Prezentacja przekazanych do Muzeum Okręgowego w Sandomierzu monet odkrytych w ostatnim czasie w okolicach miasta. PAP/P. Polak
O 190 monet odnalezionych ostatnio w okolicach Sandomierza (Świętokrzyskie), wzbogaciło się tutejsze Muzeum Okręgowe. Są wśród nich XII-wieczne denary Bolesława Krzywoustego oraz skarb monet z XVI i XVII wieku.
Zabytkowe znaleziska zaprezentowano w poniedziałek podczas konferencji prasowej w sandomierskim zamku. Zostały przekazane Muzeum Okręgowemu w Sandomierzu przez sandomierską delegaturę Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach.
Odkrycia monet w trzech miejscowościach Sandomierszczyzny dokonali eksploratorzy ze Stowarzyszenia Mieszkańców Gminy Annopol "Szansa" (woj. lubelskie). Największy zbiór stanowi tzw. skarb z Janikowa - to 187 monet (najstarsza z 1582 r., najmłodsza - z 1664 r.), głównie monet króla Zygmunta III Wazy, także monet inflanckich (wybijanych przez Szwedów podczas okupacji Inflant), monety elektorów pruskich, monety srebrne, moneta szkocka. Odnalezione zostały one w kwietniu ub. r. i wymagały konserwacji.
Cenne są zwłaszcza dwa XII-wieczne denary Bolesława Krzywoustego (odnalezione w tym roku Gerlachowie), które zachowały się w bardzo dobrym stanie. Do muzeum trafił także odnaleziony w Lisowie denar rzymski (I wiek n.e.).
Dyrektor sandomierskiego muzeum dr Dominik Kacper Płaza poinformował, że znaleziska niedługo znajdą się na ekspozycji. "Bardzo ważne są denary Bolesława Krzywoustego, bo to pierwsze tego typu monety z Sandomierza i okolic Sandomierza. Bardzo dobrze uzupełniają naszą wiedzę na temat miasta z początków XII wieku. To moment, kiedy Sandomierz był jednym za najważniejszych ośrodków na terenie ówczesnego państwa" - zaznaczył.
Płaza zwrócił także uwagę na bardzo dobrą współpracę dotyczącą tych znalezisk pomiędzy muzeum, urzędem ochrony zabytków i stowarzyszaniem "Szansa".
Prezes Stowarzyszenia "Szansa" Wojciech Rudziejewski-Rudziewicz opisywał, że w sprawie skarbu z Janikowa do działaczy organizacji zgłosiła się osoba, która odnalazła monety na polu, a eksploratorzy - gdy zorientowali się co to za monety - zgłosili się do urzędu ochrony zabytków po zgodę na przeprowadzenie poszukiwań. "To jedna z nielicznych w Polsce tego typu współpraca z archeologami czy muzeum, bo obecne prawo troszkę dyskryminuje nas, eksploratorów. A tu mamy przyjazne spojrzenie naukowców, czego owocem są wyniki poszukiwań" – dodał Rudziejewski-Rudziewicz.
Dr Marek Florek z sandomierskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach zauważył, że w ostatnich latach coraz więcej osób jest zainteresowanych poszukiwaniem zabytków - czasem to osoby indywidualne, czasem zrzeszone w różnych organizacjach. Przypomniał, że prawo pozwala na prowadzenie poszukiwań tzw. zabytków ruchomych wyłącznie za pozwoleniem wojewódzkiego konserwatora.
"Z różnych podwód archeolodzy nie są wstanie spenetrować wszystkich trenów. Poszukujący zabytków dostarczają nam mnóstwa informacji o przedmiotach, o tych miejscach, gdzie byśmy pewnie nigdy, jako konserwatorzy czy archeolodzy sami nie trafili. Bardzo chętnie współpracujemy (…) Jeżeli te obiekty mają wartość zabytkową, trafiają za naszym pośrednictwem do muzeów" – dodał Florek.
Przedstawiciele stowarzyszenia z gminy Annopol w ostatnim czasie pomagali pracownikom urzędu ochrony zabytków w ratowaniu przypadkowo odkrytego grobu z epoki brązu. Stowarzyszanie organizuje też działania edukacyjne, związane z dziedzictwem kulturowym.
Podczas spłakania w sandomierskim zamku podpisano list intencyjny o współpracy pomiędzy Muzeum Okręgowym w Sandomierzu, a Stowarzyszeniem "Szansa".
Sandomierskie Muzeum Okręgowe zostało utworzone w 1921 roku przy Polskim Towarzystwie Krajoznawczym w Sandomierzu - wówczas jako Muzeum Ziemi Sandomierskiej działające w siedzibie towarzystwa przy dzisiejszej ul. Żeromskiego. Pierwsze zbiory - zabytki archeologiczne, numizmaty, okazy mineralogiczne, entomologiczne i zabytki kultury materialnej związane z Ziemią Sandomierską - pochodziły ze zbiorów prywatnych założycieli i sympatyków muzeum.
W czasie II wojny większość cennych zbiorów uległa zniszczeniu. Po wojnie kilkukrotnie zmieniała się nazwa i siedziba muzeum. Obecna - Muzeum Okręgowe w Sandomierzu - funkcjonuje od 1986 roku. Od tego czasu siedzibą placówki jest zabytkowy zamek, którego ufundowanie przypisuje się Kazimierzowi Wielkiemu. Placówka ma w swoich zasobach zabytki z epoki kamienia, brązu, żelaza, średniowiecza, przedmioty kultury materialnej, duchowej i społecznej mieszkańców oraz kolekcje malarstwa grafiki i rysunku od XVIII wieku, do czasów współczesnych.
Muzeum jest prowadzone przez Urząd Miasta w Sandomierzu, Starostwo Powiatowe w Sandomierzu i Urząd Marszałkowski w Kielcach. Trwają działania zmierzające do tego, by współprowadzącym placówkę było także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. (PAP)
autor: Katarzyna Bańcer
ban/aszw/
