjaśnił, że Narodowe Czytanie jest promocją czytelnictwa, ale jest to też "kolekcja arcydzieł polskiej literatury". "Nie można sobie wyobrazić polskiej kultury bez dzieł Juliusza Słowackiego, w tym arcydzieła, tragedii w pięciu aktach, jak sam o tym napisał autor +Balladyny+" – zaznaczył.
Drugim powodem są według niego oczekiwania czytelników. "Prezydent Duda wprowadził taki zwyczaj, żeby o lekturze współdecydowali czytelnicy. W 2017 roku odbył się plebiscyt dla internautów i +Balladyna+ była jedną z tych lektur, które Polacy wskazali jako lekturę Narodowego Czytania" – przypomniał.
Odnosząc się do pytania o konieczność zachowanie podczas tegorocznego wydarzenia środków ostrożności w związku z pandemią, Kolarski zaznaczył, że tegoroczna odsłona akcji będzie taka sama, a więc będą jej towarzyszyły "podobne emocje, równie wielka skala i wielkie zainteresowanie", jednak będzie ograniczona tak jak inne wydarzenia publiczne, czyli zgodnie z przepisami sanitarnymi.
"Na przykład w Ogrodzie Saskim weźmie udział w tej stołecznej odsłonie Narodowego Czytania tylko 150 osób, które wcześniej zgłosiły się poprzez stronę internetową, które będą mogły wspólnie wysłuchać interpretacji na żywo ze sceny polskich wybitnych aktorów, którzy będą czytać +Balladynę+" – poinformował.
Pytany, kiedy można zgłaszać kandydatury do kolejnej lektury w przyszłym roku, Kolarski odparł, że "zgłoszenie lektury to ten moment, który należy do pary prezydenckiej". "Myślę, że dzisiaj ciekawość, co będzie kolejną lekturą, zostanie zaspokojona" – dodał.
Para Prezydencka ma otworzyć tegoroczne Narodowe Czytanie w sobotę, o godzinie 12, w warszawskim Ogrodzie Saskim. Na specjalnie przygotowanej scenie będzie czytany dramat Słowackiego. Tak licznej obsady „Balladyna” nie miała nigdy w historii - w każdym z pięciu aktów dzieła Juliusza Słowackiego zobaczymy inny zestaw aktorów. W IX odsłonie Narodowego Czytania udział weźmie ponad 60 aktorów m.in. Ewa Dałkowska, Halina Łabonarska, Teresa Lipowska, Andrzej Mastalerz, Rafał Zawierucha i Krzysztof Kwiatkowski.
Jak przypomina Kancelaria Prezydenta, "Balladyna" to wybitne dzieło polskiego romantyzmu. Dramat został ukończony w grudniu 1834 roku, a wydany pięć lat później w Paryżu. Powstał na emigracji w czasie dyskusji na temat przyczyn niedawnej klęski powstania i debat nad wspólną historią, i przyszłym losem narodu. Poeta połączył w tym utworze realizm i fantastykę, koncentrując się na analizie postaw i czynów bohaterów. Osadzona na tle baśniowych dziejów opowieść o dwóch siostrach – Balladynie i Alinie – stała się bardzo popularna. Wywarła duży wpływ na muzykę, malarstwo czy rzeźbę, a powstałe na przestrzeni lat jej liczne inscenizacje, zrealizowane przez wybitnych reżyserów i aktorów scen polskich, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem.
W warszawskiej Kordegardzie - galerii Narodowego Centrum Kultury (NCK) - można oglądać towarzyszącą akcji wystawę "Balladyna w teatrze", gdzie prezentowane są znane inscenizacje sceniczne dramatu Juliusza Słowackiego od stycznia 1868 r., gdy po raz pierwszy został on odegrany w Krakowie, po współczesność. "Przypominamy kilkanaście najważniejszych, najgłośniejszych przedstawień +Balladyny+ w historii. Pokazujemy afisze, programy, fotografie, projekty scenograficzne, a nawet kostium i rekwizyty z realizacji, które poruszyły swoich współczesnych" - wyjaśnił dyrektor NCK prof. Rafał Wiśniewski.
Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji czytano m.in. "Potop" i "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, "Lalkę Bolesława Prusa, "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego, "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego oraz polskie nowele. (PAP)
rud/ joz/
aszw/ robs/
