Polskie Requiem Krzysztofa Pendereckiego oraz preludia, mazurki, ballady, nokturny Fryderyka Chopina wybrzmiały podczas czwartkowego koncertu inaugurującego otwarcie siedziby Muzeum Historii Polski na warszawskiej Cytadeli.
W czwartkowy wieczór w Audytorium znajdującym się w nowym gmachu Muzeum Historii Polski odbył się koncert z okazji otwarcia siedziby Muzeum.
W koncercie uczestniczyli m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, sekretarz stanu KPRP Wojciech Kolarski, dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro, żona Krzysztofa Pendereckiego – Elżbieta Penderecka, przedstawiciele rządu, parlamentu, władz centralnych i samorządowych, reprezentanci korpusu dyplomatycznego, przedstawiciele wspólnot i kościołów.
W części pierwszej koncertu Chór Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie oraz Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa pod dyrekcją Kirilla Karabitsa wykonały skróconą wersję utworu Polskie Requiem Krzysztofa Pendereckiego, wykonaną przez kompozytora w Lublinie w 2014 r. W części drugiej można było usłyszeć preludia, mazurki, ballady, nokturny Fryderyka Chopina w wykonaniu pianistów Janusza Olejniczaka i Tomasza Rittera.
"Bardzo się cieszę, że w Muzeum Historii Polski, udało się także zbudować salę koncertową. Warszawa dawno nie miała nowej sali koncertowej. Dzięki temu nasza Polska Orkiestra Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa znalazła dom - funkcjonuje ona od dawna, ale nigdy nie miała swojej siedziby" - powiedział minister kultury.
"Dzisiaj powinna przemówić przede wszystkim muzyka. Nasze Muzeum ma opowiadać o historii Polski" - dodał.
Mówiąc o Polskim Requiem Krzysztofa Pendereckiego wskazał, że to "wspaniała muzyczna narracją o polskiej historii". Ocenił, że utwór Pendereckiego jest jednym z "największych i najpiękniejszych polskich dzieł". "Dzieł, które czerpało z polskiej historii" – podkreślił Gliński.
Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro przypomniał, że w czwartek rano odbyło się uroczyste otwarcie gmachu Muzeum. "To trwało 17 lat od momentu powołania tej instytucji, do momentu, kiedy możemy wejść w progi tego muzeum" - przypomniał.
Wskazał, że to Muzeum to "nie tylko ekspozycja, na razie można zwiedzać ekspozycję czasową +Wielkie i Małe historie+, która pokazuje najciekawsze obiekty z naszej kolekcji, w przyszłości niedalekiej będzie można również zwiedzać wystawę stałą, ale to Muzeum będzie również centrum kultury, edukacji historycznej, miejscem spotkać".
"Zależało nam na tym, żeby mieć tutaj takie piękne, wspaniałe Audytorium, które będzie służyło do różnego rodzaju działalności kulturalnej m.in. będzie służyło, jako nowa sala koncertowa w Warszawie. Bardzo się cieszę, że inauguracja tej sali jest związana ze współpracą z Polską Orkiestrą Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa. To orkiestra, która gromadzi młodych, znakomitych artystów. Myślę, że ta współpraca bardzo dobrze rokuje naszym obu instytucjom" – ocenił.
Zwrócił uwagę, że koncert odbywa się dokładnie w 39 lat od premierowego wykonania Polskiego Requiem Pendereckiego. "To był również jeden z powodów, aby akurat dzisiaj zaprezentować ten utwór" - wyjaśnił dyrektor Kostro.
"Utwory Chopina to arcypolskie dziedzictwo kultury. Nieustannie żywe, wciąż na nowo interpretowane, symbolizujące ciągłość, ale i zmienność narodowych dziejów" - podkreślono w informacji prasowej MHP.
Polskie Requiem to nie tylko akt kompozytorskiego mistrzostwa Krzysztofa Pendereckiego. To również krystalizująca się z czasem wielka forma kantatowo-oratoryjna, stanowiąca świadectwo pamięci tragicznych wydarzeń polskiej historii. Lament Lacrimosa powstał na uroczystość odsłonięcia pomnika Ofiar Grudnia '70, symbolizującego walkę robotników z komunistyczną władzą. Wykonanie utworu 16 grudnia 1980 r. w Gdańsku stało się manifestacją siły Solidarności. Z kolei modlitwa błagalna Agnus Dei została wykonana podczas uroczystości żałobnych Prymasa Stefana Wyszyńskiego w maju 1981 r.
Po wprowadzeniu stanu wojennego Penderecki sięgnął do kolejnych tekstów liturgii mszy żałobnej. Dies irae zadedykował Powstaniu Warszawskiemu – bohaterskiej i tragicznej walce o niepodległość, której pamięć była niszczona przez komunistów. Drugą – Recordare Jesu pie – poświęcił pamięci ofiary życia Ojca Kolbego w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz. Część Libera me, Domine, oparta na tekście responsorium i poprzedzająca finał Polskiego Requiem przywołuje tragedię Katynia – zatajaną przez lata prawdę o dokonanym przez sowieckie władze mordzie tysięcy oficerów polskich.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości kompozytor włączył do Polskiego Requiem pochwalne Sanctus, przesuwające punkt ciężkości utworu w stronę "sfery światła". Wreszcie, Chaconne in memoria del Giovanni Paolo II, skomponowana w roku 2005 po śmierci papieża Polaka, zamknęła ostatecznie całość Polskiego Requiem.
Audytorium Muzeum Historii Polski liczy blisko 580 miejsc. To przestrzeń na koncerty, widowiska, konferencje, debaty oraz inne wydarzenia. To także stała sala koncertowa Polskiej Orkiestry Sinfonia Iuventus im. Jerzego Semkowa.
Koncert był transmitowany na antenie TVP Kultura oraz w Programie 2 Polskiego Radia.
Dla wszystkich zwiedzających MHP zostanie otwarte w piątek. Dla zwiedzających dostępna będzie wystawa czasowa "Wielkie i małe historie. Tworzenie kolekcji Muzeum Historii Polski". Ekspozycję tworzy kilkaset z blisko 60 tysięcy obiektów, które MHP posiada w swoich zbiorach.
Gmach Muzeum Historii Polski składa się z sześciu poziomów – dwóch podziemnych oraz czterech naziemnych – a jego powierzchnia wynosi 44 tys. m2. Wystawa stała będzie udostępniona dla zwiedzającym w 2026 r. Opowie o ponadtysiącletniej historii polskiego narodu oraz państwa. Narracja rozpoczyna się w drugiej połowie X, a kończy na pierwszych dekadach XXI w. Wystawa ma układ chronologiczno-tematyczny, a historia Polski zostanie w niej opowiedziana za pomocą sześciu galerii. Oprócz przestrzeni wystawienniczych, konserwatorskich oraz magazynów w nowym gmachu MHP znajdą się sale dydaktyczne i warsztatowe, a także czytelnia i biblioteka oraz biura muzeum. W gmachu muzeum znajdzie się również audytorium, mogące pomieścić blisko 580 widzów. Budynek jest również wyposażony w salę kinowo-teatralną.(PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ godl/