„Portret Władysława Żeleńskiego” pędzla Jacka Malczewskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Źródło: Wikimedia Commons
Posłowie przyjęli w czwartek uchwałę ws. uczczenia Władysława Żeleńskiego w setną rocznicę śmierci. Sejm oddaje hołd artyście „chcąc przywrócić mu należytą rangę w panteonie twórców narodowych jako wybitnemu kompozytorowi i przedstawicielowi polskiej muzyki neoromantycznej”.
Za uchwałą głosowało 445 posłów, dwóch było przeciw, dwóch wstrzymało się od głosu.
W uchwale przypomniano, że "23 stycznia 1921 roku w Krakowie zmarł Władysław Żeleński - kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog należący do najwybitniejszych polskich twórców muzycznych XIX wieku".
"Władysław Żeleński urodził się w 1837 roku w Grodkowicach w Małopolsce. Naukę gry na fortepianie rozpoczął u Jana Germasza, a teorii muzyki - u Franciszka Mireckiego w Krakowie. Następnie wyjechał do Pragi, gdzie studiował grę na organach, a także uzyskał tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Karola. Potem uczył się kompozycji u Napoleona Henryka Rebera w konserwatorium w Paryżu. Po powrocie do kraju w 1872 roku był profesorem harmonii i kontrapunktu w Instytucie Muzycznym w Warszawie, a później - dyrektorem artystycznym Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. W 1888 roku zorganizował Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, został jego profesorem i rektorem. Sława kompozytora przysparzała prestiżu uczelni, którą kierował 33 lata" - napisano w uchwale.
W uchwale przypomniano, że Żeleński to artysta, którego dorobek wpisuje się w nurt twórczości narodowej, wzmacniający ducha polskości w latach niewoli; jego dzieła to przede wszystkim opery nawiązujące do tradycji moniuszkowskiej, inspirowane dziełami literatury narodowej oraz utwory symfoniczne czerpiące wzory z muzyki romantycznej.
Oceniono, że Żeleński to "artysta, którego dorobek wpisuje się w nurt twórczości narodowej, wzmacniający ducha polskości w latach niewoli". "Jego dzieła to przede wszystkim opery nawiązujące do tradycji moniuszkowskiej, takie jak +Konrad Wallenrod+, +Stara baśń+, +Janek+ czy +Goplana+, inspirowane dziełami literatury narodowej, oraz utwory symfoniczne czerpiące wzory z muzyki romantycznej. Władysław Żeleński to kompozytor symfonii, uwertury +W Tatrach+, kwartetów smyczkowych, tria fortepianowego oraz licznych innych utworów fortepianowych i pieśni. Wiele jego dzieł ukazało się drukiem w renomowanych wydawnictwach w Niemczech i we Włoszech" - podkreślono.
"Mimo że za życia kompozytora jego utwory cieszyły się dużym uznaniem i odnosiły sukcesy, dziś twórczość Władysława Żeleńskiego została w dużym stopniu zapomniana" - dodano. "Większość wydań jego dzieł jest obecnie trudno dostępna - wiele utworów zaginęło, a współczesne wznowienia są rzadkością" - oceniono.
Uchwała głosi, że "Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd Władysławowi Żeleńskiemu w setną rocznicę śmierci, chcąc przywrócić mu należytą rangę w panteonie twórców narodowych jako wybitnemu kompozytorowi i przedstawicielowi polskiej muzyki neoromantycznej". (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ akn/ pat/
