Nakładem Książnicy Podlaskiej i Białostockiego Towarzystwa Esperantystów ukazał się zbiór wierszy Wisławy Szymborskiej, przetłumaczonych na język esperanto. To pierwsza taka publikacja, zawiera wybór 190 utworów noblistki.
Książka nosi tytuł "Mi inventas la mondon" (obmyślam świat). Obszerne, liczące ponad 300 stron wydanie, zawiera utwory z całego okresu twórczości Szymborskiej.
Jej wiersze tłumaczyło kilka osób: Tomasz Chmielik, Istvan Ertl, Danuta Kowalska, Kris Long, Adam Łomnicki, Martyna Taniguchi, Włodzimierz Wesołowski oraz Lidia Ligęza. Wstęp do książki napisał prof. Wojciech Ligęza, w którego zainteresowaniach zawodowych jest m.in. polska poezja XX w.
Jak powiedziała PAP Elżbieta Karczewska, wieloletnia szefowa Białostockiego Towarzystwa Esperantystów, zbiór przetłumaczonych utworów trafił jeszcze do Istvana Ertla, który długo sprawdzał te teksty, m.in. porównując wydania wierszy Wisławy Szymborskiej w różnych językach. "Po to, żeby oddać ducha każdego wiersza. Bo poezji nie można dosłownie tłumaczyć" - dodała.
Pomysł spotkał się z aprobatą Fundacji Wisławy Szymborskiej, która to fundacja pozwoliła za symboliczną opłatą uzyskać pomysłodawcom książki prawa autorskie do utworów, by możliwa była ich publikacja.
Nakład liczy kilkaset egzemplarzy. Karczewska zwróciła uwagę, że książka zyskała uznanie Światowego Związku Esperantystów, bo znalazła się na liście publikacji najcenniejszych z punktu widzenia tej organizacji, zajmującej się promowaniem tego międzynarodowego języka.
To nie pierwszy wybór poezji przetłumaczony na esperanto z inicjatywy miłośników tego języka w rodzinnym mieście Ludwika Zamenhofa. Wcześniej była to m.in. twórczość Sokrata Janowicza, Lidii Ligęzy i Jana Leończuka, była też - wydana w 2009 r. w związku ze Światowym Kongresem Esperanto w Białymstoku - antologia poezji podlaskich poetów.
Książka z poezją Szymborskiej będzie prezentowana w przyszłym tygodniu w czasie 16. Białostockich Dni Zamenhofa. To cykl imprez związanych z rocznicą urodzin twórcy esperanto.
Ludwik Zamenhof (1859-1917) urodził się w Białymstoku i tam spędził dzieciństwo. Wówczas było to 30-tysięczne miasto, zróżnicowane kulturowo i narodowościowo. Żyjąc w takim środowisku młody Zamenhof postanowił stworzyć podstawy języka międzynarodowego, który miał pomóc w porozumieniu się różnych narodowości i służyć wyeliminowaniu konfliktów narodowościowych i religijnych.
Po przeniesieniu się do Warszawy nadal pracował nad językiem esperanto. Posługując się pseudonimem dr Esperanto (Mający nadzieję), wydał podręcznik do nauki języka międzynarodowego, stworzonego na podstawie języków już istniejących. Zmarł w Warszawie 14 kwietnia 1917 r.
Białystok wciąż jest ważnym miejscem dla miłośników esperanto w naszym kraju. W 2009 r. odbył się tam 94. Światowy Kongres Esperanto. Impreza zorganizowana została w tym mieście w związku ze 150. rocznicą urodzin Zamenhofa. Zaczęło wówczas działalność Centrum im. Ludwika Zamenhofa, które m.in. realizuje projekty ukazujące i propagujące zróżnicowanie kulturowe, narodowościowe i religijne regionu.
Działa tam biblioteka esperancka "Esperanto-Libro" (jako filia Książnicy Podlaskiej), której księgozbiór liczy ponad 3 tys. książek i czasopism. To m.in. podręczniki do nauki esperanto, słowniki, książki dla dzieci i młodzieży czy komiksy.
Esperantyści szacują, że na świecie jest ponad tysiąc miejsc noszących imię Zamenhofa lub nazwę esperanto. Dokładnie nie wiadomo, ilu jest samych esperantystów; najczęściej podawana jest liczba kilkuset tysięcy osób znających ten język.(PAP)
rof/ gma/
