„Portret damy” Rubensa będzie licytowany na czwartkowej aukcji

„Przed nami jedna z najbardziej oczekiwanych aukcji w historii rynku sztuki w Europie Środkowo-Wschodniej. Estymacja cenowa arcydzieła światowej klasy wynosi rekordowe 18–24 mln złotych. Tak wysoko nie był wyceniany żaden z obrazów licytowanych do tej pory w Polsce” – poinformowała PAP Monika Pietraszek, reprezentująca Dom Aukcyjny DESA Unicum.

Na aukcji wraz z obrazem Rubensa wystawionych zostanie 71 dzieł wybitnych artystów sztuki dawnej. Wśród nich znajdą się wysoko wyceniane prace popularnych klasyków: Józefa Chełmońskiego, Józefa Brandta, Alfreda Wierusza Kowalskiego oraz Wojciecha i Jerzego Kossaków.

Nie zabraknie portretów oraz przedstawień kobiet, jak rzadka praca Giovanniego Battisty Lampiego, studium dziewczyny Olgi Boznańskiej, scena przed dworem Jacka Malczewskiego, obraz poświęcony macierzyństwu Meli Muter czy akty Mojżesza Kislinga.

Czarnymi końmi aukcji są również - według ekspertów rynku sztuki - rzadko pojawiające się na rynku obrazy Maksymiliana Gierymskiego oraz unikatowe prace z okresu Międzywojnia autorstwa Bolesława Biegasa, Rafała Malczewskiego czy Wlastimila Hofmana.

„Portret damy” pochodzi z lat 1620–1625, czyli okresu największej prosperity antwerpskiej pracowni Rubensa i jego warsztatu. Dzieło zwyczajowo opisywane było jako portret pierwszej żony Rubensa, Isabelli Brant. Przedstawiona na obrazie brosza wskazywać może jednak na związek portretowanej z Portugalią i pochodzącą z Antwerpii rodziną żydowskich jubilerów Duarte.

Obraz mogący pochwalić się wyjątkowo kompletną proweniencją należał do kolekcji znakomitych brytyjskich i francuskich marszandów, europejskich arystokratów i magnatów. Po II wojnie światowej na kilkadziesiąt lat trafił do egipskiej rodziny królewskiej, która w 1952 roku na stałe osiadła w Paryżu. Po raz ostatni był pokazywany publicznie na wystawie w Brukseli w 1965 roku.

Z estymacją sięgającą 18–24 mln złotych „Portret damy” Rubensa ma szanse stać się najdroższym dziełem sztuki sprzedanym kiedykolwiek nad Wisłą. Portrety autorstwa Rubensa i jego warsztatu rzadko pojawiają się na aukcjach, osiągając na nich rekordowe ceny.

Na aukcji „Sztuka dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie” wystawionych zostanie aż siedem obrazów, których górna estymacja cenowa wynosi nie mniej niż 1 mln złotych, wśród nich dzieła czołowych przedstawicieli „Szkoły monachijskiej”.

Na 1,5–2,5 mln złotych wyceniany jest obraz Józefa Brandta „Przewóz rannych” z 1869 roku. Scenerią przedstawianych przez malarza wydarzeń były najczęściej wschodnie kresy Rzeczpospolitej. Brandt do mistrzostwa opanował malowanie koni w efektownych ruchach i barwne postacie jeźdźców w ferworze walki, także sceny z polowań i hałaśliwych bazarów.

W gronie najwyżej wycenianych obiektów znalazł się również „Napad wilków” Józefa Chełmońskiego. Ten czołowy przedstawiciel realizmu w latach 1872-75 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Rozczarowany negatywnym odbiorem prezentowanej przez niego formuły malarstwa realistycznego przez krytykę artystyczną wyjechał w 1875 do Paryża. Tam zdobył uznanie malując rodzajowe obrazy z życia polskiej wsi i przedstawienia końskich zaprzęgów, słynnych „Trójek” i „Czwórek” pędzących po stepie, chętnie kupowane przez europejskich i amerykańskich kolekcjonerów. Oferowany obraz to wczesne dzieło, pochodzące z tego właśnie okresu.

Temat macierzyństwa pojawia się wielokrotnie w twórczości Meli Muter. Podejmowanie tej tematyki było dla niej prawdopodobnie sposobem kompensacji trudnych doświadczeń osobistych. Wystawione prace „Macierzyństwo” z 1924 i „Ucieczka do Egiptu” należą do najwyżej estymowanych obiektów na aukcji.

Atrakcją aukcji jest „Samotny Wilk” Alfreda Wierusza Kowalskiego, zafascynowanego tymi zwierzętami oraz „Pierwszy śnieg” Rafała Malczewskiego, znanego przede wszystkim dzięki pejzażom tatrzańskim. Prezentowane dzieło zostało pokazane w 1932 roku na wystawie w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie, następnie artysta podarował je Juliuszowi Benešiciowi, chorwackiemu poecie i językoznawcy, mającemu na swoim koncie tłumaczenia prac Mickiewicza, Słowackiego, Żeromskiego, Sienkiewicza i Reymonta.

Kolekcjonerską gratką są dwie prace pojawiającego się wyjątkowo rzadko na rynku aukcyjnym Maksymiliana Gierymskiego „Dyliżans w miasteczku” i „Przejazd kawalerii”. Artysta, którego nieliczne prace znajdują się w kolekcjach prywatnych, był nowatorem w dziedzinie malarstwa pejzażowego. Jako jeden z pierwszych polskich twórców w sposób nowoczesny traktował materię malarską i koloryt przedstawienia.

Pod młotek trafią trzy prace Mojżesza Kislinga, wybitnego przedstawiciela École de Paris okresu międzywojennego. Artysta zasłynął pejzażami tak, jak prezentowany „Tamaris” oraz aktami. Na aukcji pojawi się m.in. „Akt siedzący” („Nu assise”) z około 1935 roku. Wśród licznych modelek odwiedzających pracownię Kislinga w Paryżu najważniejszą postacią była Alice Ernestine Prin, znana jako Kiki de Montparnasse. Nazywana „królową Montparnasse’u” stała się najbardziej znaną modelką międzywojennej stolicy Francji.

„+Sztuka dawna+ należy do flagowych projektów DESA Unicum, w którym od wielu już lat prezentujemy dzieła mistrzów polskiego malarstwa XIX stulecia, Młodej Polski i Międzywojnia, a także unikatowe prace z wcześniejszych stuleci. Najbliższa aukcja cyklu zapisze się na kartach polskiego rynku sztuki za sprawą sensacyjnego „Portretu damy” Petera Paula Rubensa(…) ma on szanse stać się najdroższym dziełem sztuki wylicytowanym do tej pory w Polsce, umacniając pozycję naszego kraju na rynku aukcyjnym w Europie” - zaznacza Tomasz Dziewicki, koordynator aukcji.

Według Dziewickiego wydarzeniem są także wyjątkowo rzadkie prace Maksymiliana Gierymskiego. Jego nieliczne obrazy pozostają w kolekcjach prywatnych, wzbudzając sensację swoim pojawieniem się na aukcjach. Nie zabraknie również poszukiwanych dzieł Olgi Boznańskiej, Józefa Brandta, Jacka Malczewskiego, Meli Muter czy Mojżesza Kislinga” – dodaje aukcji.

Aukcja „Sztuka dawna. XIX wiek, Modernizm, Międzywojnie” 17 marca 2022 r. w Salonie DESA Unicum w Warszawie. (PAP)

Anna Bernat

abe/ dki/