Ministerstwo kultury Ukrainy poinformowało w piątek, że Cerkiew Prawosławna Ukrainy (CPU) otrzymała zgodę na odprawienie nabożeństwa 7 stycznia, w prawosławne Boże Narodzenie, w głównej świątyni Ławry Peczerskiej w Kijowie – soborze Zaśnięcia Bogurodzicy.
Ławra Peczerska, kompleks klasztorny w centrum Kijowa, jest własnością państwa jako zespół muzealny. Komunikat o przychylnej odpowiedzi na prośbę CPU opublikowano na Facebooku zespołu muzealnego, podlegającego ministerstwu kultury. "Wydano zezwolenie na przeprowadzenie nabożeństw 7 stycznia 2023 roku w soborze Zaśnięcia Bogurodzicy i sporządzono odpowiednią umowę" - podano w komunikacie. (https://tinyurl.com/3kvs3m6m).
Wcześniej resort kultury oficjalnie przejął sobór z rąk Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej (UCP) związanej z Patriarchatem Moskiewskim decydując, iż nie przedłuży z UCP umowy najmu świątyni. Do tej pory UCP, która w maju br. wykreśliła z nazwy określenie "Patriarchat Moskiewski", jako jedyna użytkowała obiekty religijne na terenie Ławry dzierżawiąc je od państwa. Wynikało to z faktu, że po rozpadzie ZSRR, gdy obiekty religijne, w tym Ławrę, oddano wiernym, Cerkiew związana z Moskwą była jedynym Kościołem prawosławnym na Ukrainie.
Zwierzchnik CPU, która powstała w 2018 roku, metropolita Epifaniusz w ostatnich dniach ogłosił, że planuje odprawienie w Boże Narodzenie, nabożeństwa w soborze Zaśnięcia Bogurodzicy. W piątek metropolita powiedział w wywiadzie dla portalu LB. UA, że podległa mu Cerkiew zwróci się do władz o przyznanie jej w użytkowanie tego soboru bądź drugiej świątyni w tej części Ławry - cerkwi Refektarzowej, również odebranej UCP. "W niełatwym czasie doświadczeń tej strasznej wojny w Ławrze powinna brzmieć modlitwa po ukraińsku" - oświadczył duchowny. Portal LB. UA ocenia, że to pierwsze nabożeństwo w soborze Zaśnięcia Bogurodzicy będzie "historyczne".
Utrata przez Cerkiew związaną z Patriarchatem Moskiewskim głównej świątyni Ławry Peczerskiej to kolejna odsłona sporu o Kościół prawosławny na Ukrainie. Dążenia do uniezależnienia go od Patriarchatu Moskiewskiego trwały od czasu uzyskania przez Ukrainę niepodległości w 1991 roku. W 2019 roku patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I, zwierzchnik wschodniego chrześcijaństwa, podpisał tomos (akt kanoniczny), nadający CPU status autokefalii (niezależności wobec innych wspólnot religijnych). Nie wszystkie Kościoły prawosławne uznały jednak tę nową ukraińską Cerkiew.
Po inwazji rosyjskiej na Ukrainę UCP przestała w swej nazwie wskazywać na Patriarchat Moskiewski, wykonała też wiele gestów dystansowania się od Moskwy. Niemniej, wielu hierarchów i duchownych nadal czuje się przynależnych do rosyjskiej Cerkwi. Ta zaś otwarcie wspiera wojnę przeciwko Ukrainie.
W ostatniej dekadzie listopada 2002 r. Służba Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) przeprowadziła "działania kontrwywiadowcze" na terenie Ławry Peczerskiej i innych obiektów UCP. Prezydent Wołodymyr Zełenski poinformował w tym samym czasie o inicjatywie SBU opracowania projektu ustawy o zapobieganiu działalności organizacji religijnych powiązanych z ośrodkami wpływu Federacji Rosyjskiej na Ukrainie. (PAP)
awl/ zm/
