Dwa nowe pomniki - aktywnego uczestnika strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r., publicysty i pisarza Lecha Bądkowskiego, oraz piosenkarki Ireny Jarockiej powstaną w Gdańsku. Stosowne uchwały przyjęła w czwartek jednomyślnie Rada Miasta Gdańska.
Pomnik Bądkowskiego powstanie na Głównym Mieście u zbiegu ulic Świętojańskiej i Minogi, a monument upamiętniający Jarocką w dzielnicy Oliwa, na skwerze jej imienia położonego między ulicami Stefana Żeromskiego, Artura Grottgera i Wita Stwosza.
O wzniesienie pomnika Bądkowskiego wniosło Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie (ZK-P), Gdański Komitet Obywatelski i Stowarzyszenie "Społeczny Komitet Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 w Gdańsku". Jego budowa ma być sfinansowana ze zbiórki społecznej ogłoszonej przez ZK-P.
Podczas październikowej sesji radni przyjęli uchwałę o tym, że rok 2020 r. będzie na terenie miasta Gdańska Rokiem Lecha Bądkowskiego. W przyszłym roku przypada bowiem 100. rocznica urodzin tego publicysty, pisarza i współtwórcy ZK-P.
Lech Bądkowski urodził się 24 stycznia 1920 r. w Toruniu. We wrześniu 1939 r. jako 19-latek dowodził plutonem piechoty w bitwie nad Bzurą. Po klęsce wrześniowej przedostał się do Francji. Z Samodzielną Brygadą Strzelców Podhalańskich walczył pod Narwikiem, w Wielkiej Brytanii służył w polskiej Marynarce Wojennej, przeszedł też szkolenie jako cichociemny. Za tę postawę gen. Władysław Sikorski odznaczył go orderem Virtuti Militari.
Jeszcze podczas wojny, najpierw w Szkocji, a potem w Londynie Bądkowski skupił wokół siebie grupę Pomorzan w organizacji "Związek Pomorski". Po powrocie do Polski w 1946 r. zamieszkał w Gdyni. Studiował w Wyższej Szkole Handlu Morskiego w Sopocie oraz prawo na uniwersytecie w Łodzi. W 1951 r. przeprowadził się do Gdańska.
Od początku lat 50. był związany prasą wybrzeżową m.in. "Dziennikiem Bałtyckim", tygodnikami "Rybak Morski" oraz "Ziemia i Morze", gdzie był zastępcą redaktora naczelnego.
W 1956 r. Bądkowski współtworzył Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, w którym był aktywny do końca życia.
Pod koniec lat 70. włączył się w opozycyjną działalność w Gdańsku m.in. związaną z działalnością Ruchu Młodej Polski, wcześniej podpisywał protesty przeciwko łamaniu swobód obywatelskich, wolności słowa i fałszowaniu historii.
21 sierpnia 1980 r. Bądkowski został członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Stoczni Gdańskiej. Był pierwszym rzecznikiem prasowym MKS. Brał udział w negocjacjach Porozumień Gdańskich, będąc odpowiedzialnym za zapisy dotyczące wolności słowa w Polsce. W okresie pierwszej "Solidarności" Bądkowski był redaktorem naczelnym tygodnika "Samorządność" zawieszonego przez władze komunistyczne po wprowadzeniu stanu wojennego.
W latach 1957-1966 Bądkowski był prezesem oddziału gdańskiego Związku Literatów Polskich oraz członkiem Zarządu Głównego ZLP i polskiego PEN-Clubu, a od 1981 roku członkiem jego zarządu. Napisał kilkanaście powieści. W swoim dorobku literackim ma też zbiory opowiadań i bajki dla dzieci. Tłumaczył też z języka kaszubskiego na polski m.in. "Życie i przygody Remusa" Aleksandra Majkowskiego.
Zmarł 24 lutego 1984 r. W jego pogrzebie na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku, który stał się manifestacją przeciwko komunistycznej władzy, uczestniczyło kilka tysięcy osób m.in. Zbigniew Herbert, Bronisław Geremek i Donald Tusk.
Wniosek o budowę pomnika Ireny Jarockiej wniosła fundacja jej imienia, która pokryje koszty obelisku.
Irena Jarocka (1946-2012) była wybitną polską piosenkarką, w młodości i początkach kariery estradowej związaną z Gdańskiem. W latach 1947-1968 mieszkała wraz z rodzicami w dzielnicy Oliwa przy ul. Słonecznej. W Oliwie ukończyła V Liceum Ogólnokształcące. Od 1964 r. kształciła się w Studiu Piosenki Polskiego Radia i Telewizji w Gdańsku oraz studiowała w gdańskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, ukończyła także Wydział Biologii Studium Nauczycielskiego w Gdańsku. W 1965 r. debiutowała w klubie "Rudy Kot" w Gdańsku i w tym samym roku pierwszy raz wystąpiła na festiwalu w Opolu. Za swój faktyczny debiut uważała występ w 1968 r. na festiwalu w Sopocie, gdzie zaśpiewała piosenkę "Gondolierzy znad Wisły". Zmarła w Warszawie i tam jest pochowana.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ itm/
