32 ekspertów zajmujących się ochroną dziedzictwa bierze udział w rozpoczynającym się w niedzielę w Warszawie Forum Młodych Profesjonalistów UNESCO. "Warszawa symbolizuje tragedię II wojny światowej, ale także restytucję" - powiedział przewodniczący 41. sesji UNESCO prof. Jacek Purchla.
World Heritage Young Professionals Forum to impreza towarzysząca 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Krakowie. Polska po raz pierwszy będzie gospodarzem sesji. W wydarzeniu zaplanowanym na okres od 2 do 12 lipca ma uczestniczyć ok. 2 tys. osób. Tematem Forum Młodych Profesjonalistów, które rozpoczęło się na Zamku Królewskim w Warszawie, jest "Pamięć: Utracone i Odzyskane Dziedzictwo" ("Memory: Lost and Recovered Heritage").
"Bardzo się cieszę, że Forum inauguruje swoją działalność właśnie w Warszawie na Zamku Królewskim. Forum to sprawdzona droga do włączania do dyskursu na temat dziedzictwa kulturowego i jego ochrony kolejnych generacji konserwatorów. (...) Mamy dzisiaj tutaj cały świat, z którym chcemy rozmawiać o problemie destrukcji, o problemie, który stał się dzisiaj aktualny, a którego symbolem jest przede wszystkim Aleppo i jego tragedia" - powiedział PAP dyrektor Międzynarodowego Centrum Kultury i przewodniczący 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO prof. Jacek Purchla.
"Bardzo się cieszę, że Forum inauguruje swoją działalność właśnie w Warszawie na Zamku Królewskim. Forum to sprawdzona droga do włączania do dyskursu na temat dziedzictwa kulturowego i jego ochrony kolejnych generacji konserwatorów. (...) Mamy dzisiaj tutaj cały świat, z którym chcemy rozmawiać o problemie destrukcji, o problemie, który stał się dzisiaj aktualny, a którego symbolem jest przede wszystkim Aleppo i jego tragedia" - powiedział PAP dyrektor MCK i przewodniczący 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO prof. Jacek Purchla.
Jak mówił, Polska chce rozmawiać w oparciu o jej doświadczenia. "Nie przypadkiem jesteśmy w Warszawie, bo to Warszawa symbolizuje dramat, tragedię II wojny światowej, ale symbolizuje coś niezwykłego - restytucję, nie mówię rekonstrukcję, ale restytucję tego dziedzictwa, które miało być na zawsze wymazane z mapy Europy" - podkreślił.
Dodał, że młodzi uczestnicy Forum będą mieli okazję do przygotowania "znakomitej Deklaracji" w temacie "Pamięć: Utracone i Odzyskane Dziedzictwo+". "To jest fantastyczne, że to będzie głos Polski i wkład Polski w tą debatę, którą za tydzień zaczynamy, w której będzie uczestniczył cały świat" - zaznaczył Purchla.
Wiceminister kultury Magdalena Gawin, która jest pełnomocnikiem ministra kultury i dziedzictwa narodowego ds. organizacji 41. sesji, przypomniała, że w 1944 roku Stare Miasto w Warszawie "było morzem ruin". "Niektórzy obserwatorzy, którzy patrzyli na ruiny Warszawy twierdzili, że odbudowa nie będzie w ogóle możliwa. Część z nich chciała opuścić miasto będące pomnikiem tragedii historycznej, inni chcieli wypełnić je nowoczesnymi budynkami" - dodała Gawin.
"Jednak mieszkańcy Warszawy - dzielni i niezłamani wojną, nie wyobrażali sobie stolicy Polski bez starówki i Traktu Królewskiego, dlatego zdecydowali inaczej" - podkreśliła.
Wiceminister kultury zaznaczyła, że "Warszawa została zniszczona przez nazistowskie Niemcy z nienawiści, a odbudowana przez wielkie zaangażowanie i miłość jej mieszkańców".
Jeden z uczestników Forum Młodych, Dmytro Koval z Ukrainy, powiedział PAP, że w jego ocenie "Polska jest jednym z najlepszych przykładów w dziedzinie odbudowy i ochrony dziedzictwa kulturowego". Jak mówił, na wschodzie Ukrainy trwa obecnie konflikt, który spowodował zniszczenia niektórych historycznych i kulturowych miejsc, więc w pewnym momencie Ukraińcy będą musieli je zrekonstruować. "Część wiedzy, którą zdobędę w Warszawie podczas Forum Młodych będę mógł wykorzystać i przenieść na Ukrainę" - podkreślił.
