Nauczyciele byli naszymi wychowawcami; poszli na wojnę, ginęli w Katyniu, byli wywiezieni na Syberię. Walczyli o Polskę – mówił prof. Henryk Słowiński w sobotę na spotkaniu kresowian w Świątnikach. Odsłonięto pamiątkową tablicę Czynu Nauczycielskiego.
Nauczycielom polskich szkół na Kresach poświęcone jest doroczne VII Międzynarodowe Spotkanie Miłośników Ziemi Wołyńskiej i Kresów Wschodnich, które odbywa się w sobotę i w niedzielę w Świątnikach koło Sobótki na Dolnym Śląsku.
Odprawiający mszę św. bp Andrzej Siemieniewski podczas poświęcenia tablicy Pamięci Czynu Nauczycielskiego powiedział, że wdzięczność dla wychowawców jest częścią duchowej kultury człowieka.
Prof. Henryk Słowiński podkreślił, że nauczyciele, dyrektorzy szkół byli nie tylko wychowawcami, ale stanowili wzór do naśladowania. "Oni poszli też na wojnę i walczyli. Ginęli w Katyniu, byli z rodzinami wywiezieni na Syberię czy do Kazachstanu. Niektórzy nie wrócili stamtąd. Oni walczyli o Polskę" - mówił.
Rzecznik zjazdu Jerzy Rudnicki powiedział PAP, nauczyciele to szczególna grupa, która działała na Kresach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. "Był czyn nauczycielski, bo polskie państwo po odzyskaniu niepodległości zaapelowało do pedagogów, by jechali na Kresy. Mieli tam dodatkowe zadanie: nie tylko uczyć, ale animować polską kulturę" - dodał.
W miejscowej szkole w Świątnikach organizatorzy zjazdu otworzyli wystawę pt. "Nauczyciel na Kresach Wschodnich"; zaapelowali do rodzin nauczycieli z Kresów Wschodnich o pomoc i udostępnienie zdjęć i materiałów pamiątkowych. Powstanie z nich stała wystawa i archiwum, które będzie dokumentować polską szkołę na Kresach.
Podczas apelu pamięci wspominano ponad 1,5 tys. nauczycieli, którzy ucierpieli z powodu swego statusu zawodowego. Byli wśród nich nie tylko ci zabici na Kresach, ale również osoby, które zginęły w niemieckich obozach śmierci. Wspominano ofiary ludobójstwa dokonanego przez UON-UPA. W apelu wspominano też uczestników lotu do Smoleńska 10 kwietnia 2010 r., którzy lecieli, by upamiętnić m.in. nauczycieli zamordowanych w Katyniu.
Towarzystwo Miłośników Kultury Kresowej powstało w 2009 r. i zajmuje się organizacją spotkań, zbieraniem wspomnień i dokumentacji na temat Kresów. Zbiera również fundusze na odnowienie polskich cmentarzy i pomników kultury na Kresach.
W wyniku przesiedleń z 1945 r. i późniejszych lat na Dolnym Śląsku zamieszkało kilkaset tysięcy Polaków z Wołynia i Galicji Wschodniej, znajdujących się w granicach II RP.
Świątniki to miejscowość zamieszkana po 1945 r. m.in. przez kresowian ze wsi Niewirków spod Równego i z Barysza spod Buczacza. Z Niewirkowa przywieli oni obraz Matki Boskiej Bolesnej.
Roman Skiba (PAP)
ros/ bos/