Portret Mikołaja Kopernika. Fot. PAP/Reprodukcja/W. Kryński
W 2023 r - z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika - planowane są, niezależnie do siebie, dwa Światowe Kongresy Kopernikańskie - jeden organizowany przez uczelnie i Instytut Historii Nauki PAN, drugi przez Akademię Kopernikańską, która ma powstać na mocy ustawy procedowanej właśnie w parlamencie.
Pod koniec maja biuro prasowe Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu podało, że rozstrzygnięto konkurs na logo oraz identyfikację wizualną Światowego Kongresu Kopernikańskiego. Jest to wydarzenie zaplanowane z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika, współorganizowane przez: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
W parlamencie trwają prace nad prezydencką ustawą o Akademii Kopernikańskiej. Jednym z zadań akademii ma być organizowanie co pięć lat Światowego Kongresu Kopernikańskiego, czyli konferencji pod takim samym tytułem, jak ta planowana przez UMK, UJ, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki PAN.
Konferencja Akademii Kopernikańskiej ma trwać 3 dni (19-21 lutego 2023 r.) i odbywać się tylko w Toruniu. Jej celem - jak podano w ustawie - ma być wymiana informacji, doświadczeń oraz wyników najnowszych innowacyjnych badań naukowych z ostatnich 5 lat z zakresu astronomii, ekonomii oraz medycyny.
Z kolei kongres organizowany przez uczelnie i PAN odbywać się będzie od lutego do września 2023 r. w Toruniu, Krakowie i Olsztynie. Jak podało biuro prasowe UMK, w każdym z miast prowadzone będą sekcje tematyczne: do Krakowa zaproszeni zostaną ekonomiści, filozofowie oraz badacze historii tych dyscyplin. Olsztyńskie obrady będą poświęcone biografii Kopernika, ze szczególnym uwzględnieniem jego wykształcenia i okresu warmińskiego w jego życiu. Toruńska część kongresu zgromadzi kulturoznawców, literaturoznawców i historyków sztuki zainteresowanych miejscem wielkiego astronoma w szeroko rozumianej kulturze pamięci, a także historyków astronomii i nauk medycznych. Oficjalne otwarcie obrad zaplanowano na 19 lutego 2023 r. – w dniu 550. urodzin Mikołaja Kopernika - wynika z informacji przekazanych przez UMK. Oznacza to, że dwa niezależnie od siebie organizowane kongresy naukowe o takiej samej nazwie mogą rozpocząć się tego samego dnia i w tym samym mieście.
W ubiegłym tygodniu sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży opowiedziała się przeciw odrzuceniu ustawy o Akademii Kopernikańskiej. Wcześniej Senat przyjął uchwałę, w której opowiada się za odrzuceniem tej ustawy. Sejmowa komisja nie poparła uchwały Senatu. Sprawozdanie z prac komisji zaplanowano na najbliższe posiedzenie Sejmu, które odbędzie się 8-9 czerwca.
PAP zapytała UMK, czy współorganizowana przez tę uczelnię konferencja ma coś wspólnego z kongresem noszącym taką samą nazwę, a organizowanym przez Akademię Kopernikańską. Ewa Walusiak-Bednarek z zespołu prasowego uczelni przekazała, że "są to dwie niezależne inicjatywy". "Prace nad Kongresem UMK rozpoczął pod koniec 2019 roku" - sprecyzowała.
Z kolei Kancelaria Prezydenta RP poproszona przez PAP o komentarz, czy kongres, którego identyfikację wizualną ostatnio ogłoszono, to inne wydarzenie, niż to, które jest zaplanowane w ustawie o Akademii Kopernikańskiej, napisała: "W związku z faktem, iż prace legislacyjne nad ww. ustawą nie zostały jeszcze zakończone – ustawa nie weszła w życie – a także mając na uwadze, że podmiot do organizacji Światowego Kongresu Kopernikańskiego został wyraźnie wskazany w ustawie, nie można przyjąć, iż wskazywane ogłoszenie przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika identyfikacji wizualnej Światowego Kongresu Kopernikańskiego stanowi wykonanie ustawy o Akademii Kopernikańskiej."
Kancelaria Prezydenta RP przypomniała w informacji przesłanej PAP, że zgodnie z ustawą o Akademii Kopernikańskiej uchwaloną przez Sejm w dniu 28 kwietnia br. raz na pięć lat będzie organizowany Światowy Kongres Kopernikański. Organizatorem Kongresu będzie Akademia Kopernikańska. "Biorąc pod uwagę rozmiar, charakter, a także czas, w którym organizowane jest to wydarzenie, ustawa zawiera szczegółowe przepisy mające na celu stworzenie warunków umożliwiających właściwą organizację pierwszego Światowego Kongresu Kopernikańskiego" - dodano.
Patron obu kongresów, Mikołaj Kopernik, urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu, zmarł 24 maja 1543 r. we Fromborku. W 1541 roku Kopernik oddał do druku swoje najsłynniejsze dzieło "De Revolutionibus", które ukazało się ostatecznie w 1543 r. pod tytułem "De revolutionibus orbium coelestium". W tym sześciotomowym opracowaniu Kopernik przedstawił m.in. teorię heliocentryczną budowy Układu Słonecznego, według której to Ziemia i inne planety krążą wokół Słońca, a nie, jak zakładała teoria geocentryczna - Słońce z planetami wokół Ziemi. Poza astronomią Kopernik zajmował się medycyną, prawem, ekonomią oraz pracą administracyjną m.in. zakładając pod Olsztynem kolejne wsie i nadając chłopom ziemie.(PAP)
Autor: Szymon Zdziebłowski
szz/ mir/
