Słowacki literaturoznawca, polityk i publicysta Peter Zajac odebrał w czwartek na Zamku Praskim z rąk czeskiego prezydenta Milosza Zemana Międzynarodową Nagrodę im. Św. Wojciecha na rzecz Pokoju, Wolności i Współpracy w Europie.
Nagrodę Św. Wojciecha przyznaje co dwa lata fundacja jego imienia z siedzibą w Krefeld w Niemczech. W skład kapituły nagrody wchodzi 12 osób, w tym trzy z Polski - będąca jej laureatką była premier Hanna Suchocka, emerytowany arcybiskup gnieźnieński Henryk Muszyński i ambasador RP w Berlinie prof. Andrzej Przyłębski. Jako pierwszy Nagrodę Św. Wojciecha otrzymał w 1995 roku Tadeusz Mazowiecki.
Zajac jest slawistą i germanistą, byłym dyrektorem podlegającego Słowackiej Akademii Nauk Instytutu Literatury Słowackiej. Przed upadkiem komunizmu angażował się po stronie niezależnych inicjatyw, a w trakcie aksamitnej rewolucji był jednym z liderów Społeczeństwa Przeciw Przemocy (VPN), które było słowackim odpowiednikiem Forum Obywatelskiego w Czechach. Zajac został posłem i wiceprzewodniczącym słowackiego parlamentu, dużo publikował i publikuje w słowackiej i czeskiej prasie.
„Jesteś tym, co najlepsze w naszych narodach. Charakteryzuje Cię odwaga, wiara i wytrwałość” – powiedział laureatowi Zeman. Natomiast wygłaszający laudację przyjaciel Zajaca, uhonorowany również tą nagrodą były przewodniczący parlamentu Słowacji Frantiszek Mikloszko przypomniał, że tegoroczny laureat walczył z totalitaryzmem a także z autorytarną władzą. Nawiązał w ten sposób do łamania prawa i demokratycznych zwyczajów, jakiego w latach 90. dopuszczał się ówczesny słowacki premier Vladimir Mecziar w walce ze swymi politycznymi przeciwnikami.
Hanna Suchocka powiedziała PAP, że przesłanie związane z osobą patrona nagrody wciąż jest ważne. „Musimy dążyć do jedności Europy, tak jak chciał tego papież Jan Paweł II” - zaznaczyła.
Po ceremonii wręczenia nagrody uroczystą mszę pontyfikalną odprawił w katedrze św. Wita, Wojciecha i Wacława prymas Czech i arcybiskup praski, kardynał Dominik Duka. Przed ołtarzem wystawione były relikwie św. Wojciecha.
Wcześniej przedstawiciele Fundacji przekazali kardynałowi Duce fragment muru berlińskiego. Prymas Czech zadeklarował, że od tej pory będzie on prezentowany w praskiej katedrze.
Z Pragi Piotr Górecki (PAP)
ptg/ dmi/ ap/
