Dzieje meblarstwa, jak również historię kobiet i ich zmieniającą się rolę w społeczeństwie pozwala prześledzić najnowsza wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu „Drewniane skarbczyki dam. Historia kobiet w meblach zapisana”. Ekspozycję można oglądać od wtorku.
„Wystawa obrazuje ciekawy fragment historii meblarstwa i stolarstwa. Pokazuje, że pewien proces emancypacji dokumentują nawet meble poprzez swoją przydatność, czy funkcję” – mówił zapowiadając ekspozycję dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu Piotr Oszczanowski.
Przykładami najpopularniejszych sprzętów kobiecych używanych od antyku aż do czasów współczesnych, które będzie można oglądać na wystawie, są niewielkich rozmiarów skrzyneczki, kasety, szkatuły, pudełka lub puzderka. „Przedmioty te cechowały się zróżnicowanymi kształtami i dekoracjami. Najczęściej wykonywano je z metali szlachetnych lub drewna. Służyły do przechowywania kobiecych skarbów, głównie biżuterii, pamiątek, przyborów toaletowych i kosmetyków. (…) Pełniły też rolę skrytek kobiecych tajemnic. Wiele mówiły także o swoich właścicielkach – o ich upodobaniach i statusie społecznym” – czytamy w zapowiedzi ekspozycji.
Kuratorka wystawy Małgorzata Korżel-Kraśna wskazała, że zauważalna jest zależność pomiędzy pozycją społeczną kobiet a liczbą powstających dla nich sprzętów. „Najwięcej mebli i przyborników dla pań robiono w XVIII w., kiedy kobiety w hierarchii społecznej po raz pierwszy zaczęły zajmować ważne miejsce. W początkach XIX w. takich przedmiotów wytwarzano znacznie mniej i były to głównie stoliki do robótek ręcznych i przyborniki do szycia. W okresie biedermeieru – stylu rozwijającego się w Europie Środkowej w latach 1815–1848 – obowiązywała zasada, że pani domu winna być ciągle zajęta pracą, co miało świadczyć o jej zaletach. W związku z tym damy oddawały się praktycznym zajęciom nawet podczas przyjmowania gości” – tłumaczyła.
Jednak - jak podkreśliła - już mniej więcej w połowie XIX stulecia, kiedy rola kobiet znacznie wzrosła, powstawało wiele sprzętów przeznaczonych specjalnie dla nich. „Z czasem kobiety w wyniku ruchów emancypacyjnych zyskiwały więcej praw i nie potrzebowały już mebli specjalnie dla nich produkowanych – po prostu korzystały z takich samych co mężczyźni” – dodała kuratorka.
Zwróciła uwagę, że jednym z najciekawszych zabytków w zbiorach meblarstwa Muzeum Narodowego we Wrocławiu jest przybornik do robótek w kształcie stoliczka. „Wykonano go prawdopodobnie na Śląsku w latach 1840–1850 z wielu gatunków drewna pomalowanego na czarno. Użytkową częścią stoliczka jest ośmiokątna skrzynia przykryta uchylnym blacikiem, wewnątrz której zamontowano tekturową wkładkę z przegródkami na przybory do szycia” - wyjaśniła.
Najstarszy eksponat pokazywany na wystawie powstał natomiast w XV w. we Włoszech. „Jest to skrzyneczka dekorowana płaskorzeźbionymi symbolami płodności: wizerunkami zająca i królika. Był to zapewne prezent ślubny, jakim obdarowano nowożeńców, po ceremonii zaślubin przedmiot był wykorzystywany przez kobietę” – dodała Korżel-Kraśna.
Wystawa czynna będzie do 30 stycznia. (PAP)
Autorka: Agata Tomczyńska
ato/ dki/
