Muzeum w Gliwicach z akcją edukacyjną o początkach II wojny światowej

Jak poinformowała Ewa Chudyba z Muzeum w Gliwicach, akcja edukacyjna dla grup szkolnych potrwa od 7 września do 1 października. "Zapraszamy grupy szkolne do udziału w lekcjach poświęconych szerokiemu spojrzeniu na polski wrzesień 1939 r. Przyjrzymy się polityce nazistowskich Niemiec, która doprowadziła do wybuchu II wojny światowej, poznamy genezę, przebieg oraz skutki prowokacji gliwickiej, która miała dać pretekst do zaatakowania II Rzeczpospolitej, a także opowiemy o agresji, jakiej na nasz kraj dokonali Sowieci" – poinformowała.

1 września 1939 roku armia niemiecka zaatakowała Polskę na lądzie, w powietrzu i na morzu, a 17 września, łamiąc obowiązujący polsko-sowiecki pakt o nieagresji, na teren Rzeczypospolitej wkroczyły oddziały Armii Czerwonej.

Zajęcia dla uczniów klas IV-VIII i szkół ponadpodstawowych będą się odbywać na platformie ZOOM oraz stacjonarnie. Tematy zajęć do wyboru to: "Franz Honiok. Pierwsza ofiara II wojny światowej" oraz "Wkroczenie Sowietów do Lwowa we wspomnieniach Karoliny Lanckorońskiej". W miejscu historycznych wydarzeń sprzed 82 lat – w Radiostacji – od 7 do 24 września zaplanowano zajęcia pt. "Prowokacja gliwicka 1939 - geneza-przebieg-skutki".

Zgłębiając biografię Franza Honioka pracownicy gliwickiego muzeum chcą pokazać, jak III Rzesza próbowała usprawiedliwić atak na Polskę we wrześniu 1939 r., jak wyglądało życie Polaków na pograniczu polsko-niemieckim tuż przed wybuchem wojny, a także jakie represje spotykały byłych powstańców śląskich, którzy dwadzieścia lat wcześniej, w sporze polsko-niemieckim, walczyli o włączenie części Śląska do Polski.

22 września Armia Czerwona zajęła Lwów, który był stolicą ówczesnego województwa lwowskiego. Jak wyglądała okupacja sowiecka w mieście i czym różniła się od sytuacji ludności zamieszkującej tereny zajęte przez III Rzeszę? Jaki wpływ miała na stosunki polsko-ukraińskie w tamtym regionie? - odpowiadając na te i inne pytania historycy prześledzą życiorys prof. Karoliny Lanckorońskiej – wybitnej polskiej historyczki sztuki, którą wybuch wojny zastał we Lwowie, gdzie prowadziła wykłady na Uniwersytecie Jana Kazimierza.

Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej Karolina Lanckorońska za działalność konspiracyjną i "wrogość do Niemiec" została aresztowana i przewieziona do więzienia w Stanisławowie. To właśnie tam w maju 1942 r. dowiedziała się, jako pierwsza, kto był odpowiedzialny za mord profesorów lwowskich i – jako kluczowy świadek – zeznawała w tej sprawie po wojnie na procesie Hansa Krügera, dowodzącego akcją.

Była również więźniarką obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück, gdzie zetknęła się m.in. z więźniarkami polskimi, będącymi tzw. królikami doświadczalnymi, a także dała wyraz swojej siły moralnej, potajemnie organizując m.in. wykłady z historii sztuki. Jej "Wspomnienia wojenne" – pamiętnik pisany w latach 1945-1946 – skupiają jak w soczewce losy zniewolonej dwoma totalitaryzmami ludności polskiej.

Podczas zajęć poświęconych prowokacji gliwickiej pracownicy muzeum pokażą jak - w celu osiągnięcia politycznych korzyści - władze nazistowskich Niemiec wykorzystały do dezinformacji nowoczesne medium, jakim było wówczas radio. "Fake news" o tym, że gliwicka radiostacja została opanowana przez polskie formacje zbrojne miał dać im z jednej strony pretekst do rozpoczęcia działań wojennych przeciwko Polsce, z drugiej umożliwić rządom Wielkiej Brytanii i Francji wycofanie się z wojny z Niemcami. Wybór miejsca nie był przypadkowy. Zdecydowały o nim położenie i walory techniczne radiostacji oraz kontekst historyczny, czyli polsko-niemiecki konflikt o Górny Śląsk z lat 1919-1921. Jednym z celów tej lekcji jest również zwrócenie uwagi na problem, jakim jest do dziś wykorzystywanie i obecność fake newsów w przestrzeni medialnej oraz ukazanie zagrożeń, jakie ze sobą niosą. (PAP)

autorka: Anna Gumułka

lun/ dki/