Prof. Gerard Labuda z tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. 1997 r. Fot. PAP/CAF/P. Wierzchowski
W Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie powstanie Książnica prof. Gerarda Labudy, a w niej ponad 26 tys. książek przekazanych Muzeum przez naukowca. Księgozbiór zawiera "białe kruki"; w wielu książkach są wpisy autorów, w części - notatki profesora - mówi dyrektor placówki.
W środę w Wejherowie została podpisana umowa o dofinansowaniu projektu „Utworzenie Książnicy prof. Gerarda Labudy jako unikatowego zbioru dziedzictwa kulturowego Pomorza poprzez adaptację budynków Zespołu Pałacowo–Ogrodowo–Parkowego przy Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie na potrzeby obsługi ruchu turystycznego regionu”.
Projekt dofinansowany jest z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014–2020 w ramach Działania 8.3 Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe. Wartość projektu wynosi ponad 3,8 mln zł, w tym 1,4 mln zł stanowi dofinansowanie. Projekt realizowany będzie od lipca br. i potrwa do 2018 roku.
Celem utworzenia Książnicy prof. Gerarda Labudy jest wzbogacenie oferty kulturowej i turystycznej regionu. Adaptacja budynku na Książnicę pozwoli na umieszczenie zasobów prof. Labudy w jednym miejscu oraz da możliwość poznania dorobku naukowca i historii Kaszub. W placówce mają być zastosowane rozwiązania multimedialne i interaktywne, co ma wpłynąć na podniesienie jakości usług kulturalno-turystycznych w regionie.
Dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, Tomasz Fopke powiedział PAP, że księgozbiór zawiera "białe kruki", chociaż nie ma w nim starodruków. "Największą wartością tego księgozbioru jest to, że są to książki, które należały do jednej osoby, która wykorzystując je tworzyła wielkie dzieła, na które powołują się kolejne pokolenia historyków" - wyjaśnił.
W Książnicy będzie funkcjonowała także informacja turystyczna. Oczekuje się, że rezultatem projektu będzie wzrost liczby odwiedzin o 20 tys. osób.
Dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, Tomasz Fopke w rozmowie z PAP wyjaśnił, że powstanie wielofunkcyjny obiekt, w którym znajdzie się przede wszystkim spuścizna prof. Gerarda Labudy, czyli ponad 26 tys. woluminów księgozbioru, bogate archiwum i inne materiały, które naukowiec przekazał w testamencie muzeum. Podkreślił, że obiekt będzie pełnić też funkcję edukacyjną, naukową i będzie dostosowany do potrzeb rozwoju turystyki.
"W sposób atrakcyjny będziemy chcieli pokazać zbiory, wprowadzić turystów, uczniów w historię Kaszub" - wyjaśnił. Zaznaczył, że dla dzieci i młodzieży ma być przygotowana specjalna oferta, w której postać profesora Labudy ma być przewodnikiem po świecie historii, głównie Kaszub, ale też np. średniowiecza.
Fopke powiedział, że księgozbiór zawiera "białe kruki", chociaż nie ma w nim starodruków. "Największą wartością tego księgozbioru jest to, że są to książki, które należały do jednej osoby, która wykorzystując je tworzyła wielkie dzieła, na które powołują się kolejne pokolenia historyków" - wyjaśnił Fopke. "Wiele z tych książek można znaleźć też w innych bibliotekach, ale przekazane Muzeum woluminy są wyjątkowe, bo w wielu z nich są wpisy autorów, w części są notatki profesora" - dodał.
Zwrócił uwagę, że dzięki powstaniu Książnicy, w jednym miejscu zostanie skupiony dorobek życia wybitnego, wartościowego dla nas Kaszubów człowieka, który pokazał, jak można z małej, kaszubskiej miejscowości, z niebogatej rodziny dojść na wyżyny nauki europejskiej.
Obecnie księgozbiór znajduje się w kilku miejscach; opracowanych zostało już ponad 5 tys. książek. Część jest prezentowana na dwóch wystawach w setną rocznicę urodzin prof. Labudy. Z okazji tego jubileuszu Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie ogłosiło rok 2016 Rokiem prof. Gerarda Labudy.
Budynki Zespołu Pałacowo–Ogrodowo–Parkowego, w których powstanie Książnica znajdują się w pobliżu Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. Dyrektor Muzeum podkreślił, że części zabytkowe budynku zostaną odrestaurowane, powstanie też nowy budynek. Całkowita powierzchnia nowego obiektu ma wynosić ponad 1 tys. m kw.
Oddanie Książnicy do użytku planowane jest na drugą połowę 2018 roku.
Jak podaje na swojej stronie Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gerard Labuda urodził się 28 grudnia 1916 w Nowej Hucie, koło Kartuz. Ukończył szkołę powszechną w Luzinie, Gimnazjum Klasyczne w Wejherowie. W 1936 roku rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Poznańskim. Studia przerwane przez II wojnę światową, kontynuował na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich z siedzibą w Warszawie. Tam w 1943 roku otrzymał tytuł magistra. Doktorat obronił w 1944 roku. Po wojnie rozpoczął pracę na Uniwersytecie Poznańskim.
W latach 1962-65 był rektorem Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1984-1989 był wiceprezesem PAN a 1989-1994 prezesem PAN. Poza swoją działalnością naukową znany był także jako niezapomniany wychowawca pokoleń studentów. Wypromował ponad stu magistrów i kilkudziesięciu doktorów.
Otrzymał tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Uniwersytetu Szczecińskiego. Prof. Labuda zmarł 9 października 2010 roku. Został pochowany w Luzinie na Kaszubach. Jak podaje Urząd Marszałkowski, prof. Gerard Labuda swoją kaszubską tożsamość akcentował przez całe życie. Przez ponad 20 lat pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie. Był honorowym obywatelem tego miasta. (PAP)
bls/ mow/
