Ochotnicy Legionu Puławskiego prezentują swój sztandar. Źródło: CAW
W czwartek 10 września 2015 r. o godz. 12 otwarta zostanie wystawa prezentująca okoliczności powstania i działalność Legionu Puławskiego, ochotniczej polskiej formacji zbrojnej walczącej w czasie Wielkiej Wojny po stronie ententy w składzie armii Imperium Rosyjskiego.
Legion brał udział w walkach na froncie wschodnim I wojny światowej od marca do września 1915 r., przechodząc swój chrzest bojowy w starciu pod Pakosławiem koło Iłży. Walczył też m.in. w Górze Puławskiej, pod Michałowem, pod Karczówką, pod Nurcem, a ostatni raz uczestniczył w walce w starciu pod Zelwą na Podlasiu.
Początkowo stan liczebny Legionu Puławskiego wynosił około tysiąca ludzi. Po kilku miesiącach walk, cały czas cofając się na wschód przed nacierającymi wojskami państw cenralnych, stan osobowy wynosił już tylko 7 oficerów oraz 105 podoficerów i szeregowych. Niestety, mimo początkowych zpewnień rosyjskiego rodówdztwa, dochodziło też do walk bratobójczych z Polakami walczącymi w szeregach państw centralnych. Do najkrwawszego tego typu boju doszło pod Karczówką koło Łosic na Podlasiu, gdzie w trakcie dwóch dni walk śmierć poniosło wielu puławczyków.
Dzieje Legionu Puławskiego, a także związanego z nim Legionu Lubelskiego, bardzo dobrze obrazują sytuację, w jakiej znaleźli się Polacy w momencie, gdy trzej dotychczasowi zaborcy stanęli nagle po przeciwnych stronach. Legion Puławski od samego początku swego istnienia napotykał na różne problemy i przeciwności.
Sytuacji nie poprawiała nieprzychylna postawa części wysokich rangą dowódców rosyjskich, którzy byli wrogo nastawieni do Polaków i doprowadzili do rusyfikacji Legionu Puławskiego oraz przekształcenia go w 739 Nowoaleksandryjską Drużynę funkcjącą na zasadach rosyjskiego pospolitego ruszenia.
Legion Puławski stanowi zalążek polskich formacji na Wschodzie, ktorych rozwój był całkowicie zależny od stanowiska Rosji carskiej w sprawie polskiej. Był próbą wykorzystania ogólnoświatowego konfliktu zbrojnego zmierzającą do odzyskania niepodległości przez Polskę.
Na kilkunastu planaszach zaprezentowane zostaną chronologicznie wydarzenia istotne z perspektywy tej formacji zbrojnej, a także skrótowe biogramy niektórych postaci związanych z Legionem Puławskim. Będą też archiwalne fotografie ukazujące działalność puławczyków, ale też i zdjęcia prezentujące same miasto Puławy w okresie I wojny światowej. Całość zostanie uzupełniona materiałami multimedialnymi przygotowanymi przez autora wystawy w ramach tegorocznego projektu "RemiksLab - kadry kultury" realizowanego przez Ośrodek "Brama Grodzka- Teatr NN" w Lublinie.
Ekspozycję będzie można zwiedzać bezpłatnie na dolnym holu Puławskiego Ośrodka Kultury "Dom Chemika" do 18 października 2015 r. włącznie. Wystawa jest adresowana do młodzieży oraz osób dorosłych.
Autor, Mariusz Karolak, jest z wykształcenia historykiem pracujący w Puławskim Ośrodku Kultury "Dom Chemika" w tutejszej Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta. Tematyką Legionu Puławskiego interesuje się od kilku lat.
ls
