Program obchodów:

UROCZYSTOŚCI GŁÓWNE 28-29 sierpnia

28 sierpnia (piątek)

godz. 11.00  – Uroczystości religijne na Cmentarzu Żydowskim  –  modlitwy, zapalanie zniczy
Miejsce: Cmentarz Żydowski, ul. Bracka 40
Marsz Pamięci z Cmentarza Żydowskiego na Stację Radegast
Trasa: ul. Zmienna – ul. Inflancka –  Stacja Radegast

godz. 12.00 – Uroczystości oficjalne na Stacji Radegast
Przemówienia
Wręczenie Panu Josefowi Buchmanowi, Ocalałemu z łódzkiego getta, odznaki „Zasłużony dla Miasta Łodzi” przyznanej przez Radę Miasta Łodzi
Składanie wiązanek i zniczy
Miejsce: Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi – Oddział Stacja Radegast, al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto 12

godz. 17.00 – „Shalom w Parku Ocalałych” – Koncert w wykonaniu Chóru Dziecięcego Teatru Wielkiego w Łodzi oraz występ dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 33 w Łodzi. Z okazji 71. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto, pieśni z getta i utwory prezentujące cztery łódzkie kultury: polską, żydowską, niemiecką i rosyjską, wykona Chór Dziecięcy Teatru Wielkiego w Łodzi pod opieką Waldemara Sutryka. W programie koncertu „Szalom w Parku Ocalałych” również teksty poetyckie dzieci z łódzkiego getta, m.in.: Abramka Cytryna i Abramka Koplowicza, w wykonaniu uczniów SP nr 33 w Łodzi oraz film „Z głębokości wołam…” w reżyserii Wojciecha Gierłowskiego, prod. Se-Ma-For Produkcja Filmowa, Polska 2005, 25'
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

godz. 19.00  – Modlitwy szabatowe w synagodze
Miejsce: Gmina Wyznaniowa Żydowska, ul. Pomorska 18

29 sierpnia (sobota)

godz. 9.00 – Poranne modlitwy szabatowe w synagodze
Miejsce: Gmina Wyznaniowa Żydowska, ul. Pomorska 18

godz. 19.20 – Modlitwy wieczorne i pożegnanie szabatu 
Miejsce: Gmina Wyznaniowa Żydowska, ul. Pomorska 18

WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE 25-31 sierpnia

25 sierpnia (wtorek)
godz. 17.00 – Litzmannstadt Getto. Ślady – spacer szlakiem łódzkiego getta
Start: Stary Rynek przy ul. Zgierskiej
godz. 19.00 – Stacja Radegast – historia miejsca (1936-2015) – wykład Izabeli Tereli, adiunkta w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Historia Litzmannstadt Getto zostanie opowiedziana z perspektywy jednego miejsca - stacji kolejowej - dziś Stacji Radegast. W latach 1942 i 1944 zostało z niej wywiezione do obozu zagłady Kulmhof i obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau ponad 146 tys. osób. Obsługiwała ona również transporty produktów dostarczanych i wytworzonych w getcie. Losy oraz proces funkcjonowania stacji getta zostanie pokazany poprzez unikalne fotografie oraz plany
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

