Malarz surrealista Zbigniew Makowski zmarł w wieku 89 lat – poinformował PAP we wtorek Marcin Fedisz z Galerii Opera, w której artysta miał ostatnią wystawę. O swoim malarstwie mówił, że traktuje je „jako zaproszenie do własnego widzenia, przeżywania, rozumienia i śnienia świata”.
Zbigniew Makowski urodził się w 1930 r. w Warszawie, tam też zdobył wykształcenie artystyczne - w pracowni prof. Kazimierza Tomorowicza w warszawskiej ASP. Obok malarstwa, rysunku i ilustracji książkowej, zajmował się teorią estetyki oraz uprawiał twórczość poetycką. Początkowo malował realistyczne pejzaże i martwe natury, próbował także abstrakcji, później stworzył własny styl nazywany przez krytyków "metafizycznym iluzjonizmem".
"Traktuję moje malarstwo jako zaproszenie do własnego widzenia, przeżywania, rozumienia i śnienia świata" - mówił o swojej twórczości sam Makowski.
Obraz „Zwiastowanie” prezentowany w ramach cyklu „Cudowna moc sztuki”
Podczas wyjazdu do Paryża w 1962 r. artysta poznał m.in. Andre Bretona i Eduarda Jaguera. To wydarzenie ukształtowało jego twórczość. Zbigniew Makowski był silnie związany ze środowiskiem surrealistów. Interesował się różnymi dziedzinami nauki - matematyką, muzyką, był znawcą wielu kultur, miłośnikiem poezji, pism filozoficznych i ezoterycznych. Malując, odwoływał się do literatury, magii i archetypów. Wykorzystywał cytaty z malarstwa dawnych mistrzów, a także uzupełniał swoje obrazy tekstami.
Brał udział w wystawach międzynarodowej grupy PHASES. W 1972 r. Zbigniew Makowski reprezentował Polskę na XXXVI Biennale Sztuki w Wenecji. Twórca uczestniczył w wielu wystawach indywidualnych i ponad 200 zbiorowych. Ostatnia wystawa Zbigniewa Makowskiego odbyła się w 2019 r. w Galerii Opera w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej w Warszawie.
"Charakterystyczne dla twórczości Zbigniewa Makowskiego jest łączenie różnych poetyk i sposobów malowania w obrębie jednego obrazu. Niezwykle ważną rolę odgrywa pismo jako znak graficzny, ale też jako nośnik treści. Duże znaczenie dla jego twórczości mają inspiracje literackie i filozoficzne. Jego dzieła są pełne cytatów takich autorów jak Ezra Pound, Dante czy Giordano Bruno" - powiedział ówczesny prezes gdańskiego ZPAP Janusz Janowski komentując wystawę prac Makowskiego, zorganizowaną w 2012 r. przez Gdański Okręg Związku Polskich Artystów Plastyków w Pałacu Opatów w Gdańsku-Oliwie.
Janowski przypomniał, że w swojej karierze Makowski miał okresy "fascynacji ekspresjonizmem i sztuką Dalekiego Wschodu, najpierw tybetańską, potem chińską, japońską; by później zwrócić się na powrót ku sztuce europejskiej, ku klasycyzmowi".
Makowski tworzył również książki, nie tylko pisał, ale również zdobił je rysunkami i zszywał. Artystyczne książki Makowskiego to jego rękopisy, które artysta wypełniał miniaturami i ilustracjami. Artysta inspiracje czerpał m.in. z dzieł Botticellego, Donatella, Caravaggia, Rembrandta, El Greca, posługiwał się również cytatami z dzieł wielkiej literatury. Do swoich dzieł przemycał idee mistycyzmu oraz szeroko pojętą wiedzę tajemną.
Makowski jest autorem takich obrazów jak m.in. "Biały płomień", "Drugi balkon", "Prześliczna rudowłosa", "Sen kulisty". Jeden z obrazów Makowskiego - "Mirabilitas secundum diversos modos exire potest a rebus" został ofiarowany w 1991 r. przez rząd polski Organizacji Narodów Zjednoczonych, zdobi genewską siedzibę tej organizacji.
Jest laureatem Nagrody Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida oraz Nagrody im. Jana Cybisa. W 2012 r. został laureatem XI edycji Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego.
Artysta zmarł 19 sierpnia.
autor: Olga Łozińska
oloz/ agz/
