Sztuka „Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły” Bohdana Urbankowskiego, napisana na 100-lecie niepodległości Polski specjalnie dla Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku (Mazowieckie), będzie pierwszą premierą tej placówki w obecnym sezonie teatralnym.
„Główne motywy sztuki to Cud nad Wisłą i obrona Płocka przed armią bolszewicką w sierpniu 1920 r.” – zapowiedział dyrektor płockiej sceny, zarazem reżyser spektaklu Marek Mokrowiecki.
Dodał, że premiera sztuki „Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły” odbędzie się 6 października, a na 10 października w Towarzystwie Naukowym Płockim zaplanowano sesję poświęcona jej autorowi i jego twórczości. „Bohdan Urbankowski to wieloletni kierownik literacki naszego teatru, autor kilkunastu sztuk, wystawianych na wielu polskich scenach, współtwórca manifestu Nowego Romantyzmu” – przypomniał Mokrowiecki podczas wtorkowej konferencji prasowej.
Jak dodał, na projekt wystawienia sztuki „Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły” płocki Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego otrzymał dotację celową przyznaną przez samorząd woj. mazowieckiego.
„Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły” jest opowieścią o latach wybijania się Polski na niepodległość. Sztuka nawiązuje do historycznych wydarzeń i postaci, w tym Cudu na Wisłą i marszałka Józefa Piłsudskiego. Osnową fabuły są losy trzech oficerów i trzech wojennych miłości. W spektaklu wystąpi cały zespół aktorski płockiego teatru – twórcą scenografii jest Krzysztof Małachowski, autorem choreografii Jan Łosakiewicz, a muzyki Przemysław Marcyniak.
„Teatr wpisuje się w dzieje kraju, chociażby poprzez swoje oddziaływanie” – podkreślił Mokrowiecki, wspominając jubileusz 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
Wątek sztuki „Gwiazdy rdzewieją na dnie Wisły”, który odnosi się do obrony Płocka przed armią bolszewicką, nawiązuje do wydarzeń z 18 i 19 sierpnia 1920 r. Do obrony miasta stanęli wówczas jego mieszkańcy, w tym kobiety i dzieci. Powstrzymując atak bolszewików, którzy próbowali sforsować Wisłę i przedostać się na tyły wojsk polskich, na płockich ulicach wzniesiono barykady. W bitwie zginęło ok. 300 osób, a 300 do 400 obrońców zostało rannych. Najmłodszym poległym był 14-letni harcerz Antolek Gradowski.
Dzięki bohaterskiej postawie mieszkańców, Płock pozostał niezdobyty, a bolszewicy zostali zmuszeni do odwrotu.
W kwietniu 1921 r., podczas wizyty w Płocku, marszałek Józef Piłsudski uhonorował obrońców miasta, w tym najmłodszych, jak czterokrotnie ranny w walkach 14-letni Józef Kaczmarski oraz 12-letni Tadeusz Jeziorowski, najwyższymi wojskowymi odznaczeniami. Także Płock, jako miasto-bohater, otrzymał wówczas Krzyż Walecznych.
Bohdan Urbankowski (ur. 1943 r.) jest filozofem, poetą, eseistą i dramaturgiem, doktorem nauk humanistycznych. W czasach PRL związany był z opozycją niepodległościową, współredagując m.in. podziemne wydawnictwa. W latach 80. XX wieku, gdy po wprowadzeniu stanu wojennego został zwolniony z pracy w Polskim Radio, był kierownikiem literackim Teatru Dramatycznego w Płocku. W okresie rządu premiera Jana Olszewskiego pełnił funkcję doradcy ds. kultury i wychowania w MON. Wydał ponad 50 książek, wśród których są m.in. tomy poetyckie, dramaty, eseje, a także prace filozoficzne.
Urbankowski został odznaczony Medalem Solidarności „Zasłużony w Walce o Niepodległość Polski i Prawa Człowieka”, a za patriotyczny charakter twórczości otrzymał Medal Polonia Mater Nostra Est. Został też uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi za twórczy wkład w literaturze i działalność społeczną.
W 2017 r. Urbankowski decyzją prezydenta Andrzeja Dudy otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, a w lipcu tego roku został odznaczony przez ministra kultury Piotra Glińskiego Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. (PAP)
mb/ pat/