26 sierpnia (środa)
godz. 18.00 – Pisane w piekle – Dzienniki Jehudy Lubińskiego i Dawida Sierakowiaka oraz Encyklopedia łódzkiego getta – dyskusja z udziałem wydawców i historyków
W 2015 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego wyszła długo oczekiwana „Encyklopedia łódzkiego getta”, niedokończony projekt archiwistów z Wydziału Statystycznego, który funkcjonował w getcie. Ukazał się również dziennik Dawida Sierakowiaka i odnaleziony kilka lat temu dziennik Jehudy Lubińskiego. Jak wydawać źródła? Czy można je „dostosowywać” do współczesnego czytelnika? Co jeszcze może znajdować się w archiwach? O tych sprawach rozmawiać będą badacze: historycy, literaturoznawcy, archiwiści
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83
godz. 20.00 – Przegląd filmów o łódzkim getcie – „Łódzkie getto” reż. Alan Adelson, Kathryn Taverna, prod. Jewish Heritage Project, Inc., USA 1989, 118'
Historyczny portret Litzmannstadt – kompilacja archiwalnych materiałów z getta, fragmentów nazistowskich kronik filmowych i zdjęć zrealizowanych przez autorów dokumentu pod koniec lat 80. XX w. W miejsce klasycznego komentarza wykorzystano fragmenty dzienników pisanych w getcie, odczytywanych między innymi przez Jerzego Kosińskiego
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83
godz. 20.30 – Śladami Ellen Epstein – koncert poświęcony Ellen Epstein, urodzonej we Wrocławiu pianistce, aktywnej członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzyki Nowej, promotorce muzyki współczesnej, zgładzonej w 1942 roku w Rydze. Senka Brankovic, austriacka pianistka, absolwentka Mozarteum w Salzburgu i Uniwersytetu Muzycznego w Wiedniu, laureatka wielu konkursów chce przypomnieć postać i działalność Epstein. W programie wieczoru znajdą się m.in. utwory, które Ellen Epstein wykonała 17 stycznia 1925 roku w sali koncertowej Bechsteina w Berlinie. W przerwach przedstawione zostaną, w tłumaczeniu na polski, fragmenty korespondencji Epstein z awangardowymi kompozytorami i wykonawcami muzyki z Austrii i Niemiec.
Projekt realizowany we współpracy z Ambasadą Republiki Federalnej Niemiec w Polsce
Miejsce: Muzeum Miasta Łodzi, ul. Ogrodowa 15

27 sierpnia (czwartek)
godz. 15.00 – Wernisaż wystawy „Dokąd nas wiozą, co nas czeka”
Miejsce: Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi – Oddział Stacja Radegast, al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto 12
godz. 17.00 – Promocja książki „Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego”.Na tle innych wydawnictw źródłowych powstałych w gettach w okupowanej Polsce Encyklopedia ma wyjątkowy charakter. Jej autorzy, pracownicy Wydziału Archiwum w łódzkim getcie, podjęli się opracowania dla przyszłych badaczy najistotniejszych z ich punktu widzenia osób, pojęć, zjawisk, czy instytucji. Zwrócili uwagę nawet na zmieniające się w warunkach getta znaczenia słów i wyrażeń, zawężone do obszaru wyżywienia i pracy.
Zamiary autorów były bardzo szerokie – zaplanowano ponad 1300 haseł. Opracowanych zostało jedynie około 400. Stały się one, po przetłumaczeniu i opracowaniu naukowym, podstawą prezentowanej publikacji. Dodatkowym elementem uzupełniającym informacje zawarte w hasłach są fotografie i powstałe w getcie kolaże i ilustracje, z których wiele jest po raz pierwszy opublikowane w kolorze. Po wojnie karty Encyklopedii uległy rozproszeniu pomiędzy kilkoma archiwami w Polsce i za granicą. Prezentowana publikacja jest pierwszą edycją gromadzącą całość zachowanego źródła. Publikacja została przygotowana przez pracowników Uniwersytetu Łódzkiego we współpracy z Archiwum Państwowym w Łodzi i Żydowskim Instytutem Historycznym, wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
W spotkaniu udział wezmą redaktorzy pracy Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr i Piotr Zawilski. Dyskusję poprowadzi Paweł Spodenkiewicz
Miejsce: Archiwum Państwowe w Łodzi, pl. Wolności 1
godz. 18.00 –  Spotkanie z Ocalałym z łódzkiego getta, Leonem Weintraubem
Leon Weintraub, Ocalały z Litzmannstadt Getto, spotka się z łodzianami. Przeszedł łódzkie getto i kilka obozów pracy przymusowej. Po wojnie rozpoczął studia medyczne w Göttingen, w 1950 roku wrócił do Polski i kontynuował studia. Pracował w I Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych Akademii Medycznej w Warszawie, a potem w Szpitalu Powiatowym w Otwocku. W 1969 roku wyemigrował wraz z rodziną do Szwecji. Od wielu lat wraca do Polski, jest przyjacielem Łodzi. Ma drzewko w Parku Ocalałych nr 308
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83
godz. 20.00 –  Przegląd filmów o łódzkim getcie – „Pieśń łódzkiego getta”, scen. i reż. David Kaufman, prod. Sun-Street Productions, Toronto, Kanada 2010, 120'
Historia pieśni autorstwa Jankiela Herszkowicza. Film pokazuje znaczenie tych utworów dla Ocalałych od Izraela po Amerykę. Ukazuje historię życia żydowskiego krawca, który stał się bardem Litzmannstadt Getto. Wspomniane wątki przeplatają się z nagraniem koncertu Brave Old World z 2007 r. w Toronto, podczas którego artyści wykonują pieśni Herszkowicza.
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

