Sejm upamiętnił 100. rocznicę wydania pierwszego numeru „Wiadomości Literackich”

Za uchwałą głosowało 425 posłów, pięciu było przeciw, zaś czterech wstrzymało się od głosu.

W uchwale przypomniano, że 6 stycznia 1924 roku wydano pierwszy numer "Wiadomości Literackich" - utworzonego i redagowanego przez Mieczysława Grydzewskiego tygodnika, który zapisał się na kartach historii polskiej literatury. "Na jego łamach publikowali najważniejsi przedstawiciele życia społeczno-kulturalnego II Rzeczypospolitej, osoby, które należą do panteonu twórczości dwudziestolecia międzywojennego. Dla +Wiadomości Literackich+ pisali między innymi: Zofią Nałkowska, Maria Dąbrowska, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Julian Tuwim, Jarosław Iwaszkiewicz, Tadeusz Boy-Żeleński, Jan Brzechwa, Antoni Słonimski, Marian Hemar czy Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. Na stronach tego czasopisma debiutował Bruno Schulz. Z tym tygodnikiem byli szczególnie związani przedstawiciele grupy Skamander. Pismo miało charakter liberalny, niemniej nie istniała z góry ustalona linia redakcyjna, dlatego stanowiło ono miejsce prezentowania różnorodnych poglądów, a także zażartych polemik i wymiany opinii" - przypomniano.

Zaznaczono, że wbrew pozorom "Wiadomości Literackie" nie były poświęcone wyłącznie literaturze. "Pojawiały się tam również teksty poruszające kwestie związane z innymi dziedzinami sztuki, a w wydawanych dodatkach tematycznych nie stroniono od spraw obyczajowych, naukowych i prawniczych" - dodano.

Oceniono, że założenia twórców tygodnika najlepiej oddaje wstęp od redakcji, który 100 lat temu ukazał się w pierwszym numerze "Wiadomości Literackich": "Pismo nasze stawia sobie przede wszystkim cele informacyjne. Pragnie przyczynić się w miarę sił i możności do nawiązania zerwanego od dawna kontaktu ze sztuką i kulturą europejską. [...] Nie reprezentuje żadnej szkoły estetycznej. Nie walczy o tę czy inną doktrynę. Nie broni i nie chce żadnych dogmatów, krępujących swobodę twórczości. Dlatego proklamuje hasła poszanowania i czci dla każdego sposobu i dla każdego objawu uczciwej pracy w imię sztuki. Ale [...] przyrzeka nieustępliwość i bezwzględność w przełamywaniu wszelkiego rodzaju wstecznictwa, kłamstwa, obłudy, fałszerstwa - społecznego zarówno jak artystycznego".

W uchwale wskazano, że w "+Wiadomościach Literackich+ można było znaleźć artykuły o różnorodnej formie - od wysublimowanych tekstów teoretycznych po reportaże, felietony czy anegdoty". "Czasopismo nadawało ton ówczesnej krytyce artystycznej oraz dyskusji na tematy społeczno-polityczne. Siła oddziaływania tygodnika, mimo że nie charakteryzował się wysokim nakładem, była ogromna, gdyż po +Wiadomości Literackie+ sięgały najważniejsze osoby ze świata polityki i kultury II Rzeczypospolitej. Pismo starało się łączyć ze sobą cechy publikacji ambitnej i popularnej. Kontynuacją +Wiadomości Literackich+ były, wydawane na uchodźstwie, od 1940 roku +Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie+, a od 1946 roku +Wiadomości+, redagowane nadal przez Mieczysława Grydzewskiego. +Wiadomości+ integrowały wówczas polskich emigracyjnych poetów i pisarzy oraz stały się ośrodkiem niezłomnego dążenia do odzyskania przez Polskę niepodległości" - czytamy w uchwale.

"Wpływ tygodnika na polską kulturę jest niebagatelny i zasługuje na szczególne wyróżnienie. Dlatego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie upamiętnić 100. rocznicę wydania pierwszego numeru +Wiadomości Literackich+, na łamach których opisano najważniejsze zjawiska i poglądy charakterystyczne dla tego okresu literackiego, kulturalnego i społecznego" - podsumowano.(PAP)

Autorki: Anna Kruszyńska, Daria Porycka

akr/ dap/ pat/