Nagrodę za Twórczość Translatorską im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego, w wysokości 50 tys. zł, ustanowił prezydent miasta Gdańska. Laur będzie przyznawany co dwa lata. Pierwsze wręczenie nagrody odbędzie się na wiosnę 2015 r.
"Tłumacze zazwyczaj są w cieniu, o nich się niewiele mówi. Nawet jak czytamy książki to pamiętamy autora, ale rzadko kiedy pamiętamy o tłumaczu, który spolszczył dzieło" - powiedział w środę na konferencji prasowej prezydent Gdańska Paweł Adamowicz.
Dyrektor biura prezydenta Gdańska ds. kultury Anna Czekanowicz-Drążewska dodała, że u źródeł pomysłu na powstanie nagrody za twórczość translatorską było przekonanie, że tłumacz też jest twórcą. "Nie jest rzemieślnikiem i rodzajem przekaźnika. To sposób, w jaki tłumacz jako samoistny twórca przełoży dane dzieło z jednego języka na drugi, decyduje o tym jak my, jako czytelnicy, rozwijamy się i widzimy świat" - wyjaśniła.
Przypomniała, że nowa nagroda to kolejne działanie władz Gdańska na rzecz promocji literatury po ustanowionej w 2008 roku Nagrodzie Literackiej Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” honorującej poetę i jego tłumacza oraz odbywających się od 2013 r. Gdańskich Spotkań Tłumaczy Literatury „Odnalezione w tłumaczeniu”.
Patronem nagrody został Tadeusz Boy-Żeleński (1874-1941), pisarz, poeta, ale także tłumacz literatury francuskiej, nazwany przez literaturoznawcę Jana Błońskiego „Szekspirem przekładu”.
Tłumacz ma być uhonorowany głównie za swój dorobek i całokształt pracy translatorskiej, ale też możliwe będzie wyróżnienie tłumacza za pojedynczy przekład. Tłumaczenia mają dotyczyć całości literatury: prozy, poezji oraz eseistyki.
"Zawód tłumacza jest funkcją, którą lubię porównywać do funkcji podwójnego agenta. I być może jest to jedyna taka rola, kiedy podwójnego agenta nie stawia się pod sąd i wsadza do kryminału, ale jeszcze daje mu się nagrodę" - powiedziała zasiadająca w kapitule nagrody Anna Wasilewska, która od 1979 r. pracuje w zespole redakcyjnym "Literatury na świecie".
Oprócz niej, w składzie pierwszej kapituły, zasiadają także: filozof, historyk i eseista Krzysztof Pomian; teoretyk literatury i tłumacz Edward Balcerzan; krytyk literacki Justyna Sobolewska; tłumacz Andrzej Jagodziński; tłumacz i eseista Adam Pomorski oraz historyk literatury Stanisław Rosiek.
Laureat nagrody będzie wybierany w cyklu dwuletnim spośród kandydatów zgłoszonych przez takie podmioty jak wydawnictwa, instytucje kultury, media o charakterze literackim, stowarzyszenia i związki twórcze, szkoły wyższe, pisarzy, literaturoznawców, krytyków literackich i tłumaczy.
Termin nadsyłania kandydatur upływa z dniem 30 września 2014 roku. Zgłoszenia należy nadsyłać na adres: Instytut Kultury Miejskiej, 80-830 Gdańsk, Długi Targ 39/40 z dopiskiem "Nagroda za Twórczość Translatorską". (PAP)
rop/ ls/