Fora Młodych towarzyszą sesjom komitetu UNESCO od kilku lat. Tegoroczni uczestnicy to osoby pomiędzy 22 a 32 rokiem życia, wybrane w procedurze konkursowej, które reprezentują różne dziedziny wiedzy związanej z ochroną dziedzictwa kulturowego. "Forum będzie dla nich okazją do poszerzenia wiedzy z zakresu wdrażania Konwencji Światowego Dziedzictwa, metod pracy Komitetu Światowego Dziedzictwa, szans i wyzwań związanych z ochroną, konserwacją, renowacją wybranych miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, posiadających uniwersalną wartość" - napisano w informacji prasowej Międzynarodowego Centrum Kultury.
W Forum bierze udział 32 młodych ekspertów zajmujących się ochroną dziedzictwa z 21 krajów tworzących Komitet Światowego Dziedzictwa (Azerbejdżan, Burkina Faso, Chorwacja, Filipiny, Finlandia, Indonezja, Jamajka, Kazachstan, Korea Południowa, Kuba, Liban, Peru, Polska, Portugalia, Tanzania, Tunezja, Wietnam i Republika Zimbabwe) oraz z Białorusi, Czech, Egiptu, Federacji Rosyjskiej, Indii, Iraku, Litwy, Mali, Niemiec, Słowacji, Syrii, Turcji, Ukrainy i Węgier.
Wiceminister kultury Magdalena Gawin, która jest pełnomocnikiem ministra kultury i dziedzictwa narodowego ds. organizacji 41. sesji, przypomniała, że w 1944 roku Stare Miasto w Warszawie "było morzem ruin". "Niektórzy obserwatorzy, którzy patrzyli na ruiny Warszawy twierdzili, że odbudowa nie będzie w ogóle możliwa. Część z nich chciała opuścić miasto będące pomnikiem tragedii historycznej, inni chcieli wypełnić je nowoczesnymi budynkami" - dodała Gawin.
Tematem Forum Młodych jest problem dziedzictwa utraconego i przywróconego, z tego powodu rozpoczyna się ono w Warszawie. Polska, jako gospodarz Forum Młodych, będzie dzielić się ze społecznością międzynarodową swoim doświadczeniem w rekonstrukcji zniszczonych zabytków. Przez pierwsze 4 dni (25–28.06) uczestnicy realizują program w stolicy, gdzie odwiedzą: Zamek Królewski, Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Warszawy oraz Muzeum Łazienki Królewskie. Dyskutowane będą wówczas kwestie związane z destrukcją miast, głównie w wyniku konfliktów zbrojnych, a także problemy ich odbudowy oraz granic rekonstrukcji. Istotnym punktem warszawskiego programu, zdaniem organizatorów, będą także warsztaty, podczas których omawiane będą sprawy dotyczące symbolicznego znaczenia odbudowy i rekonstrukcji miast, a także problem kultury, jako obiektu celowego niszczenia.
W kolejnym etapie Forum Młodych przenosi się do Krakowa (28.06–3.07), gdzie będzie zajmować się kwestiami związanymi ze współczesnymi zagrożeniami dla miast historycznych, takimi jak masowa turystyka, suburbanizacja, gentryfikacja (zmiana charakteru części miasta) czy niekontrolowana rozbudowa miast. Organizator imprezy poinformował, że uczestnicy forum będą mogli poznawać i badać te problemy na przykładzie Krakowa w obrębie jego wpisu na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO (Stare Miasto i Kazimierz). Pojadą także do Tyńca, stanowiącego przykład zniszczonego dziedzictwa, które, dzięki umiejętnie przeprowadzonej rekonstrukcji, zachowało swoją tożsamość i funkcję. Natomiast podczas wizyty w Kopalni Soli w Wieliczce omawiane będą wyzwania związane z masową turystyką. Na zakończenie programu grupa uda się do Ojcowskiego Parku Narodowego, gdzie będzie mogła zapoznać się ze sposobami ochrony krajobrazu przyrodniczo-kulturowego w Polsce.
Forum Młodych zakończy przyjęcie Deklaracji, która stanowić będzie przesłanie na temat tego, co robić wobec zjawiska niszczenia miast, skierowane do wszystkich uczestników 41. Sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Tegoroczne Forum Młodych jest przygotowywane przez Polski Komitet ds. UNESCO oraz Międzynarodowe Centrum Kultury, pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. MKiDN jest także odpowiedzialne za finansowanie Forum.
Katarzyna Krzykowska (PAP)
ksi/ mmi/