Ukazała się książka Sławomira Siwka „Prymasowska Rada Społeczna ks. kardynała Józefa Glempa” . "Rada miała być pośrednikiem pomiędzy Solidarnością a władzami, ale ustaliła też aktualne do dziś stanowisko Kościoła w wielu sprawach np. ochrony życia" - mówił autor.
Autor książki „Prymasowska Rada Społeczna ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski 1981-1990. Przebieg prac, dokumenty” Sławomir Siwek w latach 80-tych ub. w. pracował w Sekretariacie Episkopatu Polski. Wykonywał wiele prac także dla prymasa i - jak pisze w przedmowie - książka ta powstała na prośbę kardynała.
W powołanej przez ks. abp. Józefa Glempa Prymasowskiej Radzie Społecznej, której posiedzenie pierwszy raz odbyło się 12 grudnia 1981 roku zasiadło 30 osób, wśród nich m.in. Olgierd Baehr – prawnik, późniejszy członek Trybunału Stanu, Jerzy Turowicz – były redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” czy Jerzy Pietrzak, specjalista ds. historii Kościoła. Jej zadaniem była analiza zjawisk społecznych zachodzących w Polsce, w której komunistyczna władza zdecydowała się wejść w siłowy konflikt z rodzącą się Solidarnością.
Książka Sławomira Siwka, której prezentacja odbyła się w piątek w Sekretariacie Episkopatu Polski to źródłowa analiza prac Prymasowskiej Rady Społecznej, okoliczności, w jakich pracowała i formułowała swoje opinie. Obok wszystkich oficjalnie opracowanych i przyjętych przez Radę dokumentów autor znalazł w archiwach i u członków Rady Społecznej informacje, które pozwoliły odtworzyć przebieg jej prac, dyskusji, przygotowywanych projektów i dokumentów. Opisał też kontekst wydarzeń politycznych tego okresu historii Polski - ostatniego dziesięciolecia istnienia PRL, z wprowadzeniem stanu wojennego zakończonym wyborami 4 czerwca 1989 r.
Autor ukazuje prymasa, jako człowieka, który przewodził Kościołowi w Polsce w bardzo dramatycznym okresie stanu wojennego i na którego spadła odpowiedzialność za część społeczeństwa, która Kościołowi ufała. Prymas musiał szukać odpowiedzi na wiele pytań, także natury politycznej, i jednocześnie nauczać, głosić Ewangelię.
Jak mówił w piątek Sławomir Siwek, powołana przez Glempa Prymasowska Rada Społeczna miała mu pomagać w analizie sytuacji i wyciąganiu właściwych wniosków. "Odkrywamy zatem kard. Glempa jako otwartego na współpracę z doradcami, na słuchanie różnych opinii, gotowego na spory" - podkreślał Siwek.
Autor mówił też, że Rada miała wspomagać prymasa w pośredniczeniu pomiędzy Solidarnością a władzą, ale nie tylko. W ciągu dwu kadencji jej istnienia stała się ona instytucją wspomagającą cały Episkopat, komitetem doradczym opracowującym komplet dokumentów przydatnych do aktywności społecznej katolików świeckich w przyszłej Polsce, ciałem, które sprecyzowało stanowisko Kościoła np. wobec ekologii czy też ochrony życia poczętego.
Dlaczego prymas Polski, kard. Józef Glemp, powołał pod koniec 1981 r. - tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego – Prymasowską Radę Społeczną? Pierwsze posiedzenie odbyło się 12 grudnia. Siwek pisze, że zarówno kard. Wyszyński, jak i Glemp byli świadomi, że władze PRL są przygotowane na rozprawę z Solidarnością. Prymasowi Glempowi w chodziło o zyskanie na czasie i wykorzystanie wszystkich możliwości znalezienia porozumienia stron konfliktu. Kościół był gotowy wziąć na siebie rolę pośrednika pomiędzy władzami a społeczeństwem, ale nie bezpośrednio. I temu właśnie miała służyć instytucja Rady Społecznej, powołanej tuż po spotkaniu Jaruzelski-Wałęsa-Glemp z 4 listopada 1981 r.
Pierwszym dokumentem programowym ewentualnego porozumienia miały być „Tezy w sprawie ugody społecznej” i następne „Tezy w sprawach gospodarczych”. Do porozumienia nie doszło, nastał okres stanu wojennego, ale „Tezy” w maju 1982 r. zostały opublikowane i - jak uważa Siwek - stworzyły fundament dla okrągłego stołu.
Książka „Prymasowska Rada Społeczna ks. kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski. Przebieg prac, dokumenty z lat 1981-1990”. Sławomira Siwka została opublikowana przez wydawnictwo Biblioteka „Obserwator". (PAP)
aszw/ agz/
