Prezes IPN dr Jarosław Szarek podczas otwarcia XI debaty belwederskiej historyków pt. „Walka o granice 1918–1919”, organizowanej przez Kancelarię Prezydenta oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Granice II RP ukształtował wysiłek polskich żołnierzy. Był to również wielki trud odradzającego się państwa – powiedział prezes IPN dr Jarosław Szarek podczas otwarcia XI debaty belwederskiej historyków pt. „Walka o granice 1918–1919”, organizowanej przez Kancelarię Prezydenta oraz Instytut Pamięci Narodowej.
Dr Jarosław Szarek podkreślił, że głównym celem debaty jest prześledzenie zbrojnego wysiłku odradzającej się Polski w kształtowaniu się granic II RP. Przypomniał, że Polska w pierwszych chwilach swojej niepodległości była państwem bez ustalonych granic i niemal zupełnie nie miała siły militarnej. Prezes IPN zaznaczył, że ukształtowanie się granic było jeszcze trudniejsze ze względu na fatalne zaopatrzenie odbudowywanej armii. Jego zdaniem przezwyciężenie wszystkich trudności i wywalczenie granic miało też kluczowe znaczenie dla postawy Polaków w trakcie II wojny światowej.
Prowadzący debatę prof. Włodzimierz Suleja z Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej tłumaczył z kolei, że rok 1919 był kluczowy dla polskiej niepodległości, ponieważ duża część granic została wywalczona w trakcie toczonych wówczas bojów.
„Punktem wyjścia dla tej dyskusji musi być jednak pozycja międzynarodowa Polski w momencie odzyskania niepodległości” – stwierdził historyk. Do tej opinii odniósł się prof. Janusz Odziemkowski z UKSW, który powiedział, że zgoda państw alianckich na niepodległość Polski była „tylko szansą do wykorzystania; kluczem do wywalczenia granic była skala spontanicznej mobilizacji”.
W dyskusji wzięli udział historycy dziejów najnowszych, prof. Grzegorz Nowik z PAN, prof. Janusz Odziemkowski, prof. Karol Olejnik z UAM w Poznaniu, prof. Waldemar Rezmer z UMK w Toruniu oraz prof. Bogusław Polak z Wydziału Humanistycznego Politechniki Koszalińskiej.
Debaty belwederskie są organizowane z inicjatywy Kancelarii Prezydenta RP oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Pierwsza z dyskusji historycznych odbyła się w listopadzie 2016 i była poświęcona Aktowi 5 listopada 1916 r. Podczas kolejnych rozmawiano m.in. na temat historii Legionów Polskich, Błękitnej Armii, budowy instytucji państwa w okresie odzyskiwania niepodległości i sprawy polskiej na arenie międzynarodowej w latach 1914–1918.
Przebieg debat można śledzić na żywo na kanale IPN w serwisie YouTube.
Michał Szukała (PAP)
szuk / skp /
