Małachowianka - mat. szkoły
Najstarsza szkoła w Polsce i jedna z najstarszych w Europie, obecne Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku (Mazowieckie) w 2020 r. będzie obchodziła 840. rocznicę istnienia. W ramach obchodów planowany jest m.in. zjazd absolwentów, który odbędzie się po raz 19.
Tradycyjnie zjazdy wychowanków „Małachowianki”, bo tak od nazwiska swego obecnego patrona szkoła jest potocznie nazywana, odbywają się co pięć lat. Pierwsze takie spotkanie miało miejsce w 1894 r., a ostatnie - w 2015 r.
„W 2020 r. będziemy obchodzić zacny jubileusz 840 lat istnienia i oczywiście kolejny zjazd absolwentów, organizowany przez Towarzystwo Wychowanków, Wychowawców i Przyjaciół Gimnazjum i Liceum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego” – powiedziała PAP dyrektor szkoły Katarzyna Góralska. Jak zapowiedziała, rocznicowe obchody „Małachowianki”, która w tym samym miejscu działa od 1180 r., rozpoczną się 29 maja 2020 r. i potrwają dwa dni, natomiast wcześniej – 18 maja – we współpracy z płockim Muzeum Mazowieckim otwarta zostanie okolicznościowa wystawa poświęcona szkole i jej znamienitym wychowankom.
„Chcemy w ten sposób zaprezentować historię i dorobek +Małachowianki+ oraz jej wybitnych absolwentów, by dzieje naszej szkoły mogło poznać jak najwięcej osób, także turystów odwiedzających Płock” – podkreśliła Góralska. Dodała zarazem, iż w jubileuszowym roku „Małachowianki” szkoła ta będzie gościć przedstawicieli Stowarzyszenia Najstarszych Szkół w Polsce, a zjazd dyrektorów tych placówek, który odbywa się cyklicznie, planowany jest tam na październik 2020 r.
„Ponieważ przyszły rok to 100-lecie Cudu nad Wisłą, nasza szkoła, pamiętając o swych wychowankach, którzy walczyli o niepodległość Polski, biorąc także udział w wojnie 1920 r., włączy się również w cykl obchodów upamiętniających tamte, historyczne wydarzenia” – zaznaczyła dyrektor „Małachowianki”.
Obecne Liceum Ogólnokształcące im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku otrzymało tę nazwę w 1921 r. W dokumencie organizacyjnym ówczesny minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Antoni Ponikowski napisał m.in.: „Na mocy aktu z dnia 11 czerwca 1921 r. Państwo Polskie objęło w ponowne posiadanie istniejącą od siedmiu stuleci w mieście Płocku szkołę średnią męską, która w latach wielkiej wojny światowej pozostawała pod opieką miejscowego Koła Polskiej Macierzy Szkolnej. Niniejszym uznaję tę szkołę za państwową i nadaję jej miano: Gimnazjum Państwowe imienia Marszałka Stanisława Małachowskiego”.
I dodał dalej: „Niechże czcigodna postać +polskiego Arystydesa+ opromieniona aureolą Wielkiego Sejmu i Konstytucji Majowej, stanie się dla młodzieży polskiej wychowującej się w sędziwych murach prastarej uczelni, wzorem prawości i czystości duszy i czynów, cnoty obywatelskiej oraz zawsze chętnej gotowości do służenia Ojczyźnie”.
Szkoła w tym samym miejscu działa nieprzerwanie od 1180 r. Powstała jako fundacja Dobiechny, wdowy po Wojsławie, opiekunie Bolesława III Krzywoustego, średniowiecznego władcy Polski, który pochowany jest w płockiej katedrze. Do czasów współczesnych zachowały się m.in. najstarsze budynki szkoły, fragmenty murów średniowiecznej kolegiaty św. Michała, przy której szkoła została ufundowana, XV-wieczna wieża i XVII-wieczny budynek ówczesnego Kolegium Jezuickiego.
W latach 2012-14 przeprowadzono prace remontowe i renowacyjne w „Małachowiance”. Obejmowały one m.in. dach, elewacje i fundamenty oraz wnętrza zabytkowych zabudowań, w tym także muzeum. Koszt robót, ok. 29,9 mln zł, w większości pokryty został ze środków Unii Europejskiej, a pozostałą część dołożył płocki Urząd Miasta.
W przeszłości wykładowcami szkoły byli m.in.: profesor retoryki św. Andrzej Bobola (ok. 1591-1657) i Wojciech Szweykowski (1773-1838) - pierwszy rektor Uniwersytetu Warszawskiego. W szkole uczyli się: nauczyciel dzieci Adama Mickiewicza - Hieronim Napoleon Bońkowski (1807-86); ogłoszony błogosławionym Honorat Koźmiński (1829-1916); prezydent II RP i profesor Politechniki Lwowskiej Ignacy Mościcki (1867-1946); uczestnik bitwy o Anglię, dowódca polskiego skrzydła i słynnego Dywizjonu 303 płk Jan Zumbach (1915-86), podróżnik Tony Halik (1921-98), a także pierwszy premier III RP Tadeusz Mazowiecki (1927-2013).
W ostatnim czasie „Małachowianka” przy wsparciu Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz absolwentów uruchomiła na swej stronie internetowej wirtualny spacer, dzięki któremu można poznać historię szkoły, zwiedzając m.in. jej najstarszą, zabytkową część, z muzeum i aulą oraz wieżą, gdzie znajduje się obserwatorium astronomiczne. (PAP)
mb/ dki/
