„Orędzia pokoju” – pod takim tytułem opublikowano przetłumaczone na język polski rozważania zwierzchnika Kościoła Greckokatolickiego na Ukrainie abp. Światosława Szewczuka. Wygłaszał je codziennie przez cały rok od wybuchu pełnoskalowej wojny.
Publikacja jest przekładem z języka ukraińskiego duchowego dziennika abp. Szewczuka z wojny. W maju ukazała się w Kijowie pt. „Ukraina trwa! Ukraina walczy! Ukraina się modli!” (zawołanie często powtarzane przez metropolitę).
„To teksty wystąpień arcybiskupa Szewczuka, który każdego dnia od rozpoczęcia wojny umacniał wśród wiernych nadzieję i dodawał sił duchowych, budując kulturę chrześcijańskiej miłości mimo dramatu wojny” – powiedział PAP ks. dr Marek Szymański, dyrektor Wydawnictwa Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, które opublikowało książkę.
Zawiera ona przesłania arcybiskupa wygłaszane do Ukraińców za pośrednictwem mediów społecznościowych każdego dnia od rozpoczęcia pełnoskalowej wojny w Ukrainie do 24 lutego 2023 r. Wystąpienia te zawierają relacje z bieżących wydarzeń wojennych i rozważania teologiczne, moralne, ale też historyczne i społeczne.
Ks. Szymański powiedział, że w polskim wydaniu za zgodą autora zmieniono tytuł na „Orędzia pokoju”. Mówił, że przesłania abpa Szewczuka w swojej wymowie wykraczają poza granice Ukrainy.
„To jest wołanie o pokój, a za pokój odpowiadamy wszyscy. Nie możemy się od tego dystansować, tłumacząc na przykład, że jesteśmy innej narodowości, innej wiary, że jesteśmy po drugiej stronie granicy. Dobro pokoju ma charakter uniwersalny – jest dla wszystkich. Dlatego, nie zmieniając treści słów arcybiskupa, nadaliśmy taki tytuł, by zaakcentować, że stoimy po stronie pokoju” – podkreślił dyrektor wydawnictwa.
Wygłaszane przez abpa Szewczuka przesłania zawierają teologiczne rozważania prowadzone w bezpośrednim związku z realiami, okrucieństwem i dramatem toczącej się wojny. Arcybiskup, informując o różnych wydarzeniach, m.in. kolejnych atakach, sytuacji na froncie, konsekwencjach gospodarczych i społecznych wojny, podejmuje różne problemy m.in. wychowania i troski o dzieci i młodzież, dbania o dobro wspólne, zarządzania gospodarką, szanowania środowiska, ale też poszukiwania prawdy o sobie, przebaczenia, aktywności społecznej.
Hierarcha zachęca, aby mimo wojny, a nawet właśnie z jej powodu, nie ustawać w pracy nad sobą, nad swoim rozwojem, także duchowym.
„Brak wiedzy, wykształcenia i zbyt wąskie spojrzenie na życie i procesy społeczne nie tylko powstrzyma gojenie się ran Ukrainy, ale może powodować kolejne okaleczenia” – mówił 12 listopada 2022 r. „Budujmy, chociaż inni będą usiłowali zniszczyć. Niestrudzony budowniczy to ktoś, kto wie, jak zwyciężać. Ten, kto buduje, już jest zwycięzcą. Ten, kto przynosi dobro, zawsze pokona zło” – apelował 4 września 2022 r.
Abp Szewczuk niestrudzenie nawołuje do poszanowania godności ludzkiej. „Zwyciężyć to nie tylko przywrócić Ukrainie odebrane jej ziemie. Zwycięstwo to stworzenie na ukraińskiej ziemi przestrzeni do godnego życia ludzi. Stąd płynie nasze przekonanie, że najważniejszym kryterium sprawiedliwego społeczeństwa jest poszanowanie godności każdego człowieka” – mówił 1 października 2022 r.
Amerykański historyk, prof. Uniwersytetu Yale Timothy Snyder w posłowiu do ukraińskiego wydania książki napisał, że kalendarz kościelny nakłada się w niej na „codzienną historię okrucieństwa i cierpienia”, bo „wojna nie może być po prostu chronologią wydarzeń, musi być analizowana w każdym momencie, tak jak i siebie trzeba analizować co chwilę”.
„Arcybiskup Światosław Szewczuk nadaje przewagę afirmacji nad odrzuceniem” – napisał Snyder.
Często w swoich rozważaniach abp Szewczuk odwołuje się do słów greckokatolickiego metropolity Lwowa Andrzeja Szeptyckiego (1865-1944), znanego m.in. z zaangażowania na rzecz niepodległości Ukrainy. Każdemu z rozważań towarzyszy modlitwa.
W publikacji zamieszczono także zbiór fotografii dokumentujących osobiste zaangażowanie abp. Szewczuka w posługę wiernym.
„On nie tylko mówi, on spotyka się z wiernymi, odwiedza miejsca dotknięte dramatem wojny, jak np. Bucza, organizuje pomoc charytatywną. To jest heroiczne zaangażowanie na rzecz umacniania wiary, przywracania nadziei i godności tym, którzy zostali zaatakowani” – powiedział ks. Szymański.
Słowo wprowadzenia do „Orędzi pokoju” napisali prymas Polski abp. Wojciech Polak, a także patriarcha ekumeniczny abp. Konstantynopola Bartłomiej I.
Arcybiskup kijowsko-halicki Światosław Szewczuk ma 54 lata. Pochodzi z miejscowości Stryj koło Lwowa, z religijnej rodziny zaangażowanej w obronę wiary, m.in. w jego domu rodzinnym kapłani greckokatoliccy potajemnie odprawiali nabożeństwa. W latach 1983–1989 uczył się w podziemnym seminarium duchownym. Studiował teologię w greckokatolickim seminarium duchownym we Lwowie, a także filozofię na Uniwersytecie Salezjańskim w Buenos Aires i teologię na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu w Rzymie, gdzie uzyskał doktorat. Pełnił też funkcje rektora Lwowskiego Seminarium Duchownego.
W 2009 r. został mianowany biskupem pomocniczym w Buenos Aires, a w 2011 r. Synod Biskupów Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej wybrał go na swego zwierzchnika. Wybór ten zatwierdził papież Benedykt XVI.
Książka Orędzia pokoju. Przesłania na pierwszy rok wojny przeciwko Ukrainie 2022-2023” ukazała się nakładem Wydawnictwa Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”.
ren/ joz/ wus/ szuk/
