Pisarze, poeci, dziennikarze i blogerzy, którzy ze względu na swoją twórczość musieli opuścić ojczyznę wezmą udział w międzynarodowej konferencji „Writing Freedom” („Pisząc Wolność”), która we wtorek rozpocznie się w Krakowie. Na czterodniowe obrady przyjedzie blisko 200 gości z 50 krajów: przedstawiciele najważniejszych instytucji zajmujących się ochroną wypowiedzi, obrońcy praw człowieka oraz twórcy literatury prześladowani we własnych krajach.
Gośćmi konferencji będą m. in. skazany na wiezienie za zamieszczenie w internecie satyrycznego wywiadu komentującego sytuację w Azerbejdżanie Emin Milli, pierwszy bloger, którego skazano na karę więzienia za krytykę rządu Hosniego Mubaraka Kareem Amer oraz pisarka, dziennikarka i prawniczka Sonali Samarasinghe - pierwsza kobieta w Sri-Lance, która stworzyła i prowadziła dziennik o krajowym zasięgu.
Wykład inauguracyjny „Wolna wypowiedź w zatłoczonym świecie” wygłosi we wtorek 14 maja Timothy Garton Ash, a w przedostatnim dniu konferencji 16 maja Władysław Bartoszewski opowie o działalności Żegoty.
„Blisko 200 osób z zagranicy będzie debatować, jak chronić pisarzy w sytuacjach opresyjnych. Dla nas to bardzo istotne, bo ważna część polskiej literatury, co najmniej, od końca XVIII w. powstawała na uchodźstwie, więc z jednej strony mam do spłacenia jakiś dług, a z drugiej strony Kraków zawsze był centrum myśli i duchowości” – powiedziała PAP zastępca prezydenta Krakowa ds. kultury i promocji miasta Magdalena Sroka.
„To dla nas bardzo duże wyróżnienie, że coroczna konferencja PEN International i konferencja ICORN-u odbywają się razem, właśnie w Krakowie. Blisko 200 osób z zagranicy będzie debatować, jak chronić pisarzy w sytuacjach opresyjnych. Dla nas to bardzo istotne, bo ważna część polskiej literatury, co najmniej, od końca XVIII wieku powstawała na uchodźstwie, więc z jednej strony mam do spłacenia jakiś dług, a z drugiej strony Kraków zawsze był centrum myśli i duchowości” – powiedziała PAP zastępca prezydenta Krakowa ds. kultury i promocji miasta Magdalena Sroka.
Dodała, że wiele projektów związanych z rozwojem demokracji, poszanowaniem praw człowieka i wolnością wypowiedzi prowadzą w Krakowie instytucje takie jak Międzynarodowe Centrum Kultury, Instytut Studiów Strategicznych czy Willa Decjusza oraz środowisko akademickie. „Konferencja będzie poświęcona wolności w kontekście praw człowieka rozumianych także jako prawo do twórczości i do swobodnego wyrażania poglądów” – dodała Sroka.
Do Krakowa przyjadą prezydent PEN International, kanadyjski pisarz i eseista John Ralston Saul, przewodnicząca Komisji ds. Więzionych Pisarzy PEN International Marian Botsford Fraser oraz szef polityki wolności wypowiedzi i PR w firmie Google William Echikson.
W programie konferencji przewidziano warsztaty dotyczące bezpieczeństwa w internecie i wykorzystania mediów społecznościowych, dyskusję o tłumaczeniach i praktykach wydawniczych oraz o skutkach Arabskiej Wiosny dla wolności wypowiedzi w krajach Północnej Afryki.
Uczestnicy konferencji będą też rozmawiać o tym, jak promować prześladowanych, a czasem skazanych autorów, którzy tworzą z narażeniem życia i często są nieznani szerokiej publiczności. W Krakowie przedstawione zostaną także raporty na temat sytuacji pisarzy krajów byłego Związku Radzieckiego, które zaprezentują Oksana Czeliszewa (Czeczenia) i Aleksiej Simonow (rosyjski PEN).
Większość wydarzeń będzie się odbywała w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha oraz w Willi Decjusza. Osoby zainteresowane udziałem w konferencji powinny się zarejestrować na stronie www.readingmalopolska.pl. Wstęp na wykłady Timothy Garton Asha i Władysława Bartoszewskiego jest wolny, trzeba pobrać wejściówki w Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego przy ul. Powiśle.
ICORN (International Cities of Refuge Network – Międzynarodowa Sieć Miast Uchodźstwa) – jest organizacją skupiającą miasta pomagające literatom, którzy z powodu prześladowań nie mogą swobodnie żyć i tworzyć we własnym kraju. Siedzibą organizacji jest norweskie Stavanger. Do sieci nie można się zgłosić czy samemu zapisać, miasta są do niej zapraszane.
Pisarz - uchodźca przebywa w jednym mieście najdłużej dwa lata. W tym czasie ma zapewnione mieszkanie i środki, które pozwolą mu na samodzielne utrzymanie się i pracę twórczą. Później, jeśli to możliwie wraca do własnego kraju, korzysta z gościny innego miasta bądź zwraca się o azyl w miejscu pobytu. Do sieci ICORN należy ponad 40 miast, Kraków został do niej zaproszony w 2011 r. jako pierwsze miasto z Europy Środkowo-Wschodniej.
Do tej pory w Krakowie gościło dwoje pisarzy: Maria Amelie – pisarka rosyjskiego pochodzenia, która po napisaniu książki opisującej doświadczenia nielegalnej imigrantki została deportowana z Norwegii oraz Kareem Amer - egipski bloger. Maria Amelie wróciła do Norwegii, w której zmienione zostało prawo dotyczące imigrantów, w tym kraju jest też obecnie Amer. „Program ICORN-u pozwala prześladowanym pisarzom zbudować sobie nowe życie w nowym miejscu, jeśli nie mogą wrócić do swojego kraju. Dowiadują się przy tym, że gdzieś w świecie mają wsparcie, to daje im nadzieję i spokój, choć nie niweluje bólu i tęsknoty za Ojczyzną”- powiedziała PAP dyrektor Stowarzyszenia Willa Decjusza, które pomaga pisarzom - uchodźcom, Danuta Glondys.
Konferencja „Writing Freedom” („Pisząc Wolność”) odbywa się tuż przed 3. Festiwalem Miłosza (16-19 maja). Jest organizowana w ramach programu Reading Małopolska finansowanego z funduszy UE. Konferencja jest także częścią programu Kraków Miasto Literatury i jest powiązana ze staraniami Krakowa o tytuł Miasta Kreatywnego w dziedzinie literatury, który przyznaje UNESCO.(PAP)
wos/ abe/
