Źródło: www.mck.krakow.pl
O wkładzie polskich architektów w odbudowę Skopje po trzęsieniu ziemi w Macedonii w 1963 r. oraz o polskich dziełach sztuki przekazanych macedońskiej stolicy przypomina wystawa, którą od środy będzie można oglądać w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie.
Jak podaje Międzynarodowe Centrum Kultury (MCK) w informacji prasowej, wystawa zorganizowana przy współpracy z Muzeum Sztuki Współczesnej w Skopje, jest pierwszą tak obszerną prezentacją poświęconą macedońskiej stolicy. Na ekspozycji jest ponad 70 obrazów, rzeźb, rysunków, grafik. Nie brak też fotografii, filmów dokumentalnych, modeli architektonicznych i planów urbanistycznych.
26 lipca 1963 r. trzęsienie ziemi zniszczyło Skopje w co najmniej 80 proc., a rozmiary tragedii poruszyły cały świat. Stolica Macedonii była pierwszym miastem od zakończenia II wojny światowej niemal doszczętnie zrujnowanym. W odbudowie pomogli Polacy.
26 lipca 1963 r. trzęsienie ziemi zniszczyło Skopje w co najmniej 80 proc., a rozmiary tragedii poruszyły cały świat. Stolica Macedonii była pierwszym miastem od zakończenia II wojny światowej niemal doszczętnie zrujnowanym. W odbudowie zniszczonego miasta pomogli Polacy.
„Sukces skopijski był pochodną wielu polskich specjalistów, którzy brali udział w planowaniu odbudowy zniszczonych miast na całym świecie i odbudowywali te miasta” – powiedział we wtorek dziennikarzom inżynier, urbanista prof. Wojciech Suchorzewski, który współrealizował projekt odbudowy Skopje, podkreślając bezcenne doświadczenie Polaków, zdobyte przy rekonstrukcji zniszczonej podczas II wojny światowej Warszawy.
W Gdańsku pierwsza w Polsce wystawa obrazów Resy Mashoodiego
Profesor podkreślił, że praca w Skopje była dla niego jednym z największych przeżyć w życiu. „To była praca w świetnym zespole, krótki termin (realizacji), zastosowanie metody +optymalizacji warszawskiej+ (nowoczesna wówczas metoda wykorzystująca techniki komputerowe do planowania przestrzennego - PAP)” – powiedział.
Odwiedzający wystawę w Międzynarodowym Centrum Kultury dowiedzą się m.in. kim był Adolf Ciborowski (1919–87) - który z ramienia ONZ nadzorował proces odbudowy, i Stanisław Jankowski (1911–2002) - urbanista i architekt , kierownik polskiego zespołu opracowującego plany odbudowy. Poznają także „Tygrysy” – czyli zespół projektantów gmachu Muzeum Sztuki Współczesnej w Skopje: Wacława Kłyszewskiego (1910–2000), Jerzego Mokrzyńskiego (1909–97) i Eugeniusza Wierzbickiego (1909–91).
Po trzęsieniu ziemi w Skopje Polska ufundowała także projekt Muzeum Sztuki Współczesnej, gdzie trafiły dzieła artystów z całego świata darowane Macedończykom w geście solidarności. Budynek ten można podziwiać do dziś na wzgórzu nad twierdzą Kala. Konkurs na projekt muzeum ogłosiło w 1966 r. Stowarzyszenie Architektów Polskich przy finansowym wsparciu ówczesnego rządu. Zwyciężył projekt zespołu architektów: Wacława Kłyszewskiego, Jerzego Mokrzyńskiego i Eugeniusza Wierzbickiego („Tygrysy”). Muzeum otwarto 13 listopada 1970 r.
Wielką wartością prezentacji – zgodnie z informacjami kuratorów – jest możliwość pokazania po raz pierwszy polskiemu odbiorcy najlepszych prac z liczącej ponad 200 dzieł kolekcji sztuki podarowanej przez Polskę nowemu muzeum.
Prace olejne, graficzne, rzeźby, tkaniny i medale obrazują tendencje w polskiej sztuce lat 60. XX w. – postkoloryzm, abstrakcję geometryczną i aluzyjną, malarstwo materii.
Dzieła zebrane głównie przez Związek Polskich Artystów Plastyków trafiły do nowego muzeum w kilku transzach w latach 1963–67.
Prace m.in. Jana Berdyszaka, Tadeusza Brzozowskiego, Jerzego Krawczyka, Alfreda Lenicy, Benona Liberskiego, Ewy Marii Łunkiewicz-Rogoyskiej, Henryka Stażewskiego, Rajmunda Ziemskiego zostały przekazane jako wyraz solidarności środowiska artystycznego.
Podobny gest wykonało środowisko międzynarodowe – polska kolekcja sąsiaduje w muzeum z pracami takich artystów jak m.in. Pablo Picasso, Aleksander Calder, Niki de Saint Phalle, Hans Hartung i Victor Vasarely.
Wystawa "Skopje. Miasto, architektura i sztuka solidarności" czynna będzie do 20 października.(PAP)
Autor: Beata Kołodziej
bko/ pat/
