Komisje senackie opowiedziały się za podjęciem inicjatywy legislacyjnej dotyczącej nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy umożliwiającej m.in. tworzenie domowych punktów wychowania przedszkolnego i oddziałów międzynarodowych w szkołach, w których nauczano by w ukraińskim systemie.
Projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy Prawo oświatowe przygotowała grupa senatorów. Wśród nich są senatorowie KO, KP, PPS i niezrzeszeni.
We wtorek projekt był przedmiotem prac połączonych senackich Komisji: Nauki, Edukacji i Sportu, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Ustawodawczej.
Jak poinformował w imieniu wnioskodawców senator Krzysztof Kwiatkowski (niezrzeszony) projekt był przygotowywany w porozumieniu ze środowiskami samorządowymi. "Gdy projekt powstawał toczyły się rozmowy na linii samorząd terytorialny, a minister edukacji i nauki wraz ze współpracownikami. Świadomie wtedy podjęliśmy wtedy decyzję (...) by wstrzymać procedowanie projektu do czasu, kiedy zostanie wypracowane ostateczne rozwiązanie na linii samorząd - MEiN" - powiedział Kwiatkowski. "Przedstawiciele samorządu poprosili nas o dalsze procedowanie projektu, ponieważ w ich ocenie nie rozwiązano wszystkich problemów obszarze edukacji dotyczących kształcenia dzieci z Ukrainy" - zaznaczył.
Zgodnie z projektem w celu zapewnienia opieki nad dziećmi w wieku przedszkolnym, będących obywatelami Ukrainy, możliwe będzie tworzenia domowych punktów wychowania przedszkolnego. Jest to rozwiązania podobne do zawartego w ustawie dotyczącego opieki nad dziećmi do 3 lat. W jednym domowym punkcie wychowania przedszkolnego mogłoby przebywać nie więcej niż siedmioro dzieci.
Zgodę na utworzenie punktu wychowania przedszkolnego przez osobę prawną inna niż jednostka samorządu terytorialnego lub przez osobę fizyczną samorząd mógłby wydać w szczególności w sytuacji niewystarczającej liczby dostępnych miejsc w publicznych przedszkolach i punktach wychowania przedszkolnego prowadzonego przez samorząd.
Osoba prawna inna niż jednostka samorządu terytorialnego lub osoba fizyczna będąca organem prowadzącym domowy punkt wychowania przedszkolnego będzie mogła wystąpić do gminy o udzielenie dotacji. Samorząd ma otrzymać wychowanka objętego opieką w takim punkcie środki z budżetu państwa w kwocie odpowiadającej wysokości dotacji przewidzianej dla dzieci w wieku 2,5 – 5 lat w przedszkolach.
Zgodnie z projektem możliwe będzie także tworzenie w roku szkolnym 2022/2023 w szkołach oddziałów międzynarodowych, w których uczniowie będący uchodźcami z Ukrainy mogliby się uczyć w języku ukraińskim zgodnie z ukraińską podstawą programową. W oddziałach tych, jako nauczyciele mogliby być zatrudnieni obywatele Ukrainy, którzy na Ukrainie wykonywali zawód nauczyciela. Koszty kształcenia w oddziałach międzynarodowych byłby pokryty z dotacji z budżetu państwa.
"Proponowane rozwiązanie byłoby fakultatywną, kolejną formą kształcenia uczniów z Ukrainy (obok oddziałów przygotowawczych i klas ogólnodostępnych) i dawałoby organom prowadzącym i jednostkom oświatowym elastyczność w kształtowaniu oferty edukacyjnej dla uczniów z Ukrainy w zależności od zaistniałych potrzeb" - wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu.
Ponadto projekt przewiduje, że uczniowie z Ukrainy, uczący się obecnie w klasach VIII szkół podstawowych zostaną zwolnieni z obowiązku przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty. Zwolnieni z tego egzaminu uczniowie będą mogli zostać przyjęci do pierwszej klasy szkoły ponadpodstawowej po zakończeniu rekrutacji, decyzją dyrektora szkoły, jeżeli szkoła będzie dysponowała wolnymi miejscami. Jednocześnie projekt umożliwia przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty na wniosek rodzica ucznia z Ukrainy lub innej osoby sprawującej opiekę nad tym uczniem.
Projekt noweli przewiduje także wprowadzenie regulacji, która ma na celu zapewnienie wypoczynku w czasie przerwy wakacyjnej w roku szkolnym 2021/2022 najmłodszym uchodźcom z Ukrainy. Jak zaznaczono w uzasadnieniu dzieci przybyły do Polski zwykle pod opieką jednego z rodziców. "W czasie wakacji, gdy ich opiekunowie będą zajęci pracą zawodową, dzieci te powinny mieć zapewnioną całodzienną opiekę oraz wyżywienie" - czytamy.
W związku z tym projekt przewiduje możliwość organizowania przez dyrektora szkoły lub placówki kolonii i półkolonii. Jednocześnie samorząd terytorialny będzie mógł zlecić organizacjom pozarządowym oraz organizacjom pożytku publicznego realizację tego zadania publicznego z pominięciem otwartego konkursu ofert. W celu wsparcia samorządów w realizacji
zadania z budżetu państwa udzielona ma być im dotacja celowa. Kwota dotacji ma stanowić 100 proc. kosztów realizacji zadania.
Połączone komisje wprowadziły do projektu kilka poprawek zgłoszonych przez wnioskodawców projektu. Między innymi wykreślono z projektu zapisy dotyczące oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów z Ukrainy wprowadzające możliwość stosowane opisowej formy podsumowania postępów edukacyjnych i poświadczenia realizacji
przez tych uczniów obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. Kwestie te zostały bowiem już uregulowane w przepisach prawa.
Wykreślono też zapisy umożliwiające przedłużenie powierzenia stanowiska dyrektorowi szkoły lub przedszkola. Jak poinformował Marek Wójcik, pełnomocnik zarządu Związku Miast Polskich ds. legislacyjnych, przygotowanie takich przepisów zapowiedział samorządowcom minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek.
Za przyjęciem projektu nowelizacji wraz z przyjętymi poprawkami, a tym samym podjęciem inicjatywy legislacyjnej, opowiedziało się w głosowaniu 20 senatorów z połączonych komisji, 10 było przeciw, 2 wstrzymało się od głosu.
Ostatecznie o tym, czy Senat podejmie inicjatywę legislacyjną w tej sprawie nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz ustawy Prawo oświatowe, izba zdecyduje w głosowaniu na posiedzeniu plenarnym. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ mhr/
