Ok. 50 osób, w tym liczna młodzież studencka i rodziny ofiar II wojny światowej, wzięło udział w wyprawie akademickiej śladami Sonderaktion Krakau. „Powstał pomnik z naszych serc, myśli, skierowany do tych, którzy wtedy cierpieli, ginęli” – powiedział dr Dariusz Gorajczyk z IPN.
Celem grupy, która w listopadzie odbyła kilkudniową wyprawę akademicką śladami „Sonderaktion Krakau – in Memoriam prof. Andrzeja Małeckiego”, było uczczenie 80. rocznicy Sonderaktion Krakau – podstępnej akcji gestapo z 6 listopada, w wyniku której do nazistowskich obozów wywieziono kwiat polskiej inteligencji.
Sachsenhausen, Dachau (Niemcy) i Mauthausen-Gusen (Austria) – na terenie tych dawnych obozów koncentracyjnych młodzież licealna i akademicka oraz przedstawiciele rodzin więzionych rozsypali ziemię spod Dębu Wolności, rosnącego przy Collegium Novum UJ w Krakowie. Drzewo to ma prawie 101 lat i symbolizuje wierności tradycjom akademickim, prawdzie, jest wyrazem hołdu dla uczonych i studentów, którzy w ich obronie złożyli ofiary życia.
Kwiaty i zapalone znicze, ale i apele pamięci i spotkania z przedstawicielami konsulatów Polski w Berlinie i Monachium – znalazły się w programie wyjazdu. Wymiar symboliczny miało rozsypanie ziemi przywiezionej spod Dębu Wolności w Krakowie, na terenach obozów Sachsenhausen, Dachau i Mauthausen-Gusen.
Podczas podróży w autokarze uczestnicy oglądali filmy ze wspomnieniami uczonych wywiezionych do obozów w czasie Sonderaktion Krakau i słuchali fragmentów książkowych relacji – m.in. językoznawcy prof. Stanisława Urbańczyka, czytanych przez jego córkę Annę Urbańczyk.
„Powstał pomnik z naszych serc, myśli, skierowany do tych, którzy wtedy cierpieli, ginęli; nie tylko profesorów, ale w ogóle inteligencji polskiej, która była niszczona w okresie II wojny światowej przez reżim totalitarny” – powiedział dr Dariusz Gorajczyk z krakowskiego IPN. Wyraził też nadzieję, że uczestnicy wyprawy będą ambasadorami pamięci o tamtych czasach i ludziach.
Podczas Sonderaktion Krakau gestapo aresztowało 183 krakowskich profesorów i nauczycieli akademickich, w tym 155 z Uniwersytetu Jagiellońskiego, 22 z Akademii Górniczej. 157 z nich trafiło do obozów koncentracyjnych, większość zwalniano wskutek międzynarodowych protestów, kilkunastu zmarło. Przed zwolnieniem musieli się pisemnie zrzec wykonywania w przyszłości swoich zawodów. Sonderaktion Krakau 6 listopada 1939 r. było akcją podstępną – Niemcy zwabili uczonych do Collegium Novum UJ pod pretekstem wykładu. W rzeczywistości celem akacji był areszt uczonych, wywóz do obozów. Sonderaktion Krakau wpisywało się w hitlerowską politykę zniszczenia polskiej inteligencji.(PAP)
bko/
