08.10.2024
„Zapomniana armia. Odkryj na nowo Bataliony Chłopskie” – konferencja naukowa pod takim tytułem zaplanowana została we wtorek (8 października) w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie.
Utworzone wiosną 1941 r. Bataliony Chłopskie były zbrojnym ramieniem Stronnictwa Ludowego. W szczytowym momencie grupowały około 170 tysięcy osób, głównie mieszkańców wsi, sympatyków lub członków ruchu ludowego.
Szczególną aktywność oddziały Batalionów Chłopskich przejawiały w trakcie zorganizowanej przez władze niemieckie akcji wysiedlenia mieszkańców Zamojszczyzny. Zwycięstwa odniesione przez te oddziały w starciach pod Wojdą i Zaborecznem zmusiły Niemców do zahamowania wysiedleń.
Formacja ta nie ograniczała się jednak tylko do działań zbrojnych – prowadziła także liczne akcje sabotażowe, atakowała posterunki policji, uwalniała więźniów oraz organizowała sabotaże. Bataliony Chłopskie zasłynęły z walk o tzw. Republikę Pińczowską w lipcu i sierpniu 1944 r.
Przeprowadzały także akcje sabotażowe, z których największym echem odbiło się w maju 1944 r. zatopienie płynącego Wisłą niemieckiego statku Tannenberg (z dużym oddziałem wojskowym na pokładzie) oraz wysadzenie pociągu amunicyjnego pod Gołębiem.
Oddziały Batalionów Chłopskich uczestniczyły również w rozbiciu więzień w Krasnymstawie, Radomsku, Siedlcach i Pińczowie.
Bataliony Chłopskie odegrały również ważną rolę w działaniach wywiadowczych. Ich członkowie angażowali się ponadto w organizowanie tajnego nauczania.
Komendantem głównym Batalionów Chłopskich był Franciszek Kamiński – przed wojną działacz ludowy i podporucznik rezerwy Wojska Polskiego. W marcu 1943 r. doprowadził on do scalenia sił Batalionów Chłopskich z Armią Krajową, a w czasach stalinowskich stał się ofiarą represji. Został aresztowany (choć chronił go immunitet poselski) i skazany na długoletnie więzienie, ale na mocy amnestii w 1956 r. wyszedł na wolność.
Tuż po wojnie represjonowani byli również niektórzy inni żołnierze Batalionów Chłopskich, a tysiące wcielono (nie zawsze dobrowolnie) do milicji i Ludowego Wojska Polskiego.
Organizowana w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie konferencja naukowa ma być okazją do przypomnienia roli, jaką Bataliony Chłopskie odegrały podczas II wojny światowej. W trakcie konferencji uwaga ma być zwrócona m.in. na niezwykle ważną rolę, jaką w działalności Batalionów Chłopskich odegrały kobiety. Pełniły nie tylko funkcje łączniczek i sanitariuszek, ale też uczestniczyły w działaniach wywiadowczych. „Ich wkład, choć często marginalizowany, był niezwykle istotny dla sukcesu tej formacji” – podkreślają organizatorzy warszawskiej konferencji.
Patronat honorowy nad konferencją objęli wicepremier i minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Czesław Siekierski, wicemarszałek Sejmu RP Piotr Zgorzelski oraz Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik.
Konferencję poprzedzi złożenie kwiatów pod pomnikiem Żołnierzy Batalionów Chłopskich i Ludowego Związku Kobiet u zbiegu ulicy Czerniakowskiej oraz alei Polski Walczącej.
W trakcie konferencji referaty wygłosić mają m.in. prof. Romuald Turkowski, prof. Uniwersytetu Warszawskiego Jerzy Mazurek i dr Janusz Gmitruk.
Organizatorami wydarzenia są Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Muzeum Niepodległości, JJ PROMOTION oraz Green Light Media Sp. z o.o. Współorganizatorem jest Instytut Dziedzictwa i Kultury Wsi, a partnerem wydarzenia Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Patronat medialny nad konferencją objął serwis Dzieje.pl.(PAP)
Jkrz/