Inscenizację powieści Vladimira Nabokova „Zaproszenie na egzekucję” w adaptacji i reż. Sabiny Wacławczyk - stypendystki resortu kultury, przygotowuje Teatr Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach. Prapremiera spektaklu, odwołującego się do teatru maski - w sobotę.
Wacławczyk, która jest absolwentką reżyserii na Wydziale Lalkarskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie – Filia we Wrocławiu i wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych, jest też autorką scenografii przedstawienia.
Reżyserka określiła powieść rosyjskiego i amerykańskiego pisarza jako „niezwykłą antyutopię, przedstawiającą świat totalitarny, który dąży w bardzo szybkim tempie ku rozpadowi”. „To świat, w którym wszystkie zachowania, których wymaga totalitaryzm, zostały już doprowadzone do absurdu, groteski. A ludzie są pozbawiani humanitarnych, wewnętrznych wartości, które mogłyby nimi kierować. Wszystko, co robią jest udawane, ustawiane” – zaznaczyła w środę, podczas konferencji prasowej Wacławczyk.
Akcja sztuki – podobnie jak i powieści – rozgrywa się wokół Cyncynata C., jedynego prawdziwego człowieka w totalitarnym państwie, które skazało go na śmierć za indywidualizm. Oczekując w celi na egzekucję, próbuje zajrzeć pod maski swoich oprawców.
„Bohater powoli, konsekwentnie demaskuje idiotyczność świata, w którym się znalazł. Broni idei humanistycznych i własnego człowieczeństwa, by udowodnić, że wychodzenie poza schematy, sprzeciwianie się nie jest złem, winą i nie powinno być za nie żadnej kary” – opisywała Wacławczyk.
Jak dodała, widzowie będą pewnym sensie uczestnikami spektaklu, podobnie jak widzowie telewizyjnych reality show, typu „Big Brother" - na początku przedstawienia słyszą wprowadzenie, płynące jakby z radiowego głośnika: zapowiedź, że będą oglądać przygody Cyncynata.
Zdaniem reżyserki, teatr maski, który jest prezentowany w spektaklu, ma w sobie „olbrzymią siłę przekazu i treści”. „To bardzo trudna forma aktorska, bardzo rzadko używana. W tradycyjnym tatrze byłby warsztatowy kłopot, by rozpocząć w ogóle próby w masce, bo w teatrach dramatycznych maska została dawno zapomniana. W teatrach lalkowych, dzięki scenie dla dzieci, tradycja gry w masce jeszcze się tli” – podkreśliła Wacławczyk.
Głównego bohatera w przedstawieniu gra debiutant Mateusz Brodowski - także absolwent wrocławskiej uczelni. Grana przez niego postać jest jedyną, która występuje na scenie bez maski. „Taki debiut to z jednej strony marzenie każdego młodego aktora, z drugiej - coś niesamowicie wymagającego, stymulującego głowę i emocjonalność (…) Konfrontacja na scenie z maskami powoduje, że czasami trzeba dawać z siebie trzy razy więcej” – ocenił.
Autorem muzyki do sztuki jest multiinstrumentalista Włodzimierz Kiniorski. Spektakl zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”, którego laureatką jest Wacławczyk. Przedstawienie „Sceny dla dorosłych” teatru „Kubuś”, mogą oglądać osoby, które ukończyły 15 lat.
Vladimir Nabokov (1899-1977) jest uznawany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury rosyjskiej i angielskiej. Do 1938 r. tworzył głównie w języku rosyjskim, m.in. powieści: „Maszeńka” (1926), „Król, dama, walet” (1928), „Rozpacz” (1934), „Zaproszenie na egzekucję” (1936), „Dar” (1953).
Światowy rozgłos przyniosła pisarzowi napisana w języku angielskim powieść „Lolita”, która ukazała się w atmosferze sensacji i skandalu, w 1955 r. Książka opowiada o erotycznej obsesji dojrzałego mężczyzny na punkcie 12-latki. Inne anglojęzyczne książki Nabokova to m. in. „Pnin” (1957), „Blady ogień” (1962), „Patrz na te arlekiny” (1974).
Nabokov poza powieściami, które podejmują głownie tematykę psychologiczną i filozoficzną, jest również autorem kilku zbiorów opowiadań, dramatów, autobiografii, poezji, zbiorów wykładów poświęconych literaturze oraz tłumaczeń. (PAP)
ban/ agz/
