22.06.2024
Rynek w Wodzisławiu Śląskim został niemal doszczętnie zniszczony podczas walk w 1945 r. Po kilku latach pracy udało się go szczegółowo odtworzyć. Wystawa „Świat, którego już nie ma. Wodzisławski rynek z przełomu XIX i XX w.” zostanie zaprezentowana 22 czerwca 2024 r. w Pałacu Dietrichsteinów.
Pod koniec II wojny światowej Armia Czerwona dotarła na Górny Śląsk. Zaciekle broniły go Wehrmacht i Volkssturm, ponieważ był jednym z najważniejszych okręgów przemysłowych III Rzeszy. Historycy ocenili, że podczas walk o Wodzisław Śląski zniszczono około 80 proc. miasta, w tym większość kamienic przy rynku.
Dyrektor Pałacu Dietrichsteinów (Muzeum w Wodzisławiu Śląskim) Sławomir Kulpa powiedział, że przygotowania do wystawy były ciężkie i żmudne, a sam jej projekt powstał przynajmniej dziesięć lat wcześniej.
„To wystawa o Wodzisławiu Śląskim, którego tak naprawdę nie ma, bo rynek został zniszczony w 1945 r. Zdobyliśmy pocztówki, ale wszystkich kamienic nie było dokładnie widać (…). Kamienica po kamienicy poznawaliśmy to z dokładnością zegarmistrzowską (…). Trzeba było sięgnąć głęboko do archiwaliów i udało się ustalić niemal wszystkich właścicieli poszczególnych kamienic od XVIII w.” – powiedział Kulpa.
Dyrektor muzeum kilka lat poświęcił na przeglądanie krajowych i zagranicznych archiwów. Pomagał mu badacz historii Roman Cop. Na podstawie ich ustaleń powstała diorama, czyli makieta modelarska przedstawiająca wodzisławski rynek z przełomu XIX i XX w. Bryły budynków zbudował architekt Jerzy Pocisk-Dobrowolski z Politechniki Śląskiej, a szczegóły opracowała muzealna modelarka Elżbieta Zarzecka.
„Elżbieta Zarzecka stworzyła świat realizmu. Widać w nim budynki, które żyją i są nadwątlone zębem czasu. To odchodzące powłoki farby i tynków z kamienic i domów sprawiają, że obraz staje się rzeczywisty i przekonujący. Odtworzone przez modelarkę witryny sklepów odpowiadają branżom prowadzonej tu dawniej działalności gospodarczej. Artystka zadbała także o zagospodarowanie przestrzeni wokół kamienic przyrynkowych. Jest więc bruk, chodniki, trawniki i drzewka” – opisał Kulpa.
Figurki ludzi i zwierząt na wystawie to efekt pracy Kingi Kłosińskiej, Ilony Gatnarczyk i Jolanty Biczkowskiej, które na co dzień pracują w muzeum. Tła i krajobrazy przygotował artysta Marcin Uliarczyk, a warstwę dźwiękową – w tym kilka specjalnych utworów – pianista Szymon Kamczyk. Podświetleniem poszczególnych elementów zajęli się Pocisk-Dobrowolski i inżynier Jacek Mamos. Narrację nagrali dziennikarze Radia 90 Monika Sokołowska oraz Robert Krzyżaniak.
Otwarcie wystawy „Świat, którego już nie ma. Wodzisławski rynek z przełomu XIX i XX w.” z kuratorskim oprowadzaniem odbędzie się w sobotę o godz. 18. Rozpocznie Noc Muzeów w Pałacu Dietrichsteinów. Po otwarciu odbędzie się m.in. wykład dotyczący wodzisławskiego rynku.(PAP)
Autor: Patryk Osadnik
pato/ miś/