28 sierpnia (piątek) – UROCZYSTOŚCI GŁÓWNE

29 sierpnia (sobota)
godz. 16.00 i godz 20.00 – Rysunek z pamięci – zwraca uwagę na prywatne wydarzenia z przeszłości, które upubliczniają się w doświadczanym przez widza „tu i teraz”. Działanie teatralno-dokumentacyjne w przestrzeni dawnego getta wskazują na te obszary historii Litzmannstadt Getto, które dotychczas pozostawały obecne wyłącznie w archiwach. O wartości przywołanych przestrzeni - "rysunków" - świadczy fakt, iż udało się powiązać i przepleść narrację prywatną z publiczną, wyrozumowane z intuicyjnym, przypomniane z doświadczanym. Projekt „Rysunek z pamięci” łączy działania badawcze, dokumentacyjne i artystyczne inspirowane przeszłością, współczesnością i architekturą miasta Łodzi, wskazując te obszary topografii, które ze względu na ich bolesną, niejednoznaczną, charakterystyczną dla regionu historię, są zapomniane lub pomijane milczeniem
Zbiórka: róg ulic Zmiennej i Chryzantem
Zapisy: rysunek@centrumdialogu.com (w treści e-maila prosimy o podanie terminu i godziny)
godz. 20.00 –  Przegląd filmów o łódzkim getcie
„Pod dachami Hulonu”, reż. Edward Etler, prod. Jacek Gwizdała, Contra Studio dla Oddziału TVP S.A. Łódź, Polska 1994, 40'
„Dzielnica śmierci”, reż. Edward Etler, prod. Jacek Gwizdała, Contra Studio dla Oddziału TVP S.A. Łódź, Polska 1994, 46'
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

