Platynowe Lwy za całokształt twórczości dla Agnieszki Holland

Jak przypomniano w komunikacie, "Platynowe Lwy corocznie przyznaje Komitet Organizacyjny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, by uhonorować dorobek wybitnych postaci polskiego kina". "Kandydaturę Agnieszki Holland jednogłośnie rekomendowały w tym roku Stowarzyszenie Filmowców Polskich oraz Rada Programowa Festiwalu, obradująca pod przewodnictwem Pawła Pawlikowskiego" - czytamy.

Pawlikowski podkreślił, że Holland to "bezsprzecznie jedna z najważniejszych postaci w historii polskiego kina". "Zarazem osoba, która rozsadza swoją osobowością artystyczną jego ramy. Wykształcona w Pradze, z powodzeniem realizowała filmy w Polsce, Czechach, Francji, Niemczech i w USA. Jest prawdziwą obywatelką świata i jedną z najbardziej cenionych twórczyń współczesnego kina artystycznego. Od wielu lat poza działalnością artystyczną jest także aktywna społecznie, od niedawna przewodniczy także Europejskiej Akademii Filmowej, będąc tym samym jedną z najlepszych ambasadorek kraju i polskiej sztuki za granicą. Wręczanie Platynowych Lwów takiej osobie to z pewnością wielki dzień dla Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni" - powiedział, cytowany w komunikacie.

Dotychczas Platynowe Lwy trafiły do rąk m.in.: Andrzeja Wajdy, Jerzego Antczaka, Sylwestra Chęcińskiego, Tadeusza Chmielewskiego, Tadeusza Konwickiego, Janusza Majewskiego, Romana Polańskiego, Witolda Sobocińskiego, Jerzego Wójcika, Jerzego Gruzy, Jerzego Skolimowskiego. W ubiegłym roku do grona laureatów dołączyli Andrzej Barański i Feliks Falk.

Agnieszka Holland urodziła się 28 listopada 1948 r. w Warszawie. Studia filmowe ukończyła w 1971 r. w znanej szkole FAMU w Pradze. Po powrocie do Polski, w 1972 r., współpracowała z Krzysztofem Zanussim przy jego filmie "Iluminacja". W latach 1972-1981 należała do Zespołu Realizatorów Filmowych "X", kierowanego przez Andrzeja Wajdę. W 1978 r. premierę miał obraz Wajdy "Bez znieczulenia", do którego scenariusz - wspólnie z reżyserem - napisała Holland. Film uhonorowano Nagrodą Jury Ekumenicznego w Cannes.

W 1978 r. Holland wyreżyserowała - wyróżniony w Cannes nagrodą krytyków FIPRESCI - film "Aktorzy prowincjonalni", z akcją osadzoną w środowisku aktorów z zespołu teatralnego w prowincjonalnym polskim mieście.

Kolejnym ważnym tytułem w jej dorobku jest zrealizowana w 1980 r. "Gorączka", nagrodzona Grand Prix na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych i prezentowana na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie, gdzie nominowano ją do Złotego Niedźwiedzia. Scenariusz "Gorączki" napisał Krzysztof Teodor Toeplitz, na podstawie powieści Andrzeja Struga "Dzieje jednego pocisku". W 1981 r. Holland wyreżyserowała "Kobietę samotną", wyróżnioną na festiwalu w Gdyni Nagrodą Specjalną Jury.

Po 1981 r. Agnieszka Holland tworzyła w Niemczech, Francji i USA. W 1986 r. nominację do Oscara w kategorii obraz nieanglojęzyczny przyznano za wyreżyserowane przez nią "Gorzkie żniwa", filmową produkcję RFN. Akcja "Gorzkich żniw" rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Młoda Rosa ucieka z pociągu wiozącego Żydów do obozu koncentracyjnego. Odnajduje ją polski rolnik, Leon Wolny i decyduje się - mimo strachu - ukryć dziewczynę w swojej piwnicy. Mężczyzną kieruje litość, ale również pożądanie. Leon zmusza Rosę, by została jego kochanką.

W 1992 r. Holland otrzymała nominację do Oscara za adaptowany scenariusz filmu "Europa, Europa" (koprodukcja francusko-niemiecko-polska) we własnej reżyserii. "Europa, Europa" to opowieść o losach młodego Żyda Salomona Perela podczas II wojny światowej, który - w wyniku splotu różnych wydarzeń - trafia jako uczeń do szkoły Hitlerjugend, uznany przez Niemców za "idealnego aryjczyka".

Inne znane filmy Holland to: "Zabić księdza" z Christopherem Lambertem i Edem Harrisem w obsadzie (1988), "Tajemniczy ogród" z Kate Maberly i Maggie Smith (1993), "Całkowite zaćmienie" - opowieść o relacji dwóch znanych poetów, Paula Verlaine'a i Arthura Rimbauda, w których wcielili się Leonardo DiCaprio i David Thewlis (1995), kostiumowy "Plac Waszyngtona" z Jennifer Jason Leigh, zrealizowany na podstawie powieści Henry'ego Jamesa (1997) oraz "Kopia mistrza" z Edem Harrisem w roli Ludwiga van Beethovena i Diane Kruger w roli asystenki kompozytora (2005).

Holland wyreżyserowała też m.in. film "W ciemności" (2011), za który otrzymała nominacją do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny oraz Złote Lwy na festiwalu w Gdyni, doceniony Srebrnym Niedźwiedziem w Berlinie "Pokot" (2017) oraz "Obywatela Jonesa" (2019), który przyniósł jej trzecie Złote Lwy dla najlepszego filmu. W 2020 r. w sekcji specjalnej Berlinale odbyła się światowa premiera jej najnowszego filmu "Szarlatan", inspirowanego biografią czechosłowackiego zielarza Jana Mikolaska.

Od grudnia 2020 r. jest prezydentką Europejskiej Akademii Filmowej. Funkcję tę przejęła od niemieckiego reżysera Wima Wendersa.

46. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni odbędzie się w dniach 20-25 września. Reżyserka odbierze statuetkę w sobotę 25 września podczas gali. (PAP)

autorka: Daria Porycka

dap/ dki/