Tadeusz Kościuszko. Źródło: CBN Polona
Tadeusz Kościuszko był niezwykle wszechstronnym i utalentowanym człowiekiem; nie tylko wspaniałym żołnierzem, generałem, politykiem, inżynierem, ale też kompozytorem - powiedział prezydent Andrzej Duda otwierając środowy koncert z okazji Roku Tadeusza Kościuszki.
"To spotkanie ma wymiar absolutnie szczególny z dwóch przyczyn. Po pierwsze jest to Rok Kościuszkowski, rok Tadeusza Kościuszki, rok 200. rocznicy śmierci naczelnika wielkiego pierwszego polskiego powstania narodowo-wyzwoleńczego; naszego wielkiego bohatera narodowego (...). To także (...) ostatnie miesiące poprzedzające rozpoczęcie tego niezwykle ważnego, podniosłego dla nas roku stulecia odzyskania niepodległości. I można powiedzieć, że w tych dwóch niezwykle ważnych okolicznościach spotykamy się dzisiaj w Pałacu Prezydenckim" - powiedział prezydent.
Prezydent przypomniał, że Tadeusz Kościuszko to nie tylko nieustępliwy polityk, wspaniały żołnierz, generał, który walczył o wolność Polski i niepodległość USA, ale miał jeszcze kilka innych pasji, o których niewielu wie - był inżynierem, projektował ogrody, grał w szachy, szydełkował, haftował.
"Dziś spotykamy się tutaj, żeby mówić o jeszcze innej stronie duszy i osobowości naszego wielkiego rodaka, naszego wielkiego generała, naszego wielkiego żołnierza Tadeusza Kościuszki. Będziemy słuchać i mówimy o tym, że komponował również muzykę" - powiedział Duda.
"Krytycy, podkreślając że był kompozytorem amatorem, że nigdy nie kształcił się w tym zakresie, jednak równocześnie przyznają, że musiał być człowiekiem utalentowanym, skoro umiał muzykę nie tylko usłyszeć w duszy, nie tylko ją sobie wyobrazić, ale umiał ją także przelać, zapisać, w formie zapisu nutowego" - dodał prezydent.
Przyznał, że utwory Kościuszki były proste, nie były muzyką wielką, skomplikowaną, symfoniczną. "Niemniej jednak, to pokazuje, to jest świadectwem jak niezwykle wszechstronnym człowiekiem, niezwykle wszechstronnie utalentowanym, jak wielkim intelektualistą zarazem, był Tadeusz Kościuszko" - podkreślił Andrzej Duda.
"Ta muzyka Tadeusza Kościuszki i osnute w jakimś sensie na niej i na sylwetce Kościuszki utwory także innych naszych kompozytorów romantycznych tamtego i nieco późniejszych czasów (...) one wszystkie stanowią ten niezwykły element tego głębokiego polskiego dążenia do wolności, do niepodległości (...) To właśnie dzięki temu w 1918 r. Rzeczpospolita na powrót po 123 latach stała się faktem" - zaznaczył prezydent.
Prezydent podkreślił rolę, jaką dla budowania tożsamości narodowej i poczucia wspólnoty odegrała w czasie zaborów kultura. "I to właśnie, że tę kulturę współtworzył także żołnierz Rzeczypospolitej jest niezwykle znamiennym dowodem na to, jak wieloaspektowa była ta droga do odzyskania niepodległości przez Rzeczpospolitą" - dodał Andrzej Duda.
"Ta muzyka Tadeusza Kościuszki i osnute w jakimś sensie na niej i na sylwetce Kościuszki utwory także innych naszych kompozytorów romantycznych tamtego i nieco późniejszych czasów (...) one wszystkie stanowią ten niezwykły element tego głębokiego polskiego dążenia do wolności, do niepodległości (...) To właśnie dzięki temu w 1918 r. Rzeczpospolita na powrót po 123 latach stała się faktem" - zaznaczył prezydent.
Podczas uroczystości zaprezentowano także album "Tadeusz Kościuszko – Artysta", który ukazał się nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. "Postanowiliśmy zwrócić państwa uwagę na to inne oblicze Kościuszki (...), który wykazywał wielką dojrzałość artystyczną. W przygotowanej specjalnie na tę okazję publikacji udowadniamy jego wielki talent plastyczny, wskazujemy też na działalność muzyczną. Opublikowaliśmy utwory Kościuszki, a także te dzieła, które z inspiracji jego życiem i działalnością powstały" - powiedział dyrektor i redaktor naczelny Polskiego Wydawnictwa Muzycznego Daniel Cichy wręczając specjalny, ręcznie wykonany album z numerem pierwszym prezydentowi.
Jak podkreślają wydawcy publikacja składa się z trzech części. Pierwsza to bogato ilustrowana książka zawierająca popularnonaukowe eseje historyka sztuki dra Pawła Ignaczaka i muzykologa Adama T. Kukli. Towarzyszy im dwanaście reprodukcji dzieł rysunkowych Kościuszki i zeszyt nutowy. Są w nim kompozycje muzyczne, których autorstwo przypisuje się samemu Kościuszce oraz utwory innych twórców - Józefa Elsnera, Franciszka Lessla i Kazimierza Nowakiewicza.
Koncert był jednym z wydarzeń upamiętniających 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki. Zorganizowała go Kancelaria Prezydenta RP we współpracy z Polskim Wydawnictwem Muzycznym. Wykonano utwory Fryderyka Chopina, Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego i Karola Kurpińskiego, a także samego Tadeusza Kościuszki.
W programie znalazły się dwa polonezy i walc na fortepian Tadeusza Kościuszki; Fuga na temat "Jeszcze Polska nie zginęła" na fortepian oraz Elegia na śmierć Tadeusza Kościuszki na orkiestrę kameralną i recytującego aktora - Karola Kurpińskiego. Zabrzmiał także Sekstet smyczkowy Es-dur op. 39, cz. III Elegia. Andante espressivo e sostenuto - Ignacego Feliksa Dobrzyńskiego oraz Fantazja na tematy polskie A-dur na fortepian i orkiestrę - Fryderyka Chopina.
Podczas koncertu wystąpili Łukasz Krupiński (fortepian), Paweł Królikowski (recytator) oraz Chopin University Chamber Orchestra pod dyrekcją Marcina Nałęcz-Niesiołowskiego.
Tadeusz Kościuszko (ur. 4 lutego 1746 r., zm. 15 października 1817 r.) był polskim i amerykańskim generałem, Najwyższym Naczelnikiem Siły Zbrojnej Narodowej ogólnonarodowego powstania zwanego Insurekcją Kościuszkowską. Walczył o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Rok 2017 został ustanowiony przez Sejm i Senat Rokiem Tadeusza Kościuszki w związku z przypadającą 15 października 200. rocznicą jego śmierci. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
edytor: Paweł Tomczyk
akn/ pat/