30 sierpnia (niedziela)
godz. 10.00 – Litzmannstadt Getto. Ślady –  spacer po cmentarzu żydowskim szlakiem ważnych postaci, które zmarły w getcie: Dawid Sierakowiak, Maurycy Trębacz, Abram S. Kamieniecki,
Start: Dom Przedpogrzebowy na Cmentarzu Żydowskim, ul. Bracka 40 (wejście od ul. Zmiennej)godz. godz. 16.00 i godz. 20.00 – Rysunek z pamięci – zwraca uwagę na prywatne wydarzenia z przeszłości, które upubliczniają się w doświadczanym przez widza „tu i teraz”. Działanie teatralno-dokumentacyjne w przestrzeni dawnego getta wskazują na te obszary historii Litzmannstadt Getto, które dotychczas pozostawały obecne wyłącznie w archiwach. O wartości przywołanych przestrzeni - "rysunków" - świadczy fakt, iż udało się powiązać i przepleść narrację prywatną z publiczną, wyrozumowane z intuicyjnym, przypomniane z doświadczanym. Projekt „Rysunek z pamięci” łączy działania badawcze, dokumentacyjne i artystyczne inspirowane przeszłością, współczesnością i architekturą miasta Łodzi, wskazując te obszary topografii, które ze względu na ich bolesną, niejednoznaczną, charakterystyczną dla regionu historię, są zapomniane lub pomijane milczenie
Zbiórka: róg ulic Zmiennej i Chryzantem
Zapisy: rysunek@centrumdialogu.com (w treści e-maila prosimy o podanie terminu i godziny)
godz. 18.00 – „Pamięć najważniejsza” –  koncert na 20-lecie Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense – Modrzycer klan
Polsko-amerykańskie trio wybitnych instrumentalistów- mistrzów improwizacji wystąpi z koncertem „Pamięć najważniejsza” z okazji Obchodów 71 Rocznicy Likwidacji Litzmannstadt Getto i 20 Rocznicy Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense.
Inspiracją dla twórczości Modrzycer Klan jest muzyka wykonywana od połowy XIX wieku niemal do dziś przez członków rodziny Taub znanych jako dynastia Modrzyc, poczynając od Ezechiela Ben Cwi-Hirsz Tauba z Kazimierza Dolnego – pierwszego kompozytora w rodzie, aż do cadyka z Izraela Dana Tauba, którego ostatnią kompozycją był nigun powstały w 2004 roku. Były one śpiewane także przez łódzkich Żydów.
Niezwykłe obszary mistycznych chasydzkich kompozycji stanowią przestrzeń, w której artyści Tria poruszają się z wielką klasą, wiedzą i wrażliwością, tworząc nad wyraz współczesną i nowatorską opowieść.
Prapremiera projektu „Modrzycer klan” miała miejsce 23 kwietnia 2015 r. w warszawskiej Synagodze im. Nożyków, inaugurując 6 edycję Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska.
Muzycy wystąpią w składzie:
Alan Bern – akordeon i melodyka
Paweł Szamburski – klarnet
Ksawery Wójciński - kontrabas
Liczba miejsc ograniczona – rezerwacja bezpłatnych wejściówek koncert@centrumdialogu.com
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

31 sierpnia (poniedziałek)

godz. 19.00 - „GETTO XXI” -  podsumowanie projektu artystycznego z 2014 roku
Co wyznacza getto? Jakie granice, jaka architektura ją charakteryzuje? Getto w XXI wieku to przymus czy wybór? Poczucie wspólnoty czy potrzeba izolacji? Na powyższe pytania starali się odpowiedzieć studenci i absolwenci ASP w Łodzi, pod okiem kuratora projektu - Artura Chrzanowskiego. Po roku od wystawy „GETTO XXI”, zrealizowanej w Monopolis w ramach 70. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto, obejrzymy rezultaty pracy artystów oraz porozmawiamy o tym wydarzeniu artystycznym wraz z uczestnikami.   Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83
godz. 21.00 –  Letni Festiwal Filmowy „Polówka”
„Moja Australia”, reż. Ami Drozd, prod. TransFax Film Productions, Apple Film Production, Polska, Izrael 2011, 97'
Pełna emocji, ale też i humoru, historia dorastania i samookreślenia dwóch braci - co w przypadku dzieci i na tle stereotypów społecznych przynosi sytuacje zarówno humorystyczne, jak i brutalne. Polska, czasy powojenne. Dwóch braci, Tadek i Andrzej, wychowuje się bez ojca, a zajęta pracą matka nie zauważa, kiedy chłopcy przystępują do chuligańskiej, antyżydowskiej grupy. Dopiero bójka, w której jeden z chłopców zostaje ranny, uświadamia jej, co się dzieje. Wtedy podejmuje decyzję o wyjeździe rodziny z Polski do... Australii. U końcu podróży okazuje się, że jej celem był Izrael, a bracia odkrywają pochodzenie swoje i swojej rodziny.
Pokaz dzięki uprzejmości Apple Film Production
Miejsce: Park Ocalałych, ul. Wojska Polskiego 83

Wystawy:

