Rząd Rumunii zdecydował, że wyłoży 10 mln euro na zakup niewielkiej rzeźby Mądrość Ziemi słynnego rzeźbiarza Constantina Brancusiego (1876-1957). Próba społecznej zbiórki środków na zakup dzieła należącego do rumuńskiego dziedzictwa kultury nie powiodła się.
"Dzieło Mądrość Ziemi, które stanowi część rumuńskiego dziedzictwa kultury, zostanie zakupione przez państwo i wystawione w kolekcji publicznej" - podał w środę rząd Rumunii.
Rzeźba w wapieniu wysokości 50,5 cm przedstawia siedzącą kobietę z podkulonymi nogami. To jedna z nielicznych prac Brancusiego znajdujących się w Rumunii. Brancusi, syn rumuńskich chłopów, w wieku 27 lat w 1903 roku wyemigrował do Francji i stał się jednym z największych rzeźbiarzy XX wieku.
Mądrość Ziemi wyrzeźbił w 1907 roku, po rozstaniu się z pracownią Auguste'a Rodina, z której odszedł, mówiąc iż "pod wielkimi drzewami nic nie wyrośnie".
W 1957 roku rzeźba została odebrana przez państwo rodzinie przyjaciela rzeźbiarza, inżyniera Gheorghe Romascu, który kupił ją w 1911 roku. Eksponowano ją w Muzeum Sztuki Rumuńskiej. W 2012 roku po długiej batalii prawnej Mądrość Ziemi zwrócono spadkobierczyniom Romascu, które postanowiły ją sprzedać.
Rząd Rumunii początkowo obiecał wyasygnować 5 mln euro z 11 mln, których domagały się właścicielki. Jednocześnie odwołał się do patriotyzmu i szczodrości rodaków, wystosowując w marcu apel o zebranie 6 mln euro brakujących do zakupu dzieła. W czasie trwania kampanii do końca września zdołano zebrać jedynie 1,2 mln euro.
Mimo niepowodzenia zbiórki rząd cieszy się ze "spójności społecznej", jaką wywołała kampania.
Kiedy Brancusi chciał w 1951 roku podarować wszystkie swoje dzieła ojczyźnie, komunistyczne władze nie chciały ich przyjąć.
Brancusi, jeden z najważniejszych twórców nowoczesnej rzeźby, odrzucił realistyczne detale i swymi wysublimowanymi i syntetycznymi dziełami zapoczątkował organiczny nurt w rzeźbie abstrakcyjnej. Sam jednak nie uważał się za abstrakcjonistę, był platonikiem szukającym najdoskonalszego wyrazu idei.
Platonem zainteresował się podczas studiów w bukareszteńskiej Akademii Sztuk Pięknych. Platońska koncepcja idei wywarła olbrzymi wpływ na jego sztukę, w której dążył do uchwycenia wiecznotrwałych archetypów, doskonałych idei rzeczy. (PAP)
klm/ mc/
arch.
