Cmentarz ewangelicki we Wschowie. Fot. PAP/L. Muszyński
Staromiejski Cmentarz Ewangelicki we Wschowie należy do z najstarszych i najcenniejszych historycznie nekropolii w woj. lubuskim. Zabytkiem opiekuje się Muzeum Ziemi Wschowskiej, które w okresie Wszystkich Świętych zachęca do odwiedzenia tego wyjątkowego miejsca.
Jak poinformowała Julia Juskowiak z Muzeum Ziemi Wschowskiej, w tym roku obchodom Dnia Zadusznego przyświecać będzie motto z Księgi Koheleta: Vanitas vanitatum, et omnia vanitas – czyli „Marność nad marnościami i wszystko marność”.
Tegoroczny program tego wydarzenia obejmuje spacer z opowieścią (godz. 16), któremu towarzyszyć będzie muzyka wykonywana przez uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej im. Karola Kurpińskiego we Wschowie. „O 16:30 zapalone zostanie Światełko Pamięci – tradycyjnie, na znak szacunku dla dawnych mieszkańców miasta. Zaduszki w Lapidarium Rzeźby Nagrobnej będą okazją do wspólnego spaceru, chwili zadumy i wyciszenia” - powiedziała PAP Juskowiak.
Staromiejski Cmentarz Ewangelicki we Wschowie został założony przez wschowskich ewangelików z inicjatywy pastora Valeriusa Herbergera w 1609 r. Po wiekach stał się szczególnym miejscem pamięci w przestrzeni miasta oraz unikatową nekropolią w skali całej Europy. Bogata symbolika skłaniająca do rozważań nad sensem życia i śmierci jest zawarta zarówno na płytach nagrobnych, jak i w doborze roślinności.
Cmentarz powstał, kiedy wschowscy ewangelicy zmuszeni zostali do rezygnacji z miejsca pochówku, znajdującego się przy kościele farnym i przeniesienia go poza obszar miasta. Ten typ cmentarza – poza murami miasta, utworzony został w XVI wieku w kręgu kultury protestanckiej.
Znajdujące się na terenie cmentarza Lapidarium Rzeźby Nagrobnej jest jednym z najstarszych i największych tego typu obiektów w Europie. Znajdują się na nim XVII i XVIII-wieczne płyty epitafijne oraz płyty z okolicznych, zniszczonych lub zlikwidowanych cmentarzy ewangelickich.
Ponadto wschowska nekropolia nawiązuje w swej budowie do włoskiego Campo Santo (Świętego Pola). Miejsce spoczynku stanowiło połączenie ogrodu i czworobocznego dziedzińca otoczonego krużgankami, na wewnętrznych ścianach których umieszczano epitafia.
Znajdujące się na terenie cmentarza Lapidarium Rzeźby Nagrobnej jest jednym z najstarszych i największych tego typu obiektów w Europie. Znajdują się na nim XVII i XVIII-wieczne płyty epitafijne oraz płyty z okolicznych, zniszczonych lub zlikwidowanych cmentarzy ewangelickich. W XIX wieku dołączono do niego nekropolię katolicką, na terenie której znajduje się, zbudowany w 1819 roku dom przedpogrzebowy.
Na wschowskim Cmentarzu Staromiejskim spoczywa wielu znanych i zasłużonych dla miasta mieszkańców, dzięki temu stanowi on też nieocenione źródło badań dziejów miasta oraz sztuki sepulkralnej.
W 1973 roku, decyzją ministerstwa kultury, na terenie cmentarza utworzono pierwsze w Polsce lapidarium rzeźby nagrobnej, a od 1982 roku opiekę nad nim sprawuje Muzeum Ziemi Wschowskiej.
Cmentarz jest odwiedzany nie tylko przy okazji obchodów świąt poświęconych zmarłym. W ciągu roku odbywają się tam organizowane przez Muzeum zajęcia edukacyjne, organizowane są wydarzenia poświęcone jego historii i znaczeniu dla miasta.
W kwietniu tego roku z okazji 454. rocznicy urodzin pastora Valeriusa Herbergera, Staromiejski Cmentarz Ewangelicki odwiedził biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce, ksiądz Jerzy Samiec, który odprawił nabożeństwo ekumeniczne w miejscu pochówku wschowskich luteranów.
Także w kwietniu odbyło się Polsko-Niemieckie Forum Konserwatorskie poświęcone zabytkowym cmentarzom w Polce i Europie. W Muzeum Ziemi Wschowskiej spotkali się ludzie związani z badaniem historycznych nekropolii oraz praktycy zaangażowani w ratowanie zabytkowych cmentarzy. Podczas forum zainicjowany został pomysł stworzenia trasy turystycznej „Zabytkowe Cmentarze”.
Natomiast w październiku br. przypada 400. rocznica urodzin Andreasa Gryphiusa – wybitnego XVII-wiecznego poety, który w latach 1632-1634 uczęszczał do Szkoły Łacińskiej we Wschowie. Z tej okazji zorganizowana została konferencja naukowa pt.: „Andreas Gryphius na ziemi wschowskiej i pograniczu wielkopolsko-śląskim”.
1 i 2 listopada cmentarz będzie można odwiedzić od godz. 10 do 17. (PAP)
mmd/ agz/