„Pamięć najważniejsza. 20- lecie Fundacji Monumentum Iudaicum Lodzense”
W 2015 roku Fundacja Monumentum Iudaicum Lodzense obchodzi jubileusz 20-lecia. Z tej okazji w Domu Przedpogrzebowym na cmentarzu żydowskim przy ul. Brackiej 40 będzie można obejrzeć fotograficzną relację podsumowującą jej działalność pt. „Pamięć najważniejsza…”. Przede wszystkim wyeksponowane zostaną prace wykonane przez Fundację na łódzkim cmentarzu w ciągu ostatniego dwudziestolecia. Oprócz nowych zdjęć zostaną pokazane archiwalne fotografie remontowanych obiektów z różnych okresów, w tym również z czasów II wojny światowej
Miejsce: Dom Przedpogrzebowy na Cmentarzu Żydowskim, ul. Bracka 40 (wejście od ul. Zmiennej)

„Dokąd nas wiozą, co nas czeka”
Wystawa czasowa upamiętnia wysiedlonych oraz deportowanych do i z Litzmannstadt Getto w latach 1941-1942. Zaprezentowane zostaną, po raz pierwszy pamiątki /eksponaty, odnalezione podczas prac wykopaliskowych na terenie byłego Ośrodka Zagłady Kulmhof (Chełmno n. Nerem). Fotograficzne powiększenia odnalezionych monet, broszki, pierścienia, wachlarza, szklanej fiolki itp., naklejone na dyktę lub karton, zostaną zaprezentowane na swoistej rekonstrukcji płotu, który w latach okupacji oddzielał – rozgraniczał Łódź /Litzmannstadt na części, a właściwie na dwie radykalnie różne rzeczywistości
Miejsce: Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi – Oddział Stacja Radegast, al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto 12

„Litzmannstadt Getto 1940-1944”
Wystawa ma na celu ukazanie historii Litzmannstadt Getto. Dzięki zaprezentowaniu bogatego materiału ikonograficznego i wspomnieniowego, będzie ona miała charakter mocno zindywidualizowany. W tej ograniczonej płotem i niemieckimi zarządzeniami zamkniętej dzielnicy starali się „żyć”/funkcjonować ludzie przymusowo tu osiedleni. Pracowali, walczyli z głodem, chorobami, starając się zachować resztki człowieczeństwa. Aranżacja plastyczna, środki audiowizualne oraz miejsce prezentacji (oryginalny budynek stacji kolejowej) dodatkowo przybliżą zwiedzającym tragizm życia Żydów w czasach zagłady.
Miejsce: Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi – Oddział Stacja Radegast, al. Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto 12

„Getto. Terra Incognita. Sztuka walcząca Ariego Ben Menachema i Mendla Grosmana”
Wystawa mająca na celu rekonstrukcję zaginionego albumu fotograficznego i ukazanie go w całości. Dzieło wykonał w podziemiach nieżyjący już Arie Ben Menachem i Mendel Grosman. Autorzy mieli na celu upamiętnienie życie mieszkańców Litzmannstadt Ghetta. To jeden z niewielu, a być może jedyny przykład fotografii zrealizowanej w formie fotomontażu pochodzącego z czasu wojny (technika ta była popularna w okresie międzywojennym i po wojnie)
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

„«Jesteśmy drzewami wiecznymi...» - 10 opowieści z łódzkiego getta”
Wystawa prezentująca dziesięć postaci - Ocalałych z Litzmannstadt Getto, których powojenne losy rzuciły w różne zakątki świata, mimo tego do dziś są blisko związani z Łodzią. Marian Turski pozostał w Polsce, ale mieszka w Warszawie. Jego działalność doprowadziła do utworzenia Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie. Josef Buchmann mieszka we Frankfurcie nad Menem, jest biznesmenem, a także fundatorem, m.in. pomnika Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata i monumentu na stacji Radegast w Łodzi. Jehuda Widawski chociaż mieszka w Izraelu, aktywnie uczestniczy w życiu gminy wyznaniowej żydowskiej w Łodzi. Wszyscy mają swoje drzewka w Parku Ocalałych
Miejsce: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, ul. Wojska Polskiego 83

Źródło: Centrum Dialogu im. Marka Edelmana