Nowojorski Uniwersytet Columbia i Fundacja Kościuszkowska promowały w środę „Pięknych dwudziestoletnich” Marka Hłaski w przekładzie Rossa Ufberga. Tłumacz, który jest też wydawcą, zapowiedział zarazem nowe wydanie powieści polskiego pisarza „Drugie zabicie psa”.
W trakcie wieczornego spotkania, na które do siedziby Fundacji Kościuszkowskiej na Manhattanie przybyli wykładowcy i studenci prestiżowej uczelni oraz amerykańscy i polonijni miłośnicy literatury Ufberg mówił o swej pracy translatorskiej, życiu Hłaski oraz „młodych gniewnych” w latach pięćdziesiątych na świecie i w Ameryce. Przywoływał znane postaci, takie jak autor „Buszującego w zbożu” J.D. Sallinger, czy też aktorzy James Dean oraz Marlon Brando.
Zdaniem amerykańskiego tłumacza język Hłaski stanowi dziwną lecz znakomitą kombinację Damona Runyana, Mickeya Spillane, Humphreya Bogarta oraz Jamesa Deana. Polski pisarz pozostawał też - zdaniem Ufberga - pod wpływem Williama Faulknera, Ernesta Hemingwaya, Fiodora Dostojewskiego, a także tradycji polskiej prozy.
Tłumacz powiedział PAP, że do twórczości Hłaski zaprowadziła go wcześniejsza lektura „Proszę państwa do gazu” Tadeusza Borowskiego.
„Chciałem lepiej poznać literaturę polską, a nazwisko Hłaski ciągle się przewijało, toteż czytałem +Ósmy dzień tygodnia+ oraz +Drugie zabicie psa+. Miałem bzika na tym punkcie. Czytałem wszystko, co mogłem po angielsku, a resztę, gdy nauczyłem się polskiego” – wyjaśnił.
Zdaniem amerykańskiego tłumacza język Hłaski stanowi dziwną lecz znakomitą kombinację Damona Runyana, Mickeya Spillane, Humphreya Bogarta oraz Jamesa Deana. Polski pisarz pozostawał też - zdaniem Ufberga - pod wpływem Williama Faulknera, Ernesta Hemingwaya, Fiodora Dostojewskiego, a także tradycji polskiej prozy.
„Jak znaleźć właściwy angielski odpowiednik? Tłumacz musi eksperymentować na różnych poziomach. U Hłaski występują elementy ironii i humoru, które często można przeoczyć. One tam jednak są i nie chciałem ich zatracić w tłumaczeniu” – mówił Ufberg.
Tłumacz dziękował też i komplementował prowadzącą panel na temat książki Hłaski wykładowczynię Columbia University i poetkę Annę Frajlich za pomoc w pracy przy przekładzie. Ufberg był jej studentem na zajęciach z języka polskiego. Obecnie pisze on na Columbii pracę doktorską o rosyjskim bardzie Włodzimierzu Wysockim.
"Beautiful Twentysomething" (Piękni dwudziestoletni) opatrzył wstępem mieszkający w USA polski krytyk literacki, dziennikarz i tłumacz Jarosław Anders, który także brał udział w panelu. Mówił m.in. o literaturze "straconego pokolenia". Uznał przekład książki polskiego pisarza na angielski za bardzo dobry.
„Oddaje całkowicie język Hłaski, co nie jest łatwe. Jest to bowiem język wrośnięty bardzo w polską rzeczywistość i przeniesienie go w inną rzeczywistość sprawia sporo trudności. Ross bardzo dobrze sobie z tym poradził. Książkę się dobrze czyta i pogłębia ona znajomość polskiej literatury pokolenia Hłaski wśród Amerykanów” – ocenił w rozmowie z PAP Anders.
Autor przekładu jest przekonany, że "Beautiful Twentysomething" zainteresują czytelnika w Stanach Zjednoczonych. Autobiografia Hłaski zawiera bowiem wszystkiego po trochu i każdy może w niej coś dla siebie znaleźć.
„Są tam opowieści o pijackich awanturach obok debat polskich krytyków literackich. Są lekceważące komentarze o sowieckiej literaturze realistycznej w sąsiedztwie relacji Hłaski o pracy w okropnych warunkach. Znajdują się tam błyskotliwe spostrzeżenia, fascynujące dla każdej osoby zainteresowanej zimną wojną, jak i dla zawodowego historyka. Nie brak też historii miłosnych” – wyliczył Ufberg.
Tłumacz zapowiadał, że książka, która wyszła nakładem Northern Illinois University Press, będzie powszechnie dostępna w księgarniach. Trafi do bibliotek. Sklep internetowy Amazon sprzedaje ją już w twardej i miękkiej oprawie. Można też tam nabyć elektroniczną wersję.
Niezależnie od działalności translatorskiej Ufberg jest współzałożycielem oficyny wydawniczej New Vessel Press. 3 marca ukaże się w niej drugie wydanie powieści Hłaski „Killing the Second Dog” ("Drugie zabicie psa") w tłumaczeniu Tomasza Mirkowicza. Pierwsze pochodzi z 1990 roku i zostało opublikowane przez Cane Hill Press.
„Jestem wielkim wielbicielem Hłaski i uważam, że +Drugie zabicie psa” to prawdopodobnie jego najlepsza powieść. Jest prawie idealna. Jest to książka, która zasługuje na to, aby jej nakład nigdy nie był wyczerpany” – uzasadniał Ufberg w rozmowie z PAP decyzję o wznowieniu powieści.
Według tłumacza w ostatnim czasie nastąpiło odrodzenie zainteresowania Hłaską. Spodziewa się on recenzji jego książek w największych gazetach w Wielkiej Brytanii i USA.
„Organizujemy 23 marca przyjęcie +The Hlasko Revival in New York City+. Mamy też nadzieję przygotować z pomocą Instytutu Kultury Polskiej panel o Hłasce na największych w Ameryce Północnej targach książki, Bookexpo America, które odbywają się w maju w Nowym Jorku. Staramy się promować nie tylko +Pięknych dwudziestoletnich+, ale wszystkie dzieła Hłaski. Jest on człowiekiem, o którym warto wiedzieć i który pisał książki warte przeczytania” – zapewniał Ufberg.
Marek Hłasko urodził się w 1934 roku w Warszawie, zadebiutował nowelą "Baza Sokołowska". Jest autorem opowiadań "Cmentarze. Następni do raju", "Wszyscy byli odwróceni. Brudne czyny", wspomnień "Piękni dwudziestoletni" oraz powieści "Sowa, córka piekarza". W 1958 roku wyjechał do Berlina Zachodniego, a później do Izraela i nie wrócił już do Polski. Zmarł w Wiesbaden w Niemczech w 1969 roku.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ mhr/
