Uczniowie zakopiańskiego Zespołu Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara, jak co roku wykonali drewniane "kwiaty", którymi udekorowali groby na Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w przeddzień Wszystkich Świętych. Zakopane, 31.10.2013. Fot. PAP/G. Momot
W 1876 w Zakopanem powstała Cesarsko-Królewska Szkoła Fachowa dla Przemysłu Drzewnego, której współczesnym kontynuatorem jest słynny Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara. Z okazji jubileuszu zorganizowano szereg wystaw i wydarzeń.
„To ogromne wyzwanie – pokazać historię i teraźniejszość szkoły. Szkoła oczywiście zmieniła się na przestrzeni 140 lat, ale niezmiennym i wiodącym kierunkiem nauczania jest u nas snycerstwo, czyli rzeźba w drewnie, a także meblarstwo artystyczne i lutnictwo. Niezmienne w tej szkole jest także podejście do ucznia, który jest dla nas najważniejszy. Zależy nam na tym, aby w naszych wychowankach była wrażliwość, aby nie stłamsić indywidualności i oryginalności” – powiedział PAP wicedyrektor szkoły Marek Król-Józaga.
„Myślę, że murach tej szkoły nadal żyją duchy Antoniego Kenara, Karola Stryjeńskiego, Tadeusza Brzozowskiego, Antoniego Rząsy czy Władysława Hasiora” – dodał.
Z okazji jubileuszu otworzono wystawy absolwentów, nauczycieli i uczniów szkoły, które można podziwiać w galeriach Muzeum Tatrzańskiego oraz w budynku Zespołu Szkół Plastycznych i w Miejskiej Galerii Sztuki przy Krupówkach. Podczas trwającego od piątku jubileuszu odbyła się sesja naukowa poświęcona historii szkoły, jej wybitnym pedagogom i absolwentom. Podczas uroczystej gali jubileuszowej wybitnym pedagogom wręczono odznaczenia państwowe. Złotym Medalem Gloria Artis została odznaczona szkoła, a Srebrny Medal otrzymał jej wieloletni dyrektor, artysta Stanisław Cukier.
Patronat honorowy nad jubileuszem szkoły objął prezydent Andrzej Duda.
Założenie 140 lat temu Szkoły Przemysłu Drzewnego pod auspicjami Austrii na terenie ówczesnej Galicji miało wspierać rozwój uzdolnionej ludności góralskiej oraz lokalny przemysł. Absolwentami tej szkoły było wielu wybitnych rzeźbiarzy i meblarzy. Szkoła u swoich początków była włączona w nurt szkolnictwa austriackiego – jej pierwszym dyrektorem był czeski pedagog Franciszek Neużil, ale szkoła zachowała wiele rodzimych, podhalańskich wartości sztuki.
W pierwszych latach działalności zakopiańską szkołę odwiedzili wybitni przedstawiciele życia artystycznego m.in. Wojciech Gerson, Jan Matejko, Henryk Siemiradzki czy Stanisław Witkiewicz. Dzieła uczniów z początkowej działalności szkoły były wystawiane m.in. w Wiedniu, we Lwowie, a także na wystawach światowych w Saint Louis i Paryżu.
W pierwszych latach działalności zakopiańską szkołę odwiedzili wybitni przedstawiciele życia artystycznego m.in. Wojciech Gerson, Jan Matejko, Henryk Siemiradzki czy Stanisław Witkiewicz.
Dzieła uczniów z początkowej działalności szkoły były wystawiane m.in. w Wiedniu, we Lwowie, a także na wystawach światowych w Saint Louis i Paryżu.
W 1883 r. przy Krupówkach oddano do użytku nowy budynek szkoły. Podczas uroczystości poświęcenia ówczesny zakopiański proboszcz ks. Józef Stolarczyk wypowiedział do zebranych uczniów i gości znamienne, iście prorocze słowa: „Jak imiona wszystkich dobrodziejów nauczycieli, tak i wasze, zapiszą się w księdze historii szkoły snycerskiej w Zakopanem. I po stu latach, I dalej mówić o Was będą, jacyście byli i coście za jedni…”.
Na początku XX wieku, kiedy dyrektorem szkoły został Stanisław Barabasz, pod wpływem Stanisława Witkiewicza, wprowadzono do szkoły nowe kierunki nauczania, czerpiąc m.in. z rodzimego stylu opartego na tradycjach sztuki ludowej. Kolejne wielkie zmiany w szkole nastąpiły w 1922 r., kiedy dyrektorem został Karol Stryjeński. Wówczas rozbudowano szkołę i zreformowano system nauczania.
Do czasu wybuchu II wojny światowej w szkole pracowali wybitni artyści tacy jak Wojciech Brzega, Władysław Skoczylas czy początkujący wówczas Antoni Kenar.
Władze okupacyjne przemianowały Szkołę Przemysłu Drzewnego na Berutsfachschule Für Goralische Volkskunst (Szkołę Zawodową Góralskiej Sztuki Ludowej), przekreślając wielki dorobek uczelni.
Po wojnie Państwowa Szkoła Przemysłu Drzewnego rozdzieliła się na trzy resorty, z których wydział rzeźby przejęło Państwowe Liceum Technik Plastycznych, w którym kierownikiem działu rzeźby został Antoni Kenar – późniejszy patron szkoły. W szkole kontynuowano także naukę meblarstwa artystycznego i lutnictwa. Kenar sformułował swoje metody pedagogiczne, w których podkreślił pełne możliwości indywidualnego rozwoju ucznia i zaczął realizować swoją wizję szkoły. Kenar stał się szybko ulubieńcem uczniów. Po jego śmierci w 1959 r. uczniowie zdecydowali o nadaniu szkole imienia Antoniego Kenara.(PAP)
szb/ hgt/
