Jarosław Gowin. Fot. PAP/D. Delmanowicz
Dowartościowanie monografii naukowych i walka z masową produkcją słabych artykułów - to główne założenia nowego rozporządzenia dot. sposobu sporządzania wykazów czasopism naukowych i wydawnictw, podpisanego w czwartek przez szefa resortu nauki Jarosław Gowina.
"Nowe zasady ewaluacji to jest serce tej ustawy, serce tej reformy" - podkreślił w czwartek szef resortu Jarosław Gowin podczas spotkania z dziennikarzami w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). Tematem spotkania było nowe rozporządzenie dot. sposobu sporządzania wykazów wydawców monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych. "Chcemy odejść od +punktozy+, od rozwiązań promujących ilość na rzecz rozwiązań promujących wysoką jakość badań naukowych" - mówił minister nauki i szkolnictwa wyższego.
Podpisane w czwartek rozporządzenie jest jednym z wielu przygotowanych przez resort nauki do nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Ustawy 2.0), która weszła w życie 1 października br.
Jak tłumaczyli przedstawiciele MNiSW, największą zmianą w stosunku do starego systemu jest wprowadzenie do systemu ewaluacji - obok wykazu czasopism - wykazu wydawnictw monografii naukowych. "Chodziło nam o to, żeby w tym rozporządzeniu zawrzeć zachęty, żeby publikować nie maksymalnie dużo - tak jak do tej pory, tylko żeby publikować w najbardziej rzutujących na światową naukę kanałach publikacji" - podkreślił dyrektor Departament Nauki w MNiSW Aleksander Dańda.
Wykaz wydawnictw recenzowanych monografii będzie dzielił wydawnictwa na dwie grupy: wydawców spełniających etyczne i naukowe standardy wydawnicze oraz wydawnictwa o dużej rozpoznawalności i prestiżu w środowisku międzynarodowym. Monografie opublikowane w wydawnictwach z drugiej grupy otrzymają 200 punktów, zaś pozostałe - 80 punktów. Dotychczas takie publikacje mogły otrzymać 25 punktów, a w wyjątkowych przypadkach 50 punktów.
W nowym wykazie czasopism naukowych ujęte zostaną z kolei cztery grupy publikacji: czasopisma znajdujące się w międzynarodowych bazach Scopus i Web of Science; ujęte w bazie ERIH+ i zagraniczne czasopisma z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i teologicznych - po dodatkowej ocenie eksperckiej; polskie czasopisma naukowe finansowane w ramach programu "Wsparcie dla czasopism naukowych"; recenzowane materiały z międzynarodowych konferencji informatycznych, które posiadają co najmniej rangę C w bazie The Computing Research and Education Association of Australasia (CORE).
Czasopisma i materiały mają być oceniane w ramach dyscyplin naukowych, w ramach których będą im przypisywane tzw. progi punktowe: 20, 40, 70, 100, 140 i 200 punktów. Skala punktowa ma być taka sama dla wszystkich dyscyplin.
Wykaz czasopism ma powstawać w trzech etapach. Wstępna wartość punktowa danego czasopisma będzie określana na podstawie jednego z sześciu wymienionych w rozporządzeniu wskaźników wpływu (m.in. wskaźników Journal Impact Factor, CiteScore czy Scimago Journal Rank). Następnie te wartości zostaną zweryfikowane przez jeden z zespołów eksperckich - zespoły te będą mogły zaproponować zmianę punktacji określonych czasopism i materiałów o maksymalnie dwa progi punktowe. Ostateczną wersję wykazu czasopism ustalać będzie Komisja Ewaluacji Naukowej.
Jak podkreślał Jarosław Gowin, dotychczas sporządzaniem wykazu czasopism zajmował się jeden zespół dla wszystkich dyscyplin - teraz będą to 44 zespoły, reprezentujące każdą z dyscyplin naukowych. "Dzięki temu wierzymy, że ten wykaz będzie - po pierwsze - adekwatny i sprawiedliwy; po drugie, że będzie się cieszył zaufaniem i uznaniem środowiska naukowego - dlatego, że stać za tym wykazem będą największe polskie autorytety naukowe" - mówił minister nauki.
Przedstawiciele resortu nauki przekonywali, że docenienie monografii oraz zmiany w zasadach sporządzania wykazów czasopism mają pomóc docenić pracę przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych. "W poprzednim systemie mieliśmy sytuację, gdzie punktacja za publikację w czasopismach naukowych humanistycznych czy z zakresu nauk społecznych w praktyce nie mogła być aż tak wysoka, jak najwyżej punktowane czasopisma z zakresu np. nauk o życiu czy nauk ścisłych" - tłumaczył Aleksander Dańda.
Ministerstwo przewiduje, że wykaz wydawnictw monografii naukowych opublikowany zostanie na początku 2019 r., zaś wykaz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych poznamy w pierwszej połowie 2019 r. (PAP)
autorka: Katarzyna Florencka
kflo/ zan/
