Wystawa "Wesele" w warszawskiej Galerii Kordegarda. Fot. PAP/M. Obara
W czwartek w Galerii Kordegarda w Warszawie otwarto wystawę "+Wesele+ w Warszawie". Zaprezentowano na niej m.in. fotografie, kostiumy, afisze i egzemplarze reżyserskie z 8 inscenizacji "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego. Ekspozycja, towarzysząca tegorocznej akcji Narodowego Czytania, czynna będzie do 12 września br.
Para prezydencka w sobotę weźmie udział w Narodowym Czytaniu
Wystawę przygotowano w związku z tegoroczną akcją Narodowego Czytania "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, którą zaplanowano na sobotę 2 września.
"+Wesele+ zaczyna się w Warszawie - i to zaczyna się już w czwartek, chociaż zaplanowane jest na sobotę" - powiedział podczas wernisażu wystawy minister Wojciech Kolarski z Kancelarii Prezydenta RP.
"To dzisiejsze wydarzenie jest dowodem na wielki sukces tej akcji, która odbywa się pod patronatem pierwszej pary, pana prezydenta Andrzeja Dudy i pierwszej damy - pani Agaty Kornhauser-Dudy. Narodowe Czytanie dzisiaj (...) to jest wspólny wybór, głosowanie, to są dyskusje nad tym, co będziemy czytać, a następnie to jest wielotygodniowy czas, kiedy spływają do Kancelarii Prezydenta informacje o tym, że w różnych miejscach Polski i w różnych miejscach świata spotkamy się razem przy wspólnej lekturze" - wyjaśnił minister.
Kolarski wyjaśnił, że aktualnie zgłosiło się ok. 2 tys. miejsc w Polsce, gdzie czytane będzie dramat Wyspiańskiego. "I w 22 krajach świata są takie miejsca, gdzie Polacy i Polonia będą razem wszyscy czytać +Wesele+" - dodał, przypominając, że pierwszym miejscem na kuli ziemskiej, w którym rozpocznie się Narodowe Czytanie będzie Christchurch w Nowej Zelandii.
"Ale dziś (...) zaczynamy od dobrej strawy, a ta strawa jest intelektualna (...). Możemy zrekonstruować afisze, zdjęcia i nie tylko, przypominające (...) ten dramat, który był wystawiany na deskach prawie przez sto lat" - powiedział dyrektor Narodowego Centrum Kultury prof. Rafał Wiśniewski.
"Sto lat w pięknych zdjęciach, w pięknych obrazach, które zostały pomieszczone właśnie tutaj, dzisiaj w dwóch izbach" - dodał.
"Wesele jest zgodnie uznawane za najwybitniejszy polski dramat powstały w dwudziestym wieku. Jego wystawień nie sposób rozpatrywać jedynie w kategoriach estetycznych, bo nabierały znaczenia politycznego, odzwierciedlały dążenia niepodległościowe albo społeczne konflikty. Przynajmniej w kilku momentach narodowej historii spektakle +Wesela+ wyrażały zbiorowe emocje, przełamywały stan niemocy albo stanowiły przestrogę przed zmarnowaniem szans" - napisał w materiałach do wystawy jej kurator dr Rafał Węgrzyniak.
"Podstawowa idea (...), jak zacząłem myśleć o tej wystawie, była oczywista. +Wesele+ jest dla mnie tak ściśle związane z osobą Jerzego Grzegorzewskiego" - wyjaśnił kurator ekspozycji dr Rafał Węgrzyniak.
Jak mówił, na wystawie prezentowane są fotogramy, afisze, plakaty, rekwizyty, egzemplarze reżyserskie, szkice kostiumów, makiety scenografii i fragmenty scenografii z 8 wybranych spośród 16 warszawskich inscenizacji "Wesela" w XX w. Od granych scen z aktu I i dialogu Poety z Panną Młodą w maju 1906 r. w Teatrze w Filharmonii (reż. Józef Kotarbiński), przez międzywojenne inscenizacje Aleksandra Zelwerowicza w 1922 r. w Teatrze Polskim i Ludwika Solskiego (zagrał też Gospodarza) w 1932 r. w Teatrze Narodowym, po pierwszą powojenną inscenizację Jana Świderskiego w lipca 1955 r. w Teatrze Domu Wojska Polskiego oraz pamiętne przedstawienie Jerzego Grzegorzewskiego w Teatrze Narodowym w 2000 r. Na uwagę zasługują m.in. ocenzurowane przez Rosjan egzemplarze reżyserskie "Wesela" - Aleksandra Zelwerowicza z Teatru Zjednoczonego (prem. 19 grudnia 1911 r.) i Juliusza Osterwy z Teatru Rozmaitości (prem. 6 marca 1915 r.).
"Wesele jest zgodnie uznawane za najwybitniejszy polski dramat powstały w dwudziestym wieku. Jego wystawień nie sposób rozpatrywać jedynie w kategoriach estetycznych, bo nabierały znaczenia politycznego, odzwierciedlały dążenia niepodległościowe albo społeczne konflikty. Przynajmniej w kilku momentach narodowej historii spektakle +Wesela+ wyrażały zbiorowe emocje, przełamywały stan niemocy albo stanowiły przestrogę przed zmarnowaniem szans" - napisał w materiałach do wystawy Rafał Węgrzyniak.
"Na pewno jest +Wesele+ nadal jednym z najsilniejszych elementów rodzimej tradycji teatralnej, łączącym już kilka generacji aktorów, reżyserów i scenografów oraz źródłem inspiracji dla nich" – ocenił.
Dramat "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego wystawiono po raz pierwszy 16 marca 1901 r. w Teatrze Miejskim w Krakowie. Utwór zainspirowało prawdziwe wydarzenie – wesele przyjaciela Wyspiańskiego poety Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, które odbyło się we wsi Bronowice, niedaleko Krakowa, 20 listopada 1900 r.
Wystawa, której organizatorem jest Narodowe Centrum Kultury, czynna będzie w Galerii Kordegarda do 12 września br.
autor: Grzegorz Janikowski
edytor: Paweł Tomczyk(PAP)
gj/ pat/
