Władze gminy Wiślica (Świętokrzyskie) zgodziły się, aby tamtejsze muzeum skupiające jedne z najstarszych polskich zabytków było współzarządzane przez samorząd województwa. Kolejnym krokiem ma być przekształcenie placówki w filię kieleckiego Muzeum Narodowego.
„Jesteśmy zgodni z prowadzącym to muzeum samorządem gminnym ws. przyszłości instytucji” – powiedział we wtorek PAP marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas po spotkaniu z wójtem gminy Wiślica oraz proboszczem parafii. Jego zdaniem tylko w ten sposób można przeprowadzić najpilniejsze i kosztowne prace związane z lepszym zabezpieczeniem cennych zabytków oraz lepiej promować to miejsce.
Według marszałka docelowo placówka w skład której wchodzą jedne z najstarszych zabytków Polski, m.in. pozostałości po romańskim kościele i misie chrzcielnej, powinna stać się filią Muzeum Narodowego w Kielcach. „Ustaliliśmy kolejność działań dotyczących zmiany formy prowadzenia tej placówki” – poinformował. Jego zdaniem najpierw samorząd województwa musi stać się współprowadzącym instytucję.
„To taki etap przejściowy. Nie ma możliwości przekazania prowadzenia z gminy bezpośrednio do Muzeum Narodowego” – wyjaśnił PAP Jarubas. Według marszałka objęcie współprowadzenia wiślickiej placówki przez Urząd Marszałkowski może nastąpić poprzez przyjęcie przez sejmik uchwały.
„W międzyczasie będę chciał się spotkać z minister kultury Małgorzatą Omilanowską, żeby o tym podyskutować. Jednak niezależnie od tego w ciągu dwóch miesięcy jako sejmik przyjmiemy taką uchwałę w zakresie wejścia samorządu wojewódzkiego w obowiązki współprowadzącego Muzeum Regionalnego” – zadeklarował Jarubas. Jak zaznaczył dopiero wtedy będzie spełniony pierwszy warunek, aby Wiślica stała się filią Muzeum Narodowego. Według marszałka pozytywnie o takim pomyśle wypowiedziała się m.in. Główna Komisja Konserwatorska, która dostrzega konieczność pilnego zabezpieczenia wiślickich zabytków.
Jednym z najcenniejszych zabytków Wiślicy jest gotycka bazylika mniejsza pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z XIV wieku, z datowaną na XIII wiek płaskorzeźbą Madonny Łokietkowej. W podziemiach świątyni, którymi opiekuje się Muzeum Regionalne znajdują się pozostałości dwóch kościołów romańskich z XII i XIII wieku oraz unikatowa trzynastowieczna tzw. płyta orantów.
Pod opieką Muzeum Regionalnego w Wiślicy znajdują się obecnie średniowieczne podziemia pod bazyliką, Dom Długosza oraz Pawilon Archeologiczny, w którym można obejrzeć m.in. pozostałości romańskiego kościoła oraz misy chrzcielnej datowanej przez niektórych na IX wiek. „Ratowanie tych szczególnych dla polskiej historii zabytków jest dziś bardzo pilną potrzebą” – ocenił marszałek.
Jak powiedział Jarubas pierwszym tematem, który będzie omawiany wspólnie z władzami gminy oraz dyrekcją Muzeum Regionalnego będzie projekt nowego pawilonu nad najstarszymi zabytkami.
Według wójta gminy Wiślica Stanisława Krzaka, rozwiązanie proponowane przez marszałka daje szansę na szersze skorzystanie z zewnętrznego dofinansowania np. z Unii Europejskiej. „W naszych warunkach nie stać małych wiejskich gmin na duże inwestycje. Nawet przy 80-procentowym dofinansowaniu trudno byłoby udźwignąć kilkunastomilionowe przedsięwzięcia” – mówił we wtorek PAP.
Wiślica należy do najstarszych miejscowości w Polsce. Odkryto tam ślady osadnictwa z drugiej połowy IX wieku. Prawa miejskie otrzymała w drugiej połowie XIII wieku, a straciła po powstaniu styczniowym. Jedną z najznamienitszych postaci związanych z miejscowością był Jan Długosz; zachował się piętnastowieczny Dom Długosza i dzwonnica ufundowana przez kronikarza.
Jednym z najcenniejszych zabytków Wiślicy jest gotycka bazylika mniejsza pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z XIV wieku, z datowaną na XIII wiek płaskorzeźbą Madonny Łokietkowej. W podziemiach świątyni, którymi opiekuje się Muzeum Regionalne znajdują się pozostałości dwóch kościołów romańskich z XII i XIII wieku oraz unikatowa trzynastowieczna tzw. płyta orantów.
Kolejne cenne zabytki to wyeksponowane w pawilonie archeologicznym pozostałości romańskiego kościoła i tzw. misa chrzcielna, której czas powstania i jej przeznaczenie są przedmiotem dyskusji wśród badaczy. W Wiślicy znajdują się także ślady wczesnośredniowiecznego grodu.
Muzeum Narodowe w Kielcach jest prowadzone wspólnie przez samorząd wojewódzki oraz resort kultury. Obecnie oprócz siedziby w dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich obejmuje także oddziały: Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, Muzeum Dialogu Kultur, Ekspozycję Muzealną przy ulicy Orlej w Kielcach oraz Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.(PAP)
mjk/ mlu/ mow